«Զեյլանդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Այլ կիրառումներ|Զելանդիա}}
{{Այլ կիրառումներ|Զելանդիա}}
{{Տեղեկաքարտ համայնք
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր

| տիտղոս = [[Նիդերլանդներ]]ի մարզ [[Պատկեր:Flag of the Netherlands.svg|20px]]
| տեղանուն = Զեյլանդ
| այլանուն = Zeeland
| դրոշ = Flag of Zeeland.svg
| գերբ = Wapen van Zeeland.svg
| քարտեզ = Zeeland-Position.png
| մակերես = 2.934
| բնակչություն = 381.477
| բնակչություն-տարեթիվ = 2009
| խտություն = 213
| այլ = [[Միդելբուրխ]]
| այլ-հղում = [[Մայրաքաղաք]]
| քաղաքական-հղում1 = [[Թագուհու կոմիսարիս]]
| քաղաքական1 = Կարլա Պեայս ([[Քրիստոնեա-դեմոկրատական Միություն|ՔԴԱ]])
| web = www.zeeland.nl
| լուսանկար = OSM - provincie Zeeland.PNG
| մակագիր = քարտեզ
| պորտալ =
}}
}}
'''Զեյլանդ''' ({{արտասանություն|239_Zeeland.ogg|}}) ([[հոլանդերեն]] ''Zeeland'', [[զեյլանդերեն]], ''Zeêland''), [[Նիդերլանդներ]]ի տասներկու մարզերից (պրովինցիաներից) մեկը։ Գտնվում է երկրի հարավարևմտյան հատվածում. հյուսիսից ու արևելքից սահմանակցում է Նիդերլանդների [[Զաուդ-Հոլլանդ]] և [[Նորդ-Բրաբանտ]] մարզերին, իսկ հարավից [[Բելգիա]]յի [[Վեստ-Ֆլամանդ]], [[Օստ-Ֆլամանդ]] և [[Անտվերպեն]] մարզերին։ Ունի 381.477 բնակիչ ([[2009]] թ. [[նոյեմբերի 30]]), գլխավոր քաղաքը [[Միդելբուրխ]] քաղաքն է։ Զեյլանդի բնակիչներիբնիկ լեզուն [[զեյլանդերեն]]ն է, որը հոլանդերեն մի բարբառ է ու հաճախ առանձին լեզու է համարվում. զելյանդացիները [[հոլանդերեն]] լեզվով կոչվում են ''զեյուվներ'', որ կարելի է թարգմանել «ծովայիններ» կամ «ծովային երկրի բնակիչներ»։
'''Զեյլանդ''' ({{արտասանություն|239_Zeeland.ogg|}}) ({{lang-ho|Zeeland}}, [[զեյլանդերեն]], ''Zeêland''), [[Նիդերլանդներ]]ի տասներկու մարզերից (պրովինցիաներից) մեկը։ Գտնվում է երկրի հարավարևմտյան հատվածում. հյուսիսից ու արևելքից սահմանակցում է Նիդերլանդների [[Զաուդ-Հոլլանդ]] և [[Նորդ-Բրաբանտ]] մարզերին, իսկ հարավից [[Բելգիա]]յի [[Վեստ-Ֆլամանդ]], [[Օստ-Ֆլամանդ]] և [[Անտվերպեն]] մարզերին։ Ունի 381.477 բնակիչ ([[2009]] թ. [[նոյեմբերի 30]]), գլխավոր քաղաքը [[Միդելբուրխ]] քաղաքն է։ Զեյլանդի բնակիչներիբնիկ լեզուն [[զեյլանդերեն]]ն է, որը հոլանդերեն մի բարբառ է ու հաճախ առանձին լեզու է համարվում. զելյանդացիները [[հոլանդերեն]] լեզվով կոչվում են ''զեյուվներ'', որ կարելի է թարգմանել «ծովայիններ» կամ «ծովային երկրի բնակիչներ»։


