«Վարք Մաշտոցի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

16:01, 5 Սեպտեմբերի 2010-ի տարբերակ

Կորյունի (Վարք Մաշտոց) երկը հայկական տառերով գրված առաջին ինքնուրույն պատմական երկն է: Կորյունը Մաշտոցի կրտսեր աշակերտներից է, նա իր ուսուցչի մահվանից հետո մտահղացել է գրել հայոց գրերի ծագման մասին եվ դրանց հորինողի վարքը (կենսագործությունը), հրաման ստանալով Հովսեփ կաթողիկոսից, որը Մաշտոցի ավագ աշակերտներից էր: «Վարք Մաշտոցի» գիրքը Կորյունը գրել է (443-451) թթ., քանի որ նա իր երկում հիշում է Սահակ Պարթեվի եվ Մեսրոպ Մաշտոցի վախճանվելու մասին: Իր իսկ տվյալներից հայտնի է որ Մաշտոցը վախճանվել է 440 թ. Փետրվարի 17-ին: Կորյունը ոչինչ չի գրում 450-451 թթ. Վարդանանց պատերազմի մասին, եվ Վասակի մասին շատ դրական է արտահայտվում: Կորյունը գրում է որ Մաշտոցի մահվանից երեք տարի հետո 443 թ. Վահան Ամատունին Մաշտոցի գերեզմանին վրա կառուցել է տվել մի տաճար: Նա նաև գրում է որ ինքը անձամբ մասնակցել է Մաշտոցի ու Սահակի գործերին իբրև արբանյակ (կրտսեր գործակից): Իր երկում նա գրում է որ մի քանի եղբայրների (հոգեվորականների) հետ մեկնել է Կ.Պոլիս որտեղ միացել է Եզնիկ Կողբացուն եվ զբաղվել թարգմանություններով: Մեզ հայտնի է որ Կորյունը մանկուց սովորել է Եզնիկ Կողբացու հետ:

431 թ. Կորյունը վերադառձել է` իր հետ բերելով Եփեսոսի 3-րդ տիեզերական ժողովի կանոնները: Ի հարկե Կորյունը իբրեվ վարդապետ պետք է ուսուցչություն նաեվ քարոզչություն արած լիներ, եվ նաեվ թարգմանություններ: Կորյունը հենց սկզբից նշում է որ ցանկացել է գրել Մաշտոցի կենսագործությունը: Նա (ՀԱյոց ՊԱտմություն) չի գրել, ինչպես դասական ոսկեդարի մյուս պատմիչները: Դրա համար նրա պատմությունը այդ առումով խիստ մակերեսային է:

Կորյունը Կ.Պոլսում սովորում էր այնպիսի ժամանակ, երբ հուզվում էին աստվածաբանական վեճերը, երբ տեղի ունեցավ Եփեսոսի 3-րդ տիեզերական ժողովը որը ուղղված էր Նեստորականության դեմ: Կորյունը գրում է որ Սահակն ու Մաշտոցը մաքառել են աղանդների դեմ:

Կորյունը հարց է տալիս որ արդյոք կարելի է նշանավոր մարդկանց վարքը գրել, ապա ավելացնում է որ պետք է գրել որպեսզի այն օրինակ ծառայի սերունդների համար, այսինքն ի հուշ պատմության նա ապագային է հանձնում իր մտքի արտասիքը, որը դարձավ հայ պատմագրության երախայրիքը:

Կորյունը մեծարում է Մաշտոցին եվ գրում է որ նա հետեվում էր առաքյալներին՝ անգամ Քրիստոսին: Սակայն Մաշտոցը ուներ հակառակորդներ, դրանք ասորի հոգեվորականներն էին, որոնք մինչեվ այդ հայ եկեղեցիներում քարոզում էին ասորերեն լեզվով, քանի որ այդ լեզվով գտնվում էին գրեր ու կրոնական գրքեր: Պարսից արքաներն էլ հովանավորում էին նրանց, քանի որ ասորի հոգեվորականները կապերը խզել էին արեվմուտքից, իսկ հայերը սնվում էին արեվմուտքի մտավոր աղբյուրներից, քանի որ դրանք ավելի հարուստ էին քան ասորականը: Այն փաստը որ Մաշտոցն ու Սահակը զարկ տվեցին հայերեն գիր ու գրականություն ստեղելով հարվածում էր ասորի հոգեվորականներին, նրանց զրկում քարոզչական մենաշնորհնից:

Կորյունը շատ է բարձրացնում Մաշտոցին որպես կրոնավորի ջանալով այդպիսով լրացնել նրա հակառակորդներին, միաժամանակ որպեսզի ասորիներին չզայրացնի՝ նա ոչ մի խոսք չի ասում նրանց քարոզչության եվ ոչ էլ Մաշտոցի ու Սահակի կողմից հայերեն գրքեր թարգմանելու մասին:

Կորյունը պատմում է որ Եդեսիայի եվ Ամիդի ասորի եպիսկոպոսները մեծ սիրով ու հաճությամբ են ընդունել Մաշտոցին, եվ նա մեկնել է այն քաղաքները հայերեն գրեր հնարելու համար: Սրանով Կորյունը կամենում է ասել որ Հայաստանի ասորի հոգեվորականները պետք է հետեվեն նրանց օրինակին: Կորյունը ստիպված է գրել որ Սահակն ու Մաշտոցը իրավունք ունեին թարգմանել Աստվածաշունչը, քանի որ դրանց այդ բանը անել է հրամայել Աստված:

Կորյունը նաեվ եկեղեցական գործիչ եվ կողմնակից քրիստոնեության նախնավանդ եվ անաղարտ պաշտամունքին, ուստի իր գրիչը պետք է համակերպեր այդպիսի տրամադրությամբ: Կորյունի երկը ունի հակա-ասորական կնիք՝ Նեստորականության հանդեպ խորշանք: Նա փաստորեն մասնակցել է ճշմարտության ոլորումներին, եվ ընկերներին հետ միասին հիմ են դրել հայոց դավանաբանությանը: Կորյունի ուսումը սոսկ կրոնական էր, ուստի նա իր հայացքներով Ս.Գրքից դեմը չի անցնում: Ըստ Կորյունի Մաշտոցը անսպառ եռանդի տեր մարդ էր, շնորհազարդ եվ ազդեցիկ անձ, որը հոգացու էր ամբողջ հայության՝ այլեվ հարեվան ժողովուրդների մասին:

Կորյունը հատուկ ուշադրություն է դարձնում նաեվ ժամանակագրությանը: Իր երկը ավարտում է Մաշտոցի մահվամբ եվ Օշականում նրա հուղարկավորությամբ:

Միջին դարերում կազմվել է Կորյունի երկի համառոտ խմբագրությունը (Սուտ Կորյուն)ը, որպեսզի Մաշտոցի տոնը նշելիս եկեղեցիներում կարդան:

@@ Տող 2. / Տող 2. @@
 {{wikify}}
 Կորյունի (Վարք Մաշտոց) երկը հայկական տառերով գրված առաջին ինքնուրույն պատմական երկն է: Կորյունը Մաշտոցի կրտսեր աշակերտներից է, նա իր ուսուցչի մահվանից հետո մտահղացել է գրել հայոց գրերի ծագման մասին եվ դրանց հորինողի վարքը (կենսագործությունը), հրաման ստանալով Հովսեփ կաթողիկոսից, որը Մաշտոցի ավագ աշակերտներից էր:
-• (Վարք Մաշտոցի) գիրքը Կորյունը գրել է (443-451) թթ., քանի որ նա իր երկում հիշում է Սահակ Պարթեվի եվ Մեսրոպ Մաշտոցի վախճանվելու մասին: Իր իսկ տվյալներից հայտնի է որ Մաշտոցը վախճանվել է 440 թ. Փետրվարի 17-ին: Կորյունը ոչինչ չի գրում (450-451) թթ. ժողովրդական պատերազմի մասին, եվ Վասակի մասին շատ դրական է արտահայտվում: Եթե նա գրեր այդ պատերազմի մասին երեվի այդպես դրական չարտահայտվեր Վասակի մասին:
+«Վարք Մաշտոցի» գիրքը Կորյունը գրել է (443-451) թթ., քանի որ նա իր երկում հիշում է Սահակ Պարթեվի եվ Մեսրոպ Մաշտոցի վախճանվելու մասին: Իր իսկ տվյալներից հայտնի է որ Մաշտոցը վախճանվել է 440 թ. Փետրվարի 17-ին: Կորյունը ոչինչ չի գրում 450-451 թթ. Վարդանանց պատերազմի մասին, եվ Վասակի մասին շատ դրական է արտահայտվում:
-• Կորյունը գրում է որ Մաշտոցի մահվանից երեք տարի հետո 443 թ. Վահան Ամատունին Մաշտոցի գերեզմանին վրա կառուցել է տվել մի տաճառ: Նա նաեվ գրում է որ ինքը անձամբ մասնակցել է Մաշտոցի ու Սահակի գործերին իբրեվ արբանյակ (կրտսեր գործակից): Իր երկում նա գրում է որ մի քանի եղբայրների (հոգեվորականների) հետ մեկնել է Կ.Պոլիս որտեղ միացել է Եզնիկ Կողբացուն եվ զբաղվել թարգմանություններով: Մեզ հայտնի է որ Կորյունը մանկուց սովորել է Եզնիկ Կողբացու հետ:
+Կորյունը գրում է որ Մաշտոցի մահվանից երեք տարի հետո 443 թ. Վահան Ամատունին Մաշտոցի գերեզմանին վրա կառուցել է տվել մի տաճար: Նա նաև գրում է որ ինքը անձամբ մասնակցել է Մաշտոցի ու Սահակի գործերին իբրև արբանյակ (կրտսեր գործակից): Իր երկում նա գրում է որ մի քանի եղբայրների (հոգեվորականների) հետ մեկնել է Կ.Պոլիս որտեղ միացել է Եզնիկ Կողբացուն եվ զբաղվել թարգմանություններով: Մեզ հայտնի է որ Կորյունը մանկուց սովորել է Եզնիկ Կողբացու հետ:
-• 431 թ. Կորյունը վերադառձել է իր հետ բերելով Եփեսոսի 3-րդ տիեզերական ժողովի կանոնները: Ի հարկե Կորյունը իբրեվ վարդապետ պետք է ուսուցչություն նաեվ քարոզչություն արած լիներ, եվ նաեվ թարգմանություններ: Կորյունը հենց սկզբից նշում է որ ցանկացել է գրել Մաշտոցի կենսագործությունը: Նա (ՀԱյոց ՊԱտմություն) չի գրել, ինչպես դասական ոսկեդարի մյուս պատմիչները: Դրա համար նրա պատմությունը այդ առումով խիստ մակերեսային է:
-• Կորյունը Կ.Պոլսում սովորում էր այնպիսի ժամանակ, երբ հուզվում էին աստվածաբանական վեճերը, երբ տեղի ունեցավ Եփեսոսի 3-րդ տիեզերական ժողովը որը ուղղված էր Նեստորականության դեմ: Կորյունը գրում է որ Սահակն ու Մաշտոցը մաքառել են աղանդների դեմ:
-• Կորյունը հարց է տալիս որ արդյոք կարելի է նշանավոր մարդկանց վարքը գրել, ապա ավելացնում է որ պետք է գրել որպեսզի այն օրինակ ծառայի սերունդների համար, այսինքն ի հուշ պատմության նա ապագային է հանձնում իր մտքի արտասիքը, որը դարձավ հայ պատմագրության երախայրիքը:
-• Կորյունը մեծարում է Մաշտոցին եվ գրում է որ նա հետեվում էր առաքյալներին՝ անգամ Քրիստոսին: Սակայն Մաշտոցը ուներ հակառակորդներ, դրանք ասորի հոգեվորականներն էին, որոնք մինչեվ այդ հայ եկեղեցիներում քարոզում էին ասորերեն լեզվով, քանի որ այդ լեզվով գտնվում էին գրեր ու կրոնական գրքեր: Պարսից արքաներն էլ հովանավորում էին նրանց, քանի որ ասորի հոգեվորականները կապերը խզել էին արեվմուտքից, իսկ հայերը սնվում էին արեվմուտքի մտավոր աղբյուրներից, քանի որ դրանք ավելի հարուստ էին քան ասորականը: Այն փաստը որ Մաշտոցն ու Սահակը զարկ տվեցին հայերեն գիր ու գրականություն ստեղելով հարվածում էր ասորի հոգեվորականներին, նրանց զրկում քարոզչական մենաշնորհնից:
-• Կորյունը շատ է բարձրացնում Մաշտոցին որպես կրոնավորի ջանալով այդպիսով լրացնել նրա հակառակորդներին, միաժամանակ որպեսզի ասորիներին չզայրացնի՝ նա ոչ մի խոսք չի ասում նրանց քարոզչության եվ ոչ էլ Մաշտոցի ու Սահակի կողմից հայերեն գրքեր թարգմանելու մասին:
-• Կորյունը պատմում է որ Եդեսիայի եվ Ամիդի ասորի եպիսկոպոսները մեծ սիրով ու հաճությամբ են ընդունել Մաշտոցին, եվ նա մեկնել է այն քաղաքները հայերեն գրեր հնարելու համար: Սրանով Կորյունը կամենում է ասել որ Հայաստանի ասորի հոգեվորականները պետք է հետեվեն նրանց օրինակին: Կորյունը ստիպված է գրել որ Սահակն ու Մաշտոցը իրավունք ունեին թարգմանել Աստվածաշունչը, քանի որ դրանց այդ բանը անել է հրամայել Աստված:
-• Կորյունը նաեվ եկեղեցական գործիչ եվ կողմնակից քրիստոնեության նախնավանդ եվ անաղարտ պաշտամունքին, ուստի իր գրիչը պետք է համակերպեր այդպիսի տրամադրությամբ: Կորյունի երկը ունի հակա-ասորական կնիք՝ Նեստորականության հանդեպ խորշանք: Նա փաստորեն մասնակցել է ճշմարտության ոլորումներին, եվ ընկերներին հետ միասին հիմ են դրել հայոց դավանաբանությանը: Կորյունի ուսումը սոսկ կրոնական էր, ուստի նա իր հայացքներով Ս.Գրքից դեմը չի անցնում: Ըստ Կորյունի Մաշտոցը անսպառ եռանդի տեր մարդ էր, շնորհազարդ եվ ազդեցիկ անձ, որը հոգացու էր ամբողջ հայության՝ այլեվ հարեվան ժողովուրդների մասին:
-• Կորյունը հատուկ ուշադրություն է դարձնում նաեվ ժամանակագրությանը: Իր երկը ավարտում է Մաշտոