«Ֆրեդերիկ Ֆեյդի»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ փոխարինվեց: 8թ → 8 թ oգտվելով ԱՎԲ |
չ →Երկեր |
||
Տող 19. | Տող 19. | ||
== Երկեր == |
== Երկեր == |
||
* Հեթում պատմիչ, հեղինալ «Ծաղիկ պատմութեանց» Արևելյան Աշխարհի» գրքին, «Անահիտ», Փարիզ, 1939 |
* Հեթում պատմիչ, հեղինալ «Ծաղիկ պատմութեանց» Արևելյան Աշխարհի» գրքին, «Անահիտ», Փարիզ, 1939 |
||
* La |
* La comedie et la satire en Arménie։ Baronian et Odian, Venise, 1960; |
||
* L'état de la langue arménienne au Vе siècle, Venise, 1967 |
* L'état de la langue arménienne au Vе siècle, Venise, 1967 |
||
16:00, 4 Մայիսի 2016-ի տարբերակ
Ֆրեդերիկ Ֆեյդի ֆր.՝ Frédéric Feydit | |
---|---|
Ծնվել է | ապրիլի 15, 1908[1] |
Ծննդավայր | Փարիզի 7-րդ շրջան, Փարիզ[2] |
Մահացել է | մայիսի 11, 1991[1] (83 տարեկան) |
Մահվան վայր | Փարիզի 15-րդ շրջան, Փարիզ[2] |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա |
Կրթություն | Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ազգային ինստիտուտ, Բարձրագույն հետազոտությունների գործնական դպրոց և Փարիզի կաթոլիկ ինստիտուտ |
Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների դոկտոր |
Մասնագիտություն | լեզվաբան և հայագետ |
Աշխատավայր | Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ազգային ինստիտուտ |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Q15639454? |
Ֆրեդերիկ Արման Ֆեյդի (ապրիլի 15, 1908, Փարիզ - մայիսի 11, 1991), ֆրանսիացի հայագետ, Սուրբ Ղազարի ճեմարանի անդամ (1937), բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1973), Փարիզի Արևելյան լեզուների բարձրագույն ուսումնարանի պրոֆեսոր։
Կենսագրություն
Միջնակարգ կրթությունն ստացել է Վերսալում։ 1931-33 թթ. սովորել է Արևելյան կենդանի լեզուների դպրոցում՝ աշակերտելով Ֆ. Մակչերին, Կաթոլիկական ինստիտուտում՝ Լ. Մարիեսին, Բարձրագույն ուսմանց դպրոցում՝ Անտուան Մեյեին։ 1941 թվականին ավարտել է Սորբոնի համալսարանը։ 1930-ական թթ. ֆրանսերեն է դասավանդել Սևրի և Վենետիկի Մխիթարյան դպրոցներում։ 1935 թվականին արժանացել է Սուրբ Ղազարի Կաճառի անդամության աստիճանին։ 1941 թվականին Ֆրեդերիկ Ֆեյդին ընդունվել է Գիտականհետազոտությունների ազգային կենտրոն, ուր նա շարունակել է իր հայագիտական հետազոտությունները և 1948 թվականին հրապարակել «Հայերեն լեզվի ձեռնարկ. Արևմտահայերեն» գիրքը, զբաղվել է նաև գիտահետազոտական աշխատանքով (հայոց լեզու, գրականություն, պատմություն)։ 1944 թվականին նա դարձել է Լեզվաբանների և Ասիական հետազոտությունների ընկերությունների անդամ։ 1949-77 թթ. եղել է Արևելյան կենդանի լեզուների դպրոցի և Սորբոնի համալսարանի արևելյան լեզուների ու քաղաքակրթությունների ինստիտուտի հայագիտության ամբիոնի վարիչը։ Տիրապետել է գրական արևմտահայերենին։ 1970-1980 թվականներին նա կատարել է Սևրի Սամուել-Մուրադյան վարժարանի տնօրենի պարտականությունները։ 1973 թվականին պաշտպանել է բանասիրության և հասարակական գիտությունների գծով դոկտորական ավարտաճառ։