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Deltawerke-Oosterschelde-Sturmflutwehr Oosterscheldeseite.jpg|250px|thumb|left|«Դելտա» նախագծի մասը կազմող ծովապատնեշներից մեկը]]
[[Պատկեր:Deltawerke-Oosterschelde-Sturmflutwehr Oosterscheldeseite.jpg|250px|thumb|«Դելտա» նախագծի մասը կազմող ծովապատնեշներից մեկը]]
Իր կտրտված մակերեսի պատճառով, զեյլանդացիները հնուց ի վեր ստիպված են եղել պայքարել ծովի դեմ. ինչպես ջրհեղեղներից պաշտպանվելու համար, այնպես էլ ծովին թույլ չտալու համար կլանել իրենց հողակտորները և նույնիսկ այն ընդարձակելու համար։ Այսպես փոքրիկ կղզյակները ժամանակի ընթացքում մեծացել են ու միացել իրար և Զեյլանդի սահմանները հաճախակի են վերագծվել։
Իր կտրտված մակերեսի պատճառով, զեյլանդացիները հնուց ի վեր ստիպված են եղել պայքարել ծովի դեմ. ինչպես ջրհեղեղներից պաշտպանվելու համար, այնպես էլ ծովին թույլ չտալու համար կլանել իրենց հողակտորները և նույնիսկ այն ընդարձակելու համար։ Այսպես փոքրիկ կղզյակները ժամանակի ընթացքում մեծացել են ու միացել իրար և Զեյլանդի սահմանները հաճախակի են վերագծվել։


Տող 38. Տող 21.


== Ինքնակառավարում ==
== Ինքնակառավարում ==
[[Պատկեր:Zeeland verkiezingen.png|thumb|right|250px|Պրովինցիալ Շտատերի բաժանումն ըստ քաղաքական կուսակցությունների 2007 թ. տեղական ընտրությունների արդյունքներով]]
[[Պատկեր:Zeeland verkiezingen.png|thumb|250px|Պրովինցիալ Շտատերի բաժանումն ըստ քաղաքական կուսակցությունների 2007 թ. տեղական ընտրությունների արդյունքներով]]
Նիդերլանդների բոլոր մարզերի նման, Զեյլանդի ինքնակառավարումը կատարվում է [[Պրովինցիալ Շտատեր]]ի կողմից, որի 37 անդամները ընտրված են անմիջական ժողովրդական քվեարկությամբ։ Պրովինցիա Շտատերը ձևավորում են գործադիր իշխանությունը՝ [[Դեպուտատային Շտատեր]]ը, որը նախագահում է [[Թագուհու կոմիսարիս]]ը։ Վերջին պաշտոնը ներկա դրությամբ զբաղեցնում է Կարլա Պեայսը։ Դեպուտատային Շտատերը [[2007]]-[[2013]] թթ. կառավարվել և կառավարվելու է [[Քրիստոնեա-Դեմոկրատական Միություն|ՔԴՄ]], [[Քաղաքական Ռեֆորմացված Կուսակցություն|ՔՌԿ]], [[ՔրիստոնեաՄիություն]] և [[ԿանաչՁախ]] կուսակցությունների կոալիցիայիով։
Նիդերլանդների բոլոր մարզերի նման, Զեյլանդի ինքնակառավարումը կատարվում է [[Պրովինցիալ Շտատեր]]ի կողմից, որի 37 անդամները ընտրված են անմիջական ժողովրդական քվեարկությամբ։ Պրովինցիա Շտատերը ձևավորում են գործադիր իշխանությունը՝ [[Դեպուտատային Շտատեր]]ը, որը նախագահում է [[Թագուհու կոմիսարիս]]ը։ Վերջին պաշտոնը ներկա դրությամբ զբաղեցնում է Կարլա Պեայսը։ Դեպուտատային Շտատերը [[2007]]-[[2013]] թթ. կառավարվել և կառավարվելու է [[Քրիստոնեա-Դեմոկրատական Միություն|ՔԴՄ]], [[Քաղաքական Ռեֆորմացված Կուսակցություն|ՔՌԿ]], [[ՔրիստոնեաՄիություն]] և [[ԿանաչՁախ]] կուսակցությունների կոալիցիայիով։


