«Համակարգչային ծրագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ →Սահմանումներ: մանր-մունր, փոխարինվեց: → (2) oգտվելով ԱՎԲ |
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: է: → է։ (23) |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Object-Oriented-Programming-Methods-And-Classes-with-Inheritance.png|մինի|Համակարգչային ծրագիր]] |
[[Պատկեր:Object-Oriented-Programming-Methods-And-Classes-with-Inheritance.png|մինի|Համակարգչային ծրագիր]] |
||
'''Համակարգչային ծրագիր''' համակարգչով կոնկրետ խնդրի լուծման [[պրոցեդուրա]]ների որոշակի հրահանգների հաջորդականություն |
'''Համակարգչային ծրագիր''' համակարգչով կոնկրետ խնդրի լուծման [[պրոցեդուրա]]ների որոշակի հրահանգների հաջորդականություն է։ Ծրագիրը համակարգչի ծրագրային ապահովման բաղկացուցիչներից է։<ref>{{книга |
||
| заглавие = Компьютеры: справочное руководство |
| заглавие = Компьютеры: справочное руководство |
||
| оригинал = Computer Handbook |
| оригинал = Computer Handbook |
||
Տող 11. | Տող 11. | ||
| страницы = 13 |
| страницы = 13 |
||
| страниц = 416 |
| страниц = 416 |
||
}}</ref> Կախված ենթատեքստից դիտարկվող եզրույթը կարող է վերաբերվել նաև ծրագրի սկզբնական |
}}</ref> Կախված ենթատեքստից դիտարկվող եզրույթը կարող է վերաբերվել նաև ծրագրի սկզբնական տեքստին։ Համակարգչային ծրագիրը որպես [[հեղինակային իրավունք]]ի օբյեկտ և [[մտավոր սեփականություն|մտավոր սեփականության]] այլ իրավունքների մաս հանդիսանում է [[ոչ նյութական արժեքներ]]ի կատեգորիա: |
||
== Ծրագրի ստեղծումը == |
== Ծրագրի ստեղծումը == |
||
Շատ հաճախ ծրագրի պատկերը պահպանվում է գործարկվող մոդուլի տեսքով (առանձին նիշք կամ նիշքերի խումբ): Որպես կանոն, սկավառակի վրա գտնվող այդ կերպարից գործարկվող ծրագիրը օպերատիվ հիշողության մեջ կարող է ստեղծվել ծրագրային |
Շատ հաճախ ծրագրի պատկերը պահպանվում է գործարկվող մոդուլի տեսքով (առանձին նիշք կամ նիշքերի խումբ): Որպես կանոն, սկավառակի վրա գտնվող այդ կերպարից գործարկվող ծրագիրը օպերատիվ հիշողության մեջ կարող է ստեղծվել ծրագրային բեռնիչով։ |
||
Համակարգային ծրագրավորման մեջ ծրագիր անվանում են տվյալները, որոնք օգտագործվում են [[պրոցեսոր]]ի կողմից որպես համակարգչի համակարգի ղեկավարման |
Համակարգային ծրագրավորման մեջ ծրագիր անվանում են տվյալները, որոնք օգտագործվում են [[պրոցեսոր]]ի կողմից որպես համակարգչի համակարգի ղեկավարման հրահանգներ։<ref>{{книга|автор=Фельдман С. К.|заглавие=Системное программирование. Полный курс лекций с теоретическими материалами и лабораторными работами|год=2003|страниц=512|isbn=5-88548-096-6}}</ref> Ծրագրի կազմի մեջ մտնում է ինչպես [[պրոցեսոր]]ով կատարվող որոշակի նպատակների հասնելու համար [[մեքենայական կոդ]]ը, այնպես էլ դրա համար անհրաժեշտ տվյալները։ Ծրագրի առանձնահատկություն է հանդիսանում հիշողության մեջ նրա գտնվելը և պրոցեսորով իրագործումը։ |
||
Ծրագրային ապահովման մշակման գործընթացը կազմված է մի քանի փուլերից, որոնցից միայն նեղ իմաստով ծրագրային կոդի անմիջական ստեղծումն է կրում «[[ծրագրավորում]]» |
Ծրագրային ապահովման մշակման գործընթացը կազմված է մի քանի փուլերից, որոնցից միայն նեղ իմաստով ծրագրային կոդի անմիջական ստեղծումն է կրում «[[ծրագրավորում]]» անվանումը։ Կենցաղում [[ծրագրավորում]] ասելով ենթադրվում է համակարգային ապահովման մշակման ողջ գործընթացը, իսկ այդ գործունեությամբ զբաղվող մարդկանց անվանում են [[ծրագրավորող]]: |
||
Ծրագրի սկզբնական տեքստերի գրառումը [[ծրագրավորման լեզուներ]]ով մարդու համար հեշտացնում է դրանց հասկանալու ու խմբագրման |
Ծրագրի սկզբնական տեքստերի գրառումը [[ծրագրավորման լեզուներ]]ով մարդու համար հեշտացնում է դրանց հասկանալու ու խմբագրման գործը։ Դրան մասնավորապես օգնում են մեկնաբանությունները, որոնք թույլատրվում են շատ լեզուների գրելաոճում ([[սինտակսիս]]ում): Համակարգչում ծրագրի պատրաստի տեքստը վերափոխվում է (կոմպիլացվում է) [[մեքենայական կոդ]]ի: |
||
Որոշ [[ծրագրավորման լեզու]]ներ թույլ են տալիս գործել առանց ծրագրի նախնական կոմպիլյացիայի և թարգմանել այն [[մեքենայական կոդ]]ում անմիջապես կատարման |
Որոշ [[ծրագրավորման լեզու]]ներ թույլ են տալիս գործել առանց ծրագրի նախնական կոմպիլյացիայի և թարգմանել այն [[մեքենայական կոդ]]ում անմիջապես կատարման ընթացքում։ Այդ գործընթացն անվանում են դինամիկ [[կոմպիլյացիա]]: Այն թույլ է տալիս հասնել տարբեր սարքային և ծրագրային հարթակների միջև մեծ անցողիկության՝ պահպանելով կոմպիլյացիայի բոլոր առավելությունները։ |
||
Մեկնաբանվող ծրագրերը, որոնց համար որպես կանոն չի կիրառվում կոմպիլյացիայի գործընթացը և որոնք մեկնաբանվում են [[օպերացիոն համակարգ]]ի կամ հատուկ մեկնաբան-ծրագրերի կողմից, կոչվում են [[սկրիպտ]]ներ կամ |
Մեկնաբանվող ծրագրերը, որոնց համար որպես կանոն չի կիրառվում կոմպիլյացիայի գործընթացը և որոնք մեկնաբանվում են [[օպերացիոն համակարգ]]ի կամ հատուկ մեկնաբան-ծրագրերի կողմից, կոչվում են [[սկրիպտ]]ներ կամ սցենարներ։ |
||
Համակարգչային ծրագրերի սկզբնական տեքստերի մեծ մասը [[ծրագրավորման լեզու]]ներում կազմված են ներդրված ալգորիթմի ճշգրիտ նկարագրությամբ ցուցումների |
Համակարգչային ծրագրերի սկզբնական տեքստերի մեծ մասը [[ծրագրավորման լեզու]]ներում կազմված են ներդրված ալգորիթմի ճշգրիտ նկարագրությամբ ցուցումների ցուցակից։ [[Ծրագրավորում|Ծրագրավորման]] մեջ նման մոտեցումը կոչվում է իմպերատիվ։ Կիրառվում են նաև ծրագրավորման այլ մեթոդաբանություններ։ Օրինակ՝ մշակվող տվյալների սկզբնական և պահանջվող բնութագրերի նկարագիրը և համապատասխան ալգորիթմի լուծման հատուկ մեկնաբան-ծրագրի ընտրության ներկայացումը։ Այդպիսի մոտեցումը կոչվում է դեկլարատիվ ծրագրավորում։ Դեկլարատիվ ծրագրավորմանն են վերաբերվում ֆունկցիոնալ և տրամաբանական, ինչպես նաև ավելի քիչ տարածում ունեցող ծրագրավորման տեսակները։ |
||
== Ծրագրի կիրառությունը == |
== Ծրագրի կիրառությունը == |
||
[[Համակարգիչ]] օգտագործողների մեծ մասն օգտագործում է ծրագրեր, որոնք նախատեսված են կոնկրետ ճշգրիտ խնդիրների կատարման համար, ինչպիսիք են փաստաթղթերի նախապատրաստումն ու ձևավորումը, մաթեմատիկական հաշվարկները, պատկերների մշակումը և |
[[Համակարգիչ]] օգտագործողների մեծ մասն օգտագործում է ծրագրեր, որոնք նախատեսված են կոնկրետ ճշգրիտ խնդիրների կատարման համար, ինչպիսիք են փաստաթղթերի նախապատրաստումն ու ձևավորումը, մաթեմատիկական հաշվարկները, պատկերների մշակումը և այլն։ Համապատասխան ծրագրային միջոցներն անվանում են ճշգրիտ ծրագրեր կամ ճշգրիտ ծրագրային ապահովում։ Հաշվողական համակարգերի բաղադրիչների ղեկավարումը և ճշգրիտ ծրագրերի գործառույթավորման համար միջավայրի ձևավորումն իր վրա է վերցնում համակարգային ծրագրային ապահովումը, որի առավել կարևոր մաս է հանդիսանում [[օպերացիոն համակարգ]]ը: |
||
== Իրավական տեսանկյուն == |
== Իրավական տեսանկյուն == |
||
Ընդհանուր մատչելի սկզբնական տեքստով ծրագրերին անվանում են |
Ընդհանուր մատչելի սկզբնական տեքստով ծրագրերին անվանում են բաց։ |
||
Շատ երկրներում համակարգչային ծրագրերը հանդիսանում են [[հեղինակային իրավունք]]ի |
Շատ երկրներում համակարգչային ծրագրերը հանդիսանում են [[հեղինակային իրավունք]]ի օբյեկտ։ Որոշ երկրներում համակարգչային ծրագրերը կարող են պաշտպանվել [[պատենտ]]ով: |
||
==Սահմանումներ== |
==Սահմանումներ== |
||
Ծրագիրը տվյալների համախումբ է, նախատեսված որոշակի [[ալգորիթմ]]ի իրագործման նպատակով տվյալների մշակման համակարգի կոնկրետ բաղադրիչների ղեկավարման |
Ծրագիրը տվյալների համախումբ է, նախատեսված որոշակի [[ալգորիթմ]]ի իրագործման նպատակով տվյալների մշակման համակարգի կոնկրետ բաղադրիչների ղեկավարման համար։ |
||
==Աղբյուրներ== |
==Աղբյուրներ== |
23:53, 5 հունվարի 2016-ի տարբերակ
Համակարգչային ծրագիր համակարգչով կոնկրետ խնդրի լուծման պրոցեդուրաների որոշակի հրահանգների հաջորդականություն է։ Ծրագիրը համակարգչի ծրագրային ապահովման բաղկացուցիչներից է։[1] Կախված ենթատեքստից դիտարկվող եզրույթը կարող է վերաբերվել նաև ծրագրի սկզբնական տեքստին։ Համակարգչային ծրագիրը որպես հեղինակային իրավունքի օբյեկտ և մտավոր սեփականության այլ իրավունքների մաս հանդիսանում է ոչ նյութական արժեքների կատեգորիա:
Ծրագրի ստեղծումը
Շատ հաճախ ծրագրի պատկերը պահպանվում է գործարկվող մոդուլի տեսքով (առանձին նիշք կամ նիշքերի խումբ): Որպես կանոն, սկավառակի վրա գտնվող այդ կերպարից գործարկվող ծրագիրը օպերատիվ հիշողության մեջ կարող է ստեղծվել ծրագրային բեռնիչով։
Համակարգային ծրագրավորման մեջ ծրագիր անվանում են տվյալները, որոնք օգտագործվում են պրոցեսորի կողմից որպես համակարգչի համակարգի ղեկավարման հրահանգներ։[2] Ծրագրի կազմի մեջ մտնում է ինչպես պրոցեսորով կատարվող որոշակի նպատակների հասնելու համար մեքենայական կոդը, այնպես էլ դրա համար անհրաժեշտ տվյալները։ Ծրագրի առանձնահատկություն է հանդիսանում հիշողության մեջ նրա գտնվելը և պրոցեսորով իրագործումը։
Ծրագրային ապահովման մշակման գործընթացը կազմված է մի քանի փուլերից, որոնցից միայն նեղ իմաստով ծրագրային կոդի անմիջական ստեղծումն է կրում «ծրագրավորում» անվանումը։ Կենցաղում ծրագրավորում ասելով ենթադրվում է համակարգային ապահովման մշակման ողջ գործընթացը, իսկ այդ գործունեությամբ զբաղվող մարդկանց անվանում են ծրագրավորող:
Ծրագրի սկզբնական տեքստերի գրառումը ծրագրավորման լեզուներով մարդու համար հեշտացնում է դրանց հասկանալու ու խմբագրման գործը։ Դրան մասնավորապես օգնում են մեկնաբանությունները, որոնք թույլատրվում են շատ լեզուների գրելաոճում (սինտակսիսում): Համակարգչում ծրագրի պատրաստի տեքստը վերափոխվում է (կոմպիլացվում է) մեքենայական կոդի:
Որոշ ծրագրավորման լեզուներ թույլ են տալիս գործել առանց ծրագրի նախնական կոմպիլյացիայի և թարգմանել այն մեքենայական կոդում անմիջապես կատարման ընթացքում։ Այդ գործընթացն անվանում են դինամիկ կոմպիլյացիա: Այն թույլ է տալիս հասնել տարբեր սարքային և ծրագրային հարթակների միջև մեծ անցողիկության՝ պահպանելով կոմպիլյացիայի բոլոր առավելությունները։
Մեկնաբանվող ծրագրերը, որոնց համար որպես կանոն չի կիրառվում կոմպիլյացիայի գործընթացը և որոնք մեկնաբանվում են օպերացիոն համակարգի կամ հատուկ մեկնաբան-ծրագրերի կողմից, կոչվում են սկրիպտներ կամ սցենարներ։
Համակարգչային ծրագրերի սկզբնական տեքստերի մեծ մասը ծրագրավորման լեզուներում կազմված են ներդրված ալգորիթմի ճշգրիտ նկարագրությամբ ցուցումների ցուցակից։ Ծրագրավորման մեջ նման մոտեցումը կոչվում է իմպերատիվ։ Կիրառվում են նաև ծրագրավորման այլ մեթոդաբանություններ։ Օրինակ՝ մշակվող տվյալների սկզբնական և պահանջվող բնութագրերի նկարագիրը և համապատասխան ալգորիթմի լուծման հատուկ մեկնաբան-ծրագրի ընտրության ներկայացումը։ Այդպիսի մոտեցումը կոչվում է դեկլարատիվ ծրագրավորում։ Դեկլարատիվ ծրագրավորմանն են վերաբերվում ֆունկցիոնալ և տրամաբանական, ինչպես նաև ավելի քիչ տարածում ունեցող ծրագրավորման տեսակները։
Ծրագրի կիրառությունը
Համակարգիչ օգտագործողների մեծ մասն օգտագործում է ծրագրեր, որոնք նախատեսված են կոնկրետ ճշգրիտ խնդիրների կատարման համար, ինչպիսիք են փաստաթղթերի նախապատրաստումն ու ձևավորումը, մաթեմատիկական հաշվարկները, պատկերների մշակումը և այլն։ Համապատասխան ծրագրային միջոցներն անվանում են ճշգրիտ ծրագրեր կամ ճշգրիտ ծրագրային ապահովում։ Հաշվողական համակարգերի բաղադրիչների ղեկավարումը և ճշգրիտ ծրագրերի գործառույթավորման համար միջավայրի ձևավորումն իր վրա է վերցնում համակարգային ծրագրային ապահովումը, որի առավել կարևոր մաս է հանդիսանում օպերացիոն համակարգը:
Իրավական տեսանկյուն
Ընդհանուր մատչելի սկզբնական տեքստով ծրագրերին անվանում են բաց։
Շատ երկրներում համակարգչային ծրագրերը հանդիսանում են հեղինակային իրավունքի օբյեկտ։ Որոշ երկրներում համակարգչային ծրագրերը կարող են պաշտպանվել պատենտով:
Սահմանումներ
Ծրագիրը տվյալների համախումբ է, նախատեսված որոշակի ալգորիթմի իրագործման նպատակով տվյալների մշակման համակարգի կոնկրետ բաղադրիչների ղեկավարման համար։
Աղբյուրներ
- ↑ Компьютеры: справочное руководство = Computer Handbook / Пер. с англ. /Под ред. Г. Хелмса. — М.: Мир, 1986. — Т. 1. — С. 13. — 416 с.
- ↑ Фельдман С. К. Системное программирование. Полный курс лекций с теоретическими материалами и лабораторными работами. — 2003. — 512 с. — ISBN 5-88548-096-6