«Մովսես Գ Տաթևացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Մովսես Գ Տաթևացի''', (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես՝ Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է [[1578]], գ. Խոտանան ([[Սյունիք]]) – [[1632]], [[Երևան]], ամփոփվել է [[Հովհաննես Կոզեռն|Կոզեռն]]ի գերեզմանոցում), [[Ամենայն հայոց կաթողիկոս]] [[1629]] թվականից։ Հաջորդել է [[Դավիթ Դ Վաղարշապատցի|Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն]]։ |
'''Մովսես Գ Տաթևացի''', (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես՝ Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է [[1578]], գ. Խոտանան ([[Սյունիք]]) – [[1632]], [[Երևան]], ամփոփվել է [[Հովհաննես Կոզեռն|Կոզեռն]]ի գերեզմանոցում), [[Ամենայն հայոց կաթողիկոս]] [[1629]] թվականից։ Հաջորդել է [[Դավիթ Դ Վաղարշապատցի|Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն]]։ |
||
== Կենսագրություն == |
== Կենսագրություն == |
||
Կրթություն ստանալով [[Տաթևի վանք]]ում՝ [[1592]] թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև [[1606]] թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ [[1610]] թվականից [[Երուսաղեմ]]ում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ [[1613]] թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում [[Սյունյաց Մեծ անապատ]]։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։ |
Կրթություն ստանալով [[Տաթևի վանք]]ում՝ [[1592]] թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև [[1606]] թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ [[1610]] թվականից [[Երուսաղեմ]]ում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ [[1613]] թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում [[Սյունյաց Մեծ անապատ]]։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։ |
||
Մոտ [[1620]] թվականին Երևանում քարոզում է [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Սբ. Կաթողիկե]] եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում [[Հովհաննավանք]]ի և [[Սաղմոսավանք]]ի վանական դպրոցները։ [[1623]] թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, [[1626]] թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ [[Աբբաս I]]-ը, [[1627]] թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սբ. Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Սբ. Էջմիածնի]] վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ [[1628]] թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է [[1629]] թվականի [[հունվարի 13]]-ին։ |
Մոտ [[1620]] թվականին Երևանում քարոզում է [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Սբ. Կաթողիկե]] եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում [[Հովհաննավանք]]ի և [[Սաղմոսավանք]]ի վանական դպրոցները։ [[1623]] թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, [[1626]] թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ [[Աբբաս I]]-ը, [[1627]] թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սբ. Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Սբ. Էջմիածնի]] վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ [[1628]] թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է [[1629]] թվականի [[հունվարի 13]]-ին։ |
||
14:33, 14 Ապրիլի 2016-ի տարբերակ
Մովսես Գ Տաթևացի, (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես՝ Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է 1578, գ. Խոտանան (Սյունիք) – 1632, Երևան, ամփոփվել է Կոզեռնի գերեզմանոցում), Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1629 թվականից։ Հաջորդել է Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն։
Կենսագրություն
Կրթություն ստանալով Տաթևի վանքում՝ 1592 թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև 1606 թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ 1610 թվականից Երուսաղեմում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ 1613 թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում Սյունյաց Մեծ անապատ։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։
Մոտ 1620 թվականին Երևանում քարոզում է Սբ. Կաթողիկե եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում Հովհաննավանքի և Սաղմոսավանքի վանական դպրոցները։ 1623 թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, 1626 թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ Աբբաս I-ը, 1627 թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սբ. Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ Սբ. Էջմիածնի վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ 1628 թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է 1629 թվականի հունվարի 13-ին։
Մովսես Գ Տաթևացին շահից ստանում է իր կաթողիկոսության հաստատման և Ս. Էջմիածնի վանքի պարտքի զիջման հրովարտակներ։ Իր աշակերտների և հետևորդների (Փիլիպոս Աղբակեցի, Խաչատուր Կեսարացի, Եսայի Կարճավանցի և ուրիշներ) հետ վերակենդանացնում է ավերված Արևելյան Հայաստանի մշակութային, կրթական, լուսավորական և գրական կյանքը, վերականգնում ու բարվոքում եկեղեցիներն ու վանքերը։
Կաթողիկոսական գահին Մովսես Գ Տաթևացուն հաջորդում է Փիլիպոս Ա Աղբակեցին։
| Նախորդող՝ Դավիթ Դ Վաղարշապատցի |
Կաթողիկոս 1629–1632 |
Հաջորդող՝ Փիլիպոս Ա Աղբակեցի |
Աղբյուրներ
Գրականություն
- Ներսէս Ակինեան, Մովսէս Գ. Տաթեւացի Հայոց կաթողիկոսն եւ իր ժամանակը, Վիեննա, 1936։
- Կարապետ եպս. Ամատունի, Մովսէս Գ Տաթեացի կաթողիկոս Էջմիածնի, Վենետիկ-Ս. Ղազար, 1992 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» 39)։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- Մովսես Գ Տաթևացին «Նոյյան տապանի» հիշարժան տարեթվերում
- Մայիսի 14-ը Մովսես Տաթեւացու հիշատակության օրն է։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո: 
|