== Ենթաբաժանում ==
== Ենթաբաժանում ==
Զեյլանդը բաժանված է տասներեք համայնքների, որոնք են. (փակագծերում նշված է բնակչությունը)
Զեյլանդը բաժանված է տասներեք համայնքների, որոնք են. (փակագծերում նշված է բնակչությունը)
[[Պատկեր:GemeentenZeelandNrs.png|left|170px|Զեյլանդի համայնքները]]
[[Պատկեր:GemeentenZeelandNrs.png|170px|Զեյլանդի համայնքները]]
{| class="vatop" cellpadding="10"
{| class="vatop" cellpadding="10"
|
|

20:18, 6 Հոկտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Զելանդիա
Բնակավայր
Զեյլանդ
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՆիդերլանդներ Նիդերլանդներ
Ներքին բաժանումԲորսեյլե, Խուս, Հուլստ, Միդելբուրխ, Նորդ-Բեյվերլանդ, Ռեմսերվալ, Շխաուվեն-Դաուվելանդ, Սլաուս, Թերնեուզեն, Թոլեն, Վեյրե, Վլիսինգեն, Կապելե, Sas van Gent?, Axel?, Hontenisse?, Sluis-Aardenburg? և Oostburg?
Հիմնադրված է1012 թ.
Մակերես2934±1 կմ², 1787±1 կմ²
Բնակչություն386 707 մարդ (հունվարի 1, 2022)[1]
Ժամային գոտիUTC+1
Ավտոմոբիլային կոդK
Պաշտոնական կայքzeeland.nl(նիդեր.)
Զեյլանդ (Նիդեռլանդներ)##
Զեյլանդ (Նիդեռլանդներ)

Զեյլանդ ((Բացել ֆայլի մասին տվյալները արտասանություն)) (Կաղապար:Lang-ho, զեյլանդերեն, Zeêland), Նիդերլանդների տասներկու մարզերից (պրովինցիաներից) մեկը։ Գտնվում է երկրի հարավարևմտյան հատվածում. հյուսիսից ու արևելքից սահմանակցում է Նիդերլանդների Զաուդ-Հոլլանդ և Նորդ-Բրաբանտ մարզերին, իսկ հարավից Բելգիայի Վեստ-Ֆլամանդ, Օստ-Ֆլամանդ և Անտվերպեն մարզերին։ Ունի 381.477 բնակիչ (2009 թ. նոյեմբերի 30), գլխավոր քաղաքը Միդելբուրխ քաղաքն է։ Զեյլանդի բնակիչներիբնիկ լեզուն զեյլանդերենն է, որը հոլանդերեն մի բարբառ է ու հաճախ առանձին լեզու է համարվում. զելյանդացիները հոլանդերեն լեզվով կոչվում են զեյուվներ, որ կարելի է թարգմանել «ծովայիններ» կամ «ծովային երկրի բնակիչներ»։

Պատմություն

«Դելտա» նախագծի մասը կազմող ծովապատնեշներից մեկը

Իր կտրտված մակերեսի պատճառով, զեյլանդացիները հնուց ի վեր ստիպված են եղել պայքարել ծովի դեմ. ինչպես ջրհեղեղներից պաշտպանվելու համար, այնպես էլ ծովին թույլ չտալու համար կլանել իրենց հողակտորները և նույնիսկ այն ընդարձակելու համար։ Այսպես փոքրիկ կղզյակները ժամանակի ընթացքում մեծացել են ու միացել իրար և Զեյլանդի սահմանները հաճախակի են վերագծվել։

Վերջին մեծ բնական աղետը Զեյլանդում տեղի է ունեցել 1953 թ. հունվարի 31-ի լույս փետրվարի 1-ի գիշերը, որի ժամանակ ջրհեղեղը խլեց 1.800 կյանք, իսկ 100.000 մարդ մնացին անօթևան։

