«Սիլեզիա (մարզ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Սիլեզիա
	Զինանշան
	;
Երկիր	Կաղապար:Դրոշավորում/Լեհաստան, Չեխիա, Գերմանիա
Կարգավիճակ	տարածաշրջան, պատմական շրջան և մշակութային շրջան
Վարչկենտրոն	Վրոցլավ
Տարածք	40 000 կմ²
Ժամային գոտի	Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ
	Սիլեզիա Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

05:03, 28 Ապրիլի 2016-ի տարբերակ

Սիլեզիա (լեհ․ Slask, չեխ․ Slezsko․ գերմ․ Schlesien), պատմական սլավոնական մարզ օդեր գետի վերին և միջին հոսանքում։ 10-րդ դարից եղել է Լեհաստանի կազմում։ 12-13-րդ դարերում բաժանվել է բազմաթիվ իշխանությունների։ 14-րդ դարի սկզբին սիլեզիաի իշխանություններն ընկել են Լյուքսեմբուրգների գերիշխանության տակ։ 1526 թվականին Սիլեզիան, բացի երեք իշխանություններից, որոնք 15-րդ դարում վերջին վերամիավորվել էին Լեհաստանին, անցել է Հաբսբուրգների գերիշխանության տակ։ Ավստրալիայի ժառանգության համար պատերազմի (1740-1748) ընթացքում սիլեզիաի մեծ մասը (բացի հարավային իշխանություններից) զավթել է Պրուսիան։ Դրանից հետո ուժեղացել է դեռես միջնադարում սկսված սիլեզիաի գերմանացումը, սակայն 19-րդ դարում ևս սիլեզիաի բնակչության զգալի մասը դեռես պահպանում էր լեհական ազգային դիմագիծը։ 1742 թվականից ավստրալիական Հաբսբուրգների տիրապետության տակ էին միայն սիլեզիաի հարավային իշխանությունները, որոնք Ավստրո-Հունգարիայի տրոհումից (1918) հետո մտան Չեխոսլովակիայի կազմի մեջ։ 1793 թվականին և 1844 թվականին սիլեզիաում տեղի են ունեցել ջուլհակների ապստամբություններ։ Լեհական պետականության վերականգնումից (1918) հետո սիլեզիաի աշխատավորները պայքարել են Լեհաստանի հետ վերամիավորվելու համար (ապստամբություններ 1919, 1920, 1921 թվականին), սակայն իմպերիալիստ, տերությունների դիմադրության պատճառով Լեհաստանին անցավ (1922) Վերին Սիլեզիայի միայն 1/3 մասը։ 1938-1939 թվականին ամբողջ սիլեզիա ընկավ ֆաշիստ Գերմանիայի իշխանության տակ։ 1945 թվականին խորհրդային բանակը սիլեզիան ազատագրեց հիտլերականներից։ Պոտսդամի կոնֆերանսը (1945) որոշեց Լեհաստանի արմ․ սահմանը՝ Օդեր և Նայսե գետերով և համապատասխանաբար Սիլեզիաի մեծ մասն անցավ Լեհաստանին, չեխիայում Սիլեզիան մտնում է Չեխոսլովակիայի Հյուսիս-Մորավական մարզի կազմի մեջ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 362)։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր}}
-'''Սիլեզիա''' (լեհ․ Slask, չեխ․ Slezsko․ գերմ․ Schlesien), պատմական սլավոնական մարզ օդեր գետի վերին և միջին հոսանքում։ [[10-րդ դար]]ից եղել է Լեհաստանի կազմում։ 12-13-րդ դարերում բաժանվել է բազմաթիվ իշխանությունների։ [[14-րդ դար]]ի սկզբին սիլեզիաի իշխանություններն ընկել են [[Լյուքսեմբուրգ]]ների գերիշխանության տակ։ [[1526]] թվականին սիլեզիան, բացի երեք իշխանություններից, որոնք 15-րդ դարում վերջին վերամիավորվել էին Լեհաստանին, անցել է Հաբսբուրգների գերիշխանության տակ։ Ավստրալիայի ժառանգության համար պատերազմի ([[1740]]-[[1748]]) ընթացքում սիլեզիաի մեծ մասը (բացի հարավային իշխանություններից) զավթել է Պրուսիան։ Դրանից հետո ուժեղացել է դեռես միջնադարում սկսված սիլեզիաի գերմանացումը, սակայն 19-րդ դարում ևս սիլեզիաի բնակչության զգալի մասը դեռես պահպանում էր լեհական ազգային դիմագիծը։ [[1742]] թվականից ավստրալիական Հաբսբուրգների տիրապետության տակ էին միայն սիլեզիաի հարավային իշխանությունները, որոնք Ավստրո-Հունգարիայի տրոհումից ([[1918]]) հետո մտան Չեխոսլովակիայի կազմի մեջ։ [[1793]] թվականին և [[1844]] թվականին սիլեզիաում տեղի են ունեցել ջուլհակների ապստամբություններ։ Լեհական պետականության վերականգնումից (1918) հետո սիլեզիաի աշխատավորները պայքարել են Լեհաստանի հետ վերամիավորվելու համար (ապստամբություններ [[1919]], [[1920]], [[1921]] թվականին), սակայն իմպերիալիստ, տերությունների դիմադրության պատճառով Լեհաստանին անցավ ([[1922]]) Վերին Սիլեզիայի միայն 1/3 մասը։ [[1938]]-[[1939]] թվականին ամբողջ սիլեզիա ընկավ ֆաշիստ Գերմանիայի իշխանության տակ։ 1945 թվականին խորհրդային բանակը սիլեզիան ազատագրեց հիտլերականներից։ Պոտսդամի կոնֆերանսը ([[1945]]) որոշեց Լեհաստանի արմ․ սահմանը՝ Օդեր և Նայսե գետերով և համապատասխանաբար Սիլեզիաի մեծ մասն անցավ Լեհաստանին, չեխիայում Սիլեզիան մտնում է Չեխոսլովակիայի Հյուսիս-Մորավական մարզի կազմի մեջ։
+'''Սիլեզիա''' (լեհ․ Slask, չեխ․ Slezsko․ գերմ․ Schlesien), պատմական սլավոնական մարզ օդեր գետի վերին և միջին հոսանքում։ [[10-րդ դար]]ից եղել է Լեհաստանի կազմում։ 12-13-րդ դարերում բաժանվել է բազմաթիվ իշխանությունների։ [[14-րդ դար]]ի սկզբին սիլեզիաի իշխանություններն ընկել են [[Լյուքսեմբուրգ]]ների գերիշխանության տակ։ [[1526]] թվականին Սիլեզիան, բացի երեք իշխանություններից, որոնք 15-րդ դարում վերջին վերամիավորվել էին Լեհաստանին, անցել է Հաբսբուրգների գերիշխանության տակ։ Ավստրալիայի ժառանգության համար պատերազմի ([[1740]]-[[1748]]) ընթացքում սիլեզիաի մեծ մասը (բացի հարավային իշխանություններից) զավթել է Պրուսիան։ Դրանից հետո ուժեղացել է դեռես միջնադարում սկսված սիլեզիաի գերմանացումը, սակայն 19-րդ դարում ևս սիլեզիաի բնակչության զգալի մասը դեռես պահպանում էր լեհական ազգային դիմագիծը։ [[1742]] թվականից ավստրալիական Հաբսբուրգների տիրապետության տակ էին միայն սիլեզիաի հարավային իշխանությունները, որոնք Ավստրո-Հունգարիայի տրոհումից ([[1918]]) հետո մտան Չեխոսլովակիայի կազմի մեջ։ [[1793]] թվականին և [[1844]] թվականին սիլեզիաում տեղի են ունեցել ջուլհակների ապստամբություններ։ Լեհական պետականության վերականգնումից (1918) հետո սիլեզիաի աշխատավորները պայքարել են Լեհաստանի հետ վերամիավորվելու համար (ապստամբություններ [[1919]], [[1920]], [[1921]] թվականին), սակայն իմպերիալիստ, տերությունների դիմադրության պատճառով Լեհաստանին անցավ ([[1922]]) Վերին Սիլեզիայի միայն 1/3 մասը։ [[1938]]-[[1939]] թվականին ամբողջ սիլեզիա ընկավ ֆաշիստ Գերմանիայի իշխանության տակ։ 1945 թվականին խորհրդային բանակը սիլեզիան ազատագրեց հիտլերականներից։ Պոտսդամի կոնֆերանսը ([[1945]]) որոշեց Լեհաստանի արմ․ սահմանը՝ Օդեր և Նայսե գետերով և համապատասխանաբար Սիլեզիաի մեծ մասն անցավ Լեհաստանին, չեխիայում Սիլեզիան մտնում է Չեխոսլովակիայի Հյուսիս-Մորավական մարզի կազմի մեջ։
 {{ՀՍՀ|հատոր=10|էջ=362}}