«Նախիջևանի գավառ»–ի խմբագրումների տարբերություն
| Տող 69. | Տող 69. | ||
1849 թվականին կայսերական հատուկ հրովարտակով կազմվում է [[Երևանի նահանգ]]ը։ Այն ներառում էր 1840 թվականին լուծարված [[Հայկական մարզ]]ի տարածքը՝ հանդիսանալով ժամանակակից [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] հիմքը։ |
1849 թվականին կայսերական հատուկ հրովարտակով կազմվում է [[Երևանի նահանգ]]ը։ Այն ներառում էր 1840 թվականին լուծարված [[Հայկական մարզ]]ի տարածքը՝ հանդիսանալով ժամանակակից [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] հիմքը։ |
||
[[Պատկեր:Nakhchivan on postcard.jpg|մինի|ձախից|Նախիջևանը նամականիշի վրա]] |
|||
1918-1920 թվականներին մտել է [[Հայաստանի առաջին Հանրապետություն|Հայաստանի առաջին հանրապետության]], իսկ 1920 թվականից՝ [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|Խորհրդային Ադրբեջանի]] կազմի մեջ։ |
1918-1920 թվականներին մտել է [[Հայաստանի առաջին Հանրապետություն|Հայաստանի առաջին հանրապետության]], իսկ 1920 թվականից՝ [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|Խորհրդային Ադրբեջանի]] կազմի մեջ։ |
||
07:24, 22 փետրվարի 2016-ի տարբերակ
 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Երկիր | Կաղապար:Դրոշավորում/Ռուսական կայսրություն, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն, Ադրբեջանական ԽՍՀ | ||
| Կարգավիճակ | Ռուսական կայսրության գավառ | ||
| Մտնում է | Երևանի նահանգ, Թիֆլիսի նահանգ, Վրացա-Իմերեթական նահանգ և Նախիջևանի Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն | ||
| Վարչկենտրոն | Նախիջևան | ||
| Բնակչություն | 100 771 մարդ (1897)[1] | ||
| Տարածք | 3858,8 square verst | ||
 | |||
| Հիմնադրված է | 1840 թ. | ||
Նախիջևանի գավառ, վարաքաղաքական միավոր Ռուսական կայսրության կազմում։ 1840-1846 թվականներին մտել է Վրացա-Իմերեթական, 1846-1849 թվականներին՝ Թիֆլիսի, 1849-1918՝ Երևանի նահանգի կազմում։ Գավառի կենտրոնը Նախիջևան քաղաքն էր։
Ներառել է հիմնականում ժամանակակից Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության տարածքի մեծ մասը, ինչպես նաև՝ Մեղրու շրջանի մի քանի գյուղեր։
Պատմություն
Գավառը կազմվել է 1840 թվականին։ 1828 թվականի Թուրքմենչայի պայմանագրի ստորագրումից առաջ գոյություն ունեցող Նախիջևանի խանությունը վերածվում է ռուսական Նախիջևանի ու Օրդուբադի գավառների՝ Հայկական մարզի կազմում։ Այնուհետև նրանից անջատվում են Շարուրի հովիտն ու հայաբնակ Վայոց ձորը։
Այդ ժամանակ ամբողջ Անդրկովկասը բաժանված էր երկու վարչաքաղաքական միավորի՝ Վրացա-Իմերեթական նահանգ և Կասպիական մարզ։ 1846 թվականին Անդրկովկասում տեղի են ունենում վարչական փոփոխություններ, և ստեղծվում են Թիֆլիսի, Քութայիսի, Շամախիի ու Դերբենդի նահանգները։
1849 թվականին կայսերական հատուկ հրովարտակով կազմվում է Երևանի նահանգը։ Այն ներառում էր 1840 թվականին լուծարված Հայկական մարզի տարածքը՝ հանդիսանալով ժամանակակից Հայաստանի Հանրապետության հիմքը։
1918-1920 թվականներին մտել է Հայաստանի առաջին հանրապետության, իսկ 1920 թվականից՝ Խորհրդային Ադրբեջանի կազմի մեջ։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի վերջին տարում՝ 1918 թվականին, ինչպես նաև թուրք-հայկական պատերազմի ժամանակ (1920) օկուպացվել է թուրքական զորքերի կողմից։ Վերջիններս հենվում էին տեղի թյուրքախոս բնակչության՝ կովկասյան թաթարների ռազմական, նյութական ու տնտեսական աջակցության վրա, ովքեր կազմում էին գավառի բնակչության մոտ երկու երրորդը։
1921 թվականից լուծարվել է, և Երևանի նահանգի մեկ այլ՝ Շարուր-Դարալագյազի գավառի մի մասի հետ վերակազմավորվել որպես Նախիջևանի Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն։
Բնակչություն
1897 թվականին գավառի բնակչությունը կազմել էր 100 771[2] մարդ, այդ թվում՝
- կովկասյան թաթարներ՝ 64 151 մարդ (63,66 %),
- հայեր՝ 34 672 մարդ (34,41 %),
- ռուսներ՝ 858 մարդ (0,85 %)[3]։
Գավառի կենտրոն Նախիջևան քաղաքում բնակվել է 8790, իսկ Օրդուբադ քաղաքում՝ 4611 մարդ։
Վարչական բաժանում
1913 թվականին գավառի կազմում եղել են 23 գյուղական համայնքներ[4]՝
- Ապրակունիսի - գ. Ապրակունիս
- Ազայի - գ. Ազա
- Դիղին-Ալմալիի - գ. Իթկրան
- Կարամալինովկայի - գ. Կարամալինովկա
- Ղազանչիի - գ. Ղազանչի-Միլախ
- Նեգրամի - գ. Չեղիմբասար
- Շահբուզի - գ. Շահբուզ
- Շիխ Մահմուդի - գ. Շիխ Մահմուդ
- Տիզա - գ. Տիզա
- Տումբուլի - գ. Տումբուլ
- Ջաղրի - գ. Ջաղր
- Վերին Ագուլիսի - գ. Վերին Ագուլիս
- Վանանդի - գ. Վանանդ
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=71
- ↑ «Первая Всеобщая перепись населения Российской империи 1897 года. Наличное население в губерниях, уездах, городах Российской Империи (без Финляндии). Кутаисская губерния» ((ռուսերեն)). demoscope.ru. 22 փետրվարի 2016.
{{cite news}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(օգնություն)CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку. Озургетский уезд» ((ռուսերեն)). demoscope.ru. 22 փետրվարի 2016.
{{cite news}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(օգնություն)CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ , Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія, Кіевъ, «Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ», 113։
Արտաքին հղումներ
| ||||||||||||||||||||||
