«Բալի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 38. Տող 38.
| կենտրոնի բարձրություն =
| կենտրոնի բարձրություն =
| կլիմա =
| կլիմա =
| լեզու = Ինդոնեզերեն (պաշտոնական), բալիերեն, անգլերեն
| լեզու = ինդոնեզերեն (պաշտոնական), բալիերեն, անգլերեն
| բնակչություն = 4,225,384
| բնակչություն = 4,225,384
| մարդահամարի թվական =
| մարդահամարի թվական =
| խտություն =
| խտություն =
| ագլոմերացիա =
| ագլոմերացիա =
| ազգային կազմ = Բալիիցիներ (90%), Յավայցիներ (7%), Բալիագացիներ (1%), Մադուրեսցիներ (1%)
| ազգային կազմ = բալիիցիներ (90%), յավայցիներ (7%), բալիագացիներ (1%), մադուրեսցիներ (1%)
| կրոնական կազմ = Հինդու (83.5%), Մուսուլման (13.4%), Քրիստոնյա (2.5%), Բուդիստ (0.5%)
| կրոնական կազմ = հինդու (83.5%), մուսուլման (13.4%), քրիստոնյա (2.5%), բուդիստ (0.5%)
| տեղաբնականուն =
| տեղաբնականուն =
| ժամային գոտի =
| ժամային գոտի =
Տող 58. Տող 58.
}}
}}


'''Բալին''' Ինդոնեզիայի կղզե նահանգ է: Նահանգը ներառում է Բալիի կղզին և մի քանի ավելի փոքր հարևան կղզիներ, մասնավորապես [[Նուսա Պենիդան]], [[Նուսա Լեմբոնգան]] և [[Նուսա Քենինգան]]: Այն գտնվում է [[Լեսեր Սանդա]] կղզիների ամենա արևմտյան մասում, [[Յավա]]յի արևմուտքի և [[Լոմբոկ]]ի արևելքի մեջտեղում: Այն [[Դենսպար]]ի մայրաքաղաքն է, գտնվում է կղզու հարավային մասում:
'''Բալին''' [[Ինդոնեզիա]]յի կղզե նահանգ է: Նահանգը ներառում է Բալիի կղզին և մի քանի ավելի փոքր հարևան կղզիներ, մասնավորապես [[Նուսա Պենիդան]], [[Նուսա Լեմբոնգան]] և [[Նուսա Քենինգան]]: Այն գտնվում է [[Լեսեր Սանդա]] կղզիների ամենա արևմտյան մասում, [[Յավա]]յի արևմուտքի և [[Լոմբոկ]]ի արևելքի մեջտեղում: Այն [[Դենսպար]]ի մայրաքաղաքն է, գտնվում է կղզու հարավային մասում:
3,890,757 բնակչությունով [[2010]] մարդահամարում, իսկ ներկայումս 4,225,000 որպես 2014-ի հունվար, կղզին տուն է շատ Ինդոնեզիայի Հինդու փոքրամասնության համար: Ըստ [[2010]]-ի մարդահամարի Բալիի բնակչության 83,5%-ը ուղորդվում է Բալիյան Հինդուիզմով<ref name=census2010>[http://sp2010.bps.go.id/index.php/site/tabel?tid=321&wid=0 Penduduk Menurut Wilayah dan Agama yang Dianut] (2010 Census). bps.go.id</ref>, 13,4%-ը Իսլամով, 2,5%-ը Քրիստոնեությամբ, իսկ 0,5%-ը Բուդդիզմով:
3,890,757 բնակչությունով [[2010]] մարդահամարում, իսկ ներկայումս 4,225,000 որպես 2014-ի հունվար, կղզին տուն է շատ Ինդոնեզիայի Հինդու փոքրամասնության համար: Ըստ [[2010]]-ի մարդահամարի Բալիի բնակչության 83,5%-ը ուղորդվում է Բալիյան Հինդուիզմով<ref name=census2010>[http://sp2010.bps.go.id/index.php/site/tabel?tid=321&wid=0 Penduduk Menurut Wilayah dan Agama yang Dianut] (2010 Census). bps.go.id</ref>, 13,4%-ը Իսլամով, 2,5%-ը Քրիստոնեությամբ, իսկ 0,5%-ը Բուդդիզմով:


Տող 72. Տող 72.


