«Կեչի ելունդավոր»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Միացնել|Ելունդավոր կեչի}} |
|||
{{taxobox |
{{taxobox |
||
| name = {{PAGENAME}} |
| name = {{PAGENAME}} |
||
19:23, 9 հունվարի 2016-ի տարբերակ
 |
Առաջարկվում է այս և Ելունդավոր կեչի հոդվածները միացնել իրար: (քննարկում) |
| Կեչի ելունդավոր | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Betulaceae verrucosa Ehrh | ||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||
| Արեալ | ||||||||
 |
Կեչի ելունդավոր (լատին․՝ Betulaceae verrucosa Ehrh), կեչազգիների ընտանիքի, կեչի ցեղի բույս։
Նկարագրություն
Ծառեր են՝ մինչև 20 մ բարձրությամբ և 20-30 սմ բնի տրամագծով: Սաղարթը անկանոն-ձվաձև է, թափանցիկ, դեպի ցած հակված ճյուղերով: Բունը և բազմամյա ճյուղերը ծածկված են սպիտակ, բարակ շերտերով անջատվող կեղևով: Ծեր ծառերի բնի հիմքում կեղևը խիստ ճաքճքված է, ամուր, սևավուն: Տարեկան ընձյուղները կարմրագորշավուն են, երիտասարդները մերկ, ծածկված ելունդանման խեժագեղձերով: Տերևները ձվաձև-շեղանկյունաձև են կամ եռանկյուն ձվաձև, 3,5-7 սմ երկարությամբ և 2,5-5,5 սմ լայնությամբ, հիմքում լայն-սեպաձև, գագաթը սրածայր, կրկնակի սուրարմատաեզր, երկու կողմերից հարթ, նոր բացված ժամանակ կպչուն: Կոթունը մերկ է, 2-3 սմ երկարությամբ: Պտղաբերող կատվիկները գլանաձև են, 2,5-3 սմ երկարությամբ և մոտ 1 սմ տրամագծով: Թեփուկները կանաչավուն են, 5 մմ երկարությամբ ու լայնությամբ: Ընկուզիկը երկարավուն-էլիպսաձև է, թևիկները 2-3 անգամ ավելի լայն են ընկուզիկից: Ծաղկում է մայիսին, պտուղները հասունանում են օգոստոս-սեպտեմբերին:
Տարածվածություն
Բնական պայմաններում տարածված է Կովկասում, Արևմտյան Եվրոպայում, Միջերկրական ծովի ափերին, ԽՍՀՄ-ի եվրոպական մասում, Բալկաններում, Արևմտյան Սիբիրում: Մեր հանրապետության տարածքում հանդիպում է հյուսիս-արևելյան և հյուսիսային շրջաններում, Ապարան-Հրազդանում, Գեղարդում, Վայքում, Ջանգեզուրում և Մեղրիում, որտեղ աճում է անտառների վերին եզրերում, ծովի մակերևույթից մինչև 2400 մ բարձրության վրա, հաճախ՝ քարքարոտ վայրերում, ամենուրեք կեչուտներ առաջացնելով:
Կիրառություն
Ելունդավոր կեչին ունի բազմաթիվ պարտիզային ձևեր, որոնք լայնորեն ենմշակվում կանաչապատման բնագավառում: Դրանք տարբերվում են սաղարթի և տերևների ձևերով, սաղարթի գույնով: Ամենատարածված կեչիներից մեկն է, որը առաջացնում է մաքուր և խառը տնկարկներ: Լավ է վերականգնվում ինքնացանով և մացառներով: Սերմերը հեշտությամբ են տարածվում քամու միջոցով: Չափազանց լուսասեր ծառատեսակ է: Արագ է աճում: Մեծ տարիքում վերատնկումը վատ է տանում: Բնափայտը օգտագործվում է կահույք, ֆաներա պատրաստելու համար: Լավ փայտածուխ է տալիս: Օգտագործվում է նաև որպես վառելիք: Վերնակեղևը օգտագործում են ամանեղեն, տուփեր, պատրաստելու, տները ծածկելու համար: Դրանից խեժ են ստանում[1]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 1, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 196։