«Վալերիան Մադաթով»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ը: → ը։ (12) |
||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
'''Վալերիան Մադաթով''' ('''Ռոստոմ Գրիգորի Մադաթյան''') ([[1782]], գ. Ավետարանոց (այժմ՝ գ. Չանախչի, ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում) - [[1829]], Շումլա, Բուլղարիա), ռուսական բանակի հայազգի զորավար, [[գեներալ-լեյտենանտ]] (29 սեպտեմբերի, 1826)։ |
'''Վալերիան Մադաթով''' ('''Ռոստոմ Գրիգորի Մադաթյան''') ([[1782]], գ. Ավետարանոց (այժմ՝ գ. Չանախչի, ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում) - [[1829]], Շումլա, Բուլղարիա), ռուսական բանակի հայազգի զորավար, [[գեներալ-լեյտենանտ]] (29 սեպտեմբերի, 1826)։ |
||
1799 թվականին Պետերբուրգում ընդունվել է Պրեոբրաժենսկի գունդ, որպես պրապորշչիկ, ապա տեղափոխվել Պավլովյան գրենադերյան, Մենգրելյան հետևակային |
1799 թվականին Պետերբուրգում ընդունվել է Պրեոբրաժենսկի գունդ, որպես պրապորշչիկ, ապա տեղափոխվել Պավլովյան գրենադերյան, Մենգրելյան հետևակային գնդերը։ Մասնակցել է 1806-12 թվականների [[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1806-1812)|ռուս-թուրքական պատերազմի]]ն, աչքի ընկել Բատինի ճակատամարտում (1810): 1812 թվականի [[Հայրենական պատերազմ]]ում հղել է հեծյալ ջոկատների հրամանատար։ Պարգևատրվել է Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշանով և ստացել գնդապետի կոչում։ Լայպցիգի ճակատամարտում (1813, հոկտեմբեր 16-19) ծանր վիրավորվել է։ Ցուցաբերած անձնական խիզախության համար նրան շնորհվել է գեներալ-մայորի կոչում։ |
||
1816 թվականին Մադաթովը նշանակվել է Ղարաբաղում տեղավորված ռուսական զորքերի հրամանատար, իսկ 1817 թվականից՝ Ղարաբաղի, Շիրվանի և Շաքիի խանությունների օկրուգային |
1816 թվականին Մադաթովը նշանակվել է Ղարաբաղում տեղավորված ռուսական զորքերի հրամանատար, իսկ 1817 թվականից՝ Ղարաբաղի, Շիրվանի և Շաքիի խանությունների օկրուգային պետ։ Մասնակցել է Դաղստանի լեռնականների դեմ մղած կռիվներին և 1826-1828 թվականների [[Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826-1828)|ռուս-պարսկական պատերազմին]]: Մադաթովի հրամանատարությամբ գործող փոքրաթիվ ջոկատը (2000 զինվոր) 1826 թվականի սեպտեմբեր 3-ին Շամխորի մոտ փայլուն հաղթանակ տարավ պարսկական 10-հազարանոց բանակի նկատմամբ և մասնակցեց սեպտեմբեր 13-ին Ելիզավետպոլի (այժմ՝ Կիրովաբադ) ճակատամարտին։ Նրա զորքերը 1826 թվականի աշնանը Ղարաբաղը լիովին մաքրեցին պարսկական նվաճողներից։ 1828-29 թվականների [[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1828-1829)|ռուս-թուրքական պատերազմի]] ժամանակ Մադաթովը կռվել է Դանուբյան բանակում։ Նրա հեծյալ դիվիզիան փայլուն հաղթանակ տարավ բուլղարական Շումլա բերդի մոտ, գրավեց Իսակչեյ և Գիրսով ամրոցները։ Այստեղ Մադաթովը հիվանդացավ ու վախճանվեց։ Հետագայում նրա աճյունը տեղափոխվեց [[Սանկտ Պետերբուրգ|Պետերբուրգ]] և ամփոփվեց Ալեքսանդր Նևսկու վանքում։ |
||
== Գրականություն == |
== Գրականություն == |
||
18:36, 15 Դեկտեմբերի 2015-ի տարբերակ
| Վալերիան Մադաթով | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 18 (29), 1782 |
| Ծննդավայր | Ավետարանոց[1] |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 4 (16), 1829 (47 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Շումեն, Silistra Eyalet, Օսմանյան կայսրություն[1] |
| Գերեզման | Տիխվինսկոե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Ազգություն | հայ |
| Մասնագիտություն | ռազմական գործիչ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |      և  |
 Valerian Grigorievich Madatov Վիքիպահեստում | |
Վալերիան Մադաթով (Ռոստոմ Գրիգորի Մադաթյան) (1782, գ. Ավետարանոց (այժմ՝ գ. Չանախչի, ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում) - 1829, Շումլա, Բուլղարիա), ռուսական բանակի հայազգի զորավար, գեներալ-լեյտենանտ (29 սեպտեմբերի, 1826)։
1799 թվականին Պետերբուրգում ընդունվել է Պրեոբրաժենսկի գունդ, որպես պրապորշչիկ, ապա տեղափոխվել Պավլովյան գրենադերյան, Մենգրելյան հետևակային գնդերը։ Մասնակցել է 1806-12 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմին, աչքի ընկել Բատինի ճակատամարտում (1810): 1812 թվականի Հայրենական պատերազմում հղել է հեծյալ ջոկատների հրամանատար։ Պարգևատրվել է Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշանով և ստացել գնդապետի կոչում։ Լայպցիգի ճակատամարտում (1813, հոկտեմբեր 16-19) ծանր վիրավորվել է։ Ցուցաբերած անձնական խիզախության համար նրան շնորհվել է գեներալ-մայորի կոչում։
1816 թվականին Մադաթովը նշանակվել է Ղարաբաղում տեղավորված ռուսական զորքերի հրամանատար, իսկ 1817 թվականից՝ Ղարաբաղի, Շիրվանի և Շաքիի խանությունների օկրուգային պետ։ Մասնակցել է Դաղստանի լեռնականների դեմ մղած կռիվներին և 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմին: Մադաթովի հրամանատարությամբ գործող փոքրաթիվ ջոկատը (2000 զինվոր) 1826 թվականի սեպտեմբեր 3-ին Շամխորի մոտ փայլուն հաղթանակ տարավ պարսկական 10-հազարանոց բանակի նկատմամբ և մասնակցեց սեպտեմբեր 13-ին Ելիզավետպոլի (այժմ՝ Կիրովաբադ) ճակատամարտին։ Նրա զորքերը 1826 թվականի աշնանը Ղարաբաղը լիովին մաքրեցին պարսկական նվաճողներից։ 1828-29 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ Մադաթովը կռվել է Դանուբյան բանակում։ Նրա հեծյալ դիվիզիան փայլուն հաղթանակ տարավ բուլղարական Շումլա բերդի մոտ, գրավեց Իսակչեյ և Գիրսով ամրոցները։ Այստեղ Մադաթովը հիվանդացավ ու վախճանվեց։ Հետագայում նրա աճյունը տեղափոխվեց Պետերբուրգ և ամփոփվեց Ալեքսանդր Նևսկու վանքում։
Գրականություն
- Կյանք գեներալ-լեյտենանտ Մատաթովին, Շուշի, 1870:
- Երիցյան Ա., Ամենայն Հայոց կաթողիկոսությունը և Կովկասի հայք XIX դարում, մաս 1, Թ., 1894:
- Թերզիբաշյան Վ., Գեներալ-մայոր Վ. Գ. Մադաթով, Ե., 1942:
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|