Աշխատություններ
Ֆրեդերիկ Ֆեյդիի գիտական ժառանգությունը բաղկացած է վեց գրքից և շուրջ քառասուն հոդվածից։
1964 թվականին Փարիզում հրատարակվել է հայ ժողովրդական էպոսի «Սասունցի Դավթի» թարգմանությունը, որը նա կատարել է Հովսեփ Օրբելու համահավաք խմբագրությունից և բազմաթիվ հղումներով լուսաբանել այդ ստեղծագործության հիմնական տարբերակները։
1935 թվականին լույս է տեսել Ֆեյդիի «Հայոց լեզվի քերականություն, արևմտյան խոսվածք», 1948 թվականին «Հայոց լեզվի ձեռնարկ (արդի արևմտահայերեն)» աշխատությունները։ Հետազոտություններ է կատարել հայոց լեզվի պատմության բնագավառում՝ «Դասական հայերենի բայական համակարգը» (1969), «Դասական հայերենի հոլովական համակարգը» (1976)։ 1986 թվականին հրատարակվել է «Քրիստոնեական Հայաստանի հմայիլները» աշխատությունը։
Ֆեյդին մի շարք աշխատություններում անդրադարձել է հայերենի բարբառներին, ըստ նրա հայոց լեզուն բարբառներ է ունեցել V դարից առաջ։ Մի շարք ուսումնասիրություններ է նվիրել նաև ժամանակակից արևմտահայերենի խոնարհման ու հոլովման համակարգերին, ընդհանուր լեզվաբանական խնդիրներին և այլն։ Պատմաբանասիրական բնույթի ուսումնասիրություններից առավել կարևոր են Փավստոս Բուզանդի «Պատմութիւն Հայոց»-ին նվիրված գործերը։ «Խոհեր ս. Մեսրոպի այբուբենի մասին...» (1964, 2-րդ վերամշկ. հրտ.՝ 1982) աշխատության մեջ Ֆեյդին Մեսրոպ Մաշտոցի գործունեությունը գնահատել է V դարի սկզբում Հայաստանում տիրող քաղաքական կացության խոր վերլուծության հիման վրա։
Ֆեյդին նշանակալից ավանդ ունի հայ ժողովրդի բանահյուսության և գրականության ուսումնասիրման ասպարեզում («Հայ ժողովրդական դյուցազնավեպը», 1957)։ Նա անդրադարձել է նաև Հակոբ Պարոնյանի և Երվանդ Օտյանի երգիծանքի հարցերին, Դանիել Վարուժանի, Արշակ Չոպանյանի գրական գործունեությանը։ Ֆրանսերեն է թարգմանել «Սասունցի Դավիթ» էպոսի համահավաք բնագիրը (1964), Երվանդ Օտյանի «Ընկեր Բ. Փանջունի» երգիծավեպի առաջին գիրքը («Ի Ծապլվար», 1961), կազմել է քրիստոնեական Հայաստանի հմայիլների ժողովածու։ Գրել է հայագիտական բազմաթիվ հոդվածներ, թղթակցել «Բազմավեպ», «Հանդես ամսօրյա», «Զվարթնոց», ինչպես նաև եվրոպական լեզուներով հրատարակվող գիտական պարբերականների։ Բազմիցս այցելել է Հայաստան։
Երկեր
- Հեթում պատմիչ, հեղինալ «Ծաղիկ պատմութեանց» Արևելյան Աշխարհի» գրքին, «Անահիտ», Փարիզ, 1939
- La comedie et la satire en Arménie։ Baronian et Odian, Venise, 1960;
- L'état de la langue arménienne au Vе siècle, Venise, 1967
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Fichier des personnes décédées
Աղբյուրներ
- Ֆրանսերենից թարգմանել է Ա. Բոզոյանը «Հարգանքի տուրք Ֆրեդերիկ Ֆեյդիի (1908-1991) հիշատակին» (ՀԳԱ արտասահմանյան անդամ Ժան Պիեռ Մահե(Փարիզ)), պատմաբանասիրական հանդես №1, 1991, էջ 79-84