1960 թ. Զեյլանդում սկսվեց կառուցվել «Դելտա-նախագիծը», որը պատնեշներով ծովից բաժանեց ոչ միայն Զեյլանդի ցամաքային մասը, այլև ներքին ջրային տարածքները (այդ թվում երեք մեծ ծովախորշերը)։ Այդ ծովապատնեշների վրայով նաև ստեղծվեց կարճ ճանապարհ Զեյլանդի տարբեր հատվածների միջև, որոնք մինչ այդ կտրտված էին ծովախորշերով։

Աշխարհագրություն

Զեյլանդը բաղկացած է մեծ և փոքր թերակղզիներով, որոնք նախկինում եղել են կղզիներ։ Այստեղից էլ ծագել է «Զեյլանդ» անվանումը, որը նշանակում է ծովային երկիր։

Միայն Զեյլանդի հարավային մասը՝ Զեյուվս-Ֆլամանդն է, որ թերակղզի չէ։ Այն Զեյլանդի մյուս շրջաններից հասանելի է միայն Վեստերշխել ծովախորշի տակով անցնող թունելի միջոց կամ բելգիական ցամաքի վրայով։

Զեյլանդի տարածքի մեծ մասը օգտագործվում է երկրագործության նպատակով, զարգացած են պտղաբուծությունը և ծաղկաբուծությունը։

Ինքնակառավարում

Պրովինցիալ Շտատերի բաժանումն ըստ քաղաքական կուսակցությունների 2007 թ. տեղական ընտրությունների արդյունքներով

Նիդերլանդների բոլոր մարզերի նման, Զեյլանդի ինքնակառավարումը կատարվում է Պրովինցիալ Շտատերի կողմից, որի 37 անդամները ընտրված են անմիջական ժողովրդական քվեարկությամբ։ Պրովինցիա Շտատերը ձևավորում են գործադիր իշխանությունը՝ Դեպուտատային Շտատերը, որը նախագահում է Թագուհու կոմիսարիսը։ Վերջին պաշտոնը ներկա դրությամբ զբաղեցնում է Կարլա Պեայսը։ Դեպուտատային Շտատերը 2007-2013 թթ. կառավարվել և կառավարվելու է ՔԴՄ, ՔՌԿ, ՔրիստոնեաՄիություն և ԿանաչՁախ կուսակցությունների կոալիցիայիով։

Ենթաբաժանում

Զեյլանդը բաժանված է տասներեք համայնքների, որոնք են. (փակագծերում նշված է բնակչությունը) Զեյլանդի համայնքները

  1. Բորսեյլե (22.643)
  2. Խուս (36.643)
  3. Հուլստ (27.855)
  4. Կապելե (12.423)
  5. Միդելբուրխ (48.019)
  6. Նոուրդ-Բեյվելանդ (7.408)
  7. Ռայմերսվալ (21.450)

8. Շխաուվեն-Դաուվելանդ (34.131)
9. Սլաուս (24.093)
10. Տերնեուզեն (54.892)
11. Թոլեն (25.410)
12. Վիերե (21.932)
13. Վլիսինգեն (44.608)

Լեզու

Քանի որ Զեյլանդը նախկինում բաղկացած է եղել մեկուսի կղզիներից, ուստի ամեն մի շրջանն ունի իր ենթաբարբառը, որոնց մեծ մասը մտնում են զեյլանդերեն լեզվի կամ բարբառի մեջ։ Զեյլանդերենն իր հատկանիշներով միջին տեղ է զբաղեցնում հոլանդերենի ու ֆլամանդերենի միջև։ Զեյլանդում նաև խոսվում են մի քանի ֆլամանդական բարբառներ։ Զեյլանդերեն բարբառը կենդանի պահպանված է շատ գյուղերում։

  1. https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/37230ned/table?ts=1646674430874