== Աշխարհագրություն ==
== Աշխարհագրություն ==
Բալիի կենտրոնական լեռները ներառում են 3,000 մետրը ավելի բարձրացող մի քանի լեռնագագաթներ: Ամենաբարձրը [[Ագունգ]] լեռն է (3,031մետր), հայտնի է որպես <<մայր լեռ>>, որը գործող հրաբուխ է: Լեռների շարքը կենտոնից դեպի արևմտյան կողմ, [[Ագունգ]] լեռան հետ արևմուտքի ամենաբարձր լեռնագագաթն է: Բալիի հրաբխային բնությունը ունի իր նպաստելի բացառիկ պտղաբերությունը և իր լեռան շարքերը ապահովում են բարձր տեղումների քանակը, այն աջակցում է բարձր արդյունավետ գյուղատնտեսությանը: Լեռների հարավը լայն, կայուն նվազման տարածք է, որտեղ աճում է Բալիի ամենամեծ բրինձի մշակաբույսերը: Լեռների հյուսիսային կողմի լանջերին ավելի շատ թեք է ծովից և կղզու սուրճ արտադրող հիմնական տարածքը, երկայնքի բրինձով, բանջարեղենով և խոշոր եղջերավոր անասուններով: Ամենաերկար գետը՝ [[Այունգ]] գետը, հոսում է մոտավորապես 75 կմ:
Բալիի կենտրոնական լեռները ներառում են 3,000 մետրը ավելի բարձրացող մի քանի լեռնագագաթներ: Ամենաբարձրը [[Ագունգ]] լեռն է (3,031 մետր), հայտնի է որպես <<մայր լեռ>>, որը գործող հրաբուխ է: Լեռների շարքը կենտոնից դեպի արևմտյան կողմ, [[Ագունգ]] լեռան հետ արևմուտքի ամենաբարձր լեռնագագաթն է: Բալիի հրաբխային բնությունը ունի իր նպաստելի բացառիկ պտղաբերությունը և իր լեռան շարքերը ապահովում են բարձր տեղումների քանակը, այն աջակցում է բարձր արդյունավետ գյուղատնտեսությանը: Լեռների հարավը լայն, կայուն նվազման տարածք է, որտեղ աճում է Բալիի ամենամեծ բրինձի մշակաբույսերը: Լեռների հյուսիսային կողմի լանջերին ավելի շատ թեք է ծովից և կղզու սուրճ արտադրող հիմնական տարածքը, երկայնքի բրինձով, բանջարեղենով և խոշոր եղջերավոր անասուններով: Ամենաերկար գետը՝ [[Այունգ]] գետը, հոսում է մոտավորապես 75 կմ:


Կղզին շրջակայված է մարջանյա ստորջրյա ժայռերով: Ծովափները հարավում հակված են ունենալու սպիտակ ավազ մինչ դրանք հյուսիսում և արևելքում ունեն սև ավազ: Բալին չունի խոշոր ներքին ջրային ուղիներ, չնայած որ [[Հո]] գետը նավարկելի է փոքր մակույկ նավերի կողմից: Սև ավազով ծովափները [[Պասուտ]]ի և [[Կլաինդուկու]]ի արանքը լինում է զարգացած տուրիզմի համար, բայց առանձին ծովեզրյա [[Տահան Լոթ]]ի տաճարից, նրանք դեռ չեն օգտագործել բազմանշանակ տուրիզմի համար:
Կղզին շրջակայված է մարջանյա ստորջրյա ժայռերով: Ծովափները հարավում հակված են ունենալու սպիտակ ավազ մինչ դրանք հյուսիսում և արևելքում ունեն սև ավազ: Բալին չունի խոշոր ներքին ջրային ուղիներ, չնայած որ [[Հո]] գետը նավարկելի է փոքր մակույկ նավերի կողմից: Սև ավազով ծովափները [[Պասուտ]]ի և [[Կլաինդուկու]]ի արանքը լինում է զարգացած տուրիզմի համար, բայց առանձին ծովեզրյա [[Տահան Լոթ]]ի տաճարից, նրանք դեռ չեն օգտագործել բազմանշանակ տուրիզմի համար:
[[Պատկեր:MountAgung.jpg|մինի|Ագունգ լեռ, ամենաբարձր լեռնագագաթը Բալիում]]
[[Պատկեր:MountAgung.jpg|մինի|Ագունգ լեռ, ամենաբարձր լեռնագագաթը Բալիում]]


Ամենամեծ քաղաքը գավառաբնակ մայրաքաղաք [[Դենպասար]]ն է, մոտ հարվային մասին: Նրա բնակչությունը շուրջ 491,500 ([[2002]]) է: Բալիի երկրորդ ամենամեծ քաղաքը հին գաղութային մայրաքաղաք [[Սինքարայա]]ն է, որը գտնվում է հյուսիսային մասում և շուրջ 100,000 մարդկանց տուն է: Ուրիշ կարևոր քաղաքներ ներառում են հաճախակի այցելության ծովափ [[Կուտա]]ն, որը գործնականորեն [[Դենպասար]]ի քաղաքային տարածքի մասն է, իսկ [[Ուբուդ]]ը կղզու մշակութային կենտրոնն է, որը գտնվում է [[Դենսպար]]ի հյուսիսում:
Ամենամեծ քաղաքը գավառաբնակ մայրաքաղաք [[Դենպասար]]ն է, մոտ հարվային մասին: Նրա բնակչությունը շուրջ 491,500 ([[2002]] թվականի տվյալներով) է: Բալիի երկրորդ ամենամեծ քաղաքը հին գաղութային մայրաքաղաք [[Սինքարայա]]ն է, որը գտնվում է հյուսիսային մասում և շուրջ 100,000 մարդկանց տուն է: Ուրիշ կարևոր քաղաքներ ներառում են հաճախակի այցելության ծովափ [[Կուտա]]ն, որը գործնականորեն [[Դենպասար]]ի քաղաքային տարածքի մասն է, իսկ [[Ուբուդ]]ը կղզու մշակութային կենտրոնն է, որը գտնվում է [[Դենսպար]]ի հյուսիսում:


== Կլիմա ==
== Կլիմա ==

10:33, 30 Սեպտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Կղզե նահանգ
Բալի
Bali
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԻնդոնեզիա Ինդոնեզիա
Մակերես5,780.06 կմ2 կմ²
ԲԾՄ3031 մետր
Խոսվող լեզուներինդոնեզերեն (պաշտոնական), բալիերեն, անգլերեն
Բնակչություն4,225,384 մարդ
Ազգային կազմբալիիցիներ (90%), յավայցիներ (7%), բալիագացիներ (1%), մադուրեսցիներ (1%)
Կրոնական կազմհինդու (83.5%), մուսուլման (13.4%), քրիստոնյա (2.5%), բուդիստ (0.5%)
Ժամային գոտիWITA?
Պաշտոնական կայքbaliprov.go.id
Բալի (Ինդոնեզիա)##
Բալի (Ինդոնեզիա)

Բալին Ինդոնեզիայի կղզե նահանգ է: Նահանգը ներառում է Բալիի կղզին և մի քանի ավելի փոքր հարևան կղզիներ, մասնավորապես Նուսա Պենիդան, Նուսա Լեմբոնգան և Նուսա Քենինգան: Այն գտնվում է Լեսեր Սանդա կղզիների ամենա արևմտյան մասում, Յավայի արևմուտքի և Լոմբոկի արևելքի մեջտեղում: Այն Դենսպարի մայրաքաղաքն է, գտնվում է կղզու հարավային մասում: 3,890,757 բնակչությունով 2010 մարդահամարում, իսկ ներկայումս 4,225,000 որպես 2014-ի հունվար, կղզին տուն է շատ Ինդոնեզիայի Հինդու փոքրամասնության համար: Ըստ 2010-ի մարդահամարի Բալիի բնակչության 83,5%-ը ուղորդվում է Բալիյան Հինդուիզմով[1], 13,4%-ը Իսլամով, 2,5%-ը Քրիստոնեությամբ, իսկ 0,5%-ը Բուդդիզմով:

Բալին հայտնի տուրիստական ուղղություն է և հրչակավոր է նրա բարձր զարգացած արվեստների համար, ներառում է ազգային և ժամանակակից պար, քանդակ, նկարչություն, կաշի, մետաղամշակում և երաժշտություն: Ինդոնեզիայի միջազգային ֆիլմի փառատոնը կազմակերպվում է ամեն տարի Բալիյում: Սկսած 20-րդ դարի վերջերից նահանգը վերելք է ապրել տուրիզմով:

Բալին Կորալ Տրինգալի մասն է, տարածքը ամենաբարձր կենսաբազմազանության հետ ծովային տեսակ է: Այս տարածքը ազատ է կարող ես գտնել ավելի քան 500 ստորջրյա ժայռի մարջանյա կառույցի տեսակ: Համեմատության համար, սա մոտավորապես 7 անգամ մեծ է այնքան որքան ամբողջ Կարիբյան ծովը:

Մպու Սինդոկի մեծ քույրը, Մահենդրատան, ամուսնագել է Բալիի թագավոր Ուդայանա Ուարադեուայի հետ մոտավորապես 989-ին, նշելով ծնունդը Աիրլանգայում մոտավորապես 1001-ին: Այս ամուսնությունը նաև բերել է ավելի շատ Հինդուիզմի և Յավայցիների մշակույթը Բալի: Արքայազն Սակալենդուկիրանան հայտնվեց 1098-ին: Սուրադիպան գահակալել է 1115-ից 1119-ը, իսկ Յայասակտին 1146-ից մինչև 1150: Յայապանգուսը հայտնվում է առձանագրություններով 1178 և 1181-ի արանքում, մինչ Ադիկունտիկետանան և նրա որդին Պարամեսվարան 1204-ին:

Անկախությունը Հոլանդիայից

1946 թ. Հոլանդիան Բալիին ընդհունեց, որպես Արևելյան Ինդոնեզիայի նահանգի 13 վարչական շրջաններից մեկը։ Բալին միացվեց Ինդոնեզիայի հանրապետության միացյալ նահանգներին, երբ Նիդերլանդները ճանաչեց Ինդոնեզիայի անկախությունը 1949 թ դեկտեմբերի 29ին։

Աշխարհագրություն

Բալիի կենտրոնական լեռները ներառում են 3,000 մետրը ավելի բարձրացող մի քանի լեռնագագաթներ: Ամենաբարձրը Ագունգ լեռն է (3,031 մետր), հայտնի է որպես <<մայր լեռ>>, որը գործող հրաբուխ է: Լեռների շարքը կենտոնից դեպի արևմտյան կողմ, Ագունգ լեռան հետ արևմուտքի ամենաբարձր լեռնագագաթն է: Բալիի հրաբխային բնությունը ունի իր նպաստելի բացառիկ պտղաբերությունը և իր լեռան շարքերը ապահովում են բարձր տեղումների քանակը, այն աջակցում է բարձր արդյունավետ գյուղատնտեսությանը: Լեռների հարավը լայն, կայուն նվազման տարածք է, որտեղ աճում է Բալիի ամենամեծ բրինձի մշակաբույսերը: Լեռների հյուսիսային կողմի լանջերին ավելի շատ թեք է ծովից և կղզու սուրճ արտադրող հիմնական տարածքը, երկայնքի բրինձով, բանջարեղենով և խոշոր եղջերավոր անասուններով: Ամենաերկար գետը՝ Այունգ գետը, հոսում է մոտավորապես 75 կմ:

Կղզին շրջակայված է մարջանյա ստորջրյա ժայռերով: Ծովափները հարավում հակված են ունենալու սպիտակ ավազ մինչ դրանք հյուսիսում և արևելքում ունեն սև ավազ: Բալին չունի խոշոր ներքին ջրային ուղիներ, չնայած որ Հո գետը նավարկելի է փոքր մակույկ նավերի կողմից: Սև ավազով ծովափները Պասուտի և Կլաինդուկուի արանքը լինում է զարգացած տուրիզմի համար, բայց առանձին ծովեզրյա Տահան Լոթի տաճարից, նրանք դեռ չեն օգտագործել բազմանշանակ տուրիզմի համար:

Ագունգ լեռ, ամենաբարձր լեռնագագաթը Բալիում

Ամենամեծ քաղաքը գավառաբնակ մայրաքաղաք Դենպասարն է, մոտ հարվային մասին: Նրա բնակչությունը շուրջ 491,500 (2002 թվականի տվյալներով) է: Բալիի երկրորդ ամենամեծ քաղաքը հին գաղութային մայրաքաղաք Սինքարայան է, որը գտնվում է հյուսիսային մասում և շուրջ 100,000 մարդկանց տուն է: Ուրիշ կարևոր քաղաքներ ներառում են հաճախակի այցելության ծովափ Կուտան, որը գործնականորեն Դենպասարի քաղաքային տարածքի մասն է, իսկ Ուբուդը կղզու մշակութային կենտրոնն է, որը գտնվում է Դենսպարի հյուսիսում:

Կլիմա

Լինելով պարզապես 8 աստիճան հասարակածի հարավում, Բալին ունի բոլորովին նույն կլիման տարվա ընթացքում: Օրվա ժամանակ ջերտմաստիճանը ցածրում տարբերվում է բարձրից 20-ից 33 աստիճան ցելսուսով, չնայած որ այն կարող է լինել ավելի զով քան լեռներում: Արևմտյան մուսոնը տեղում է մոտավորապես հոկտեմբերից ապրիլ և այն կարող է բերել արտահայտիչ անձրև, հատկապես դեկտեմբերից մինչև մարտ: Մուսոնի ժամանակահատվածում, դրսում խոնավությունը համեմատաբար ցածր է և անձրև տեղալու հավանականությունը քիչ է դաշտավայրի տարածքում:

Միջավայր

Բրնձի տափակ տանիքները Բալիում

Ամենավատ էրոզիաները տեղի են ունեցել Լեբի ծովափում, որտեղ ամեն տարի ցամաքից 7 մետր վերև կորեցվում է: Տասնամյակ առաջ, այս ծովափը օգտագործվել է սուրբ ուխտագնացությունների համար ավելի քան 10,000 մարդկանցով, բայց նրանք հիմա հերացվել են դեպի Մասկետի ծովափ: Որովհետև ավելի շահագործվող է տուրիստի արդյունաբերության կողմից, որը ծածկում է մեծ ցամաքային տարածքը, 400 գետերից 200-ը չորացած կղզու վրա և ուսումնասիրության հիման վրա, Բալիի հարավային մասը պետք է պակասի ջրի ցամաքային մասը 2,500 լիտր մաքուր ջրով յուրաքանչյուր վայրկյան 2015-ից:

  1. Penduduk Menurut Wilayah dan Agama yang Dianut (2010 Census). bps.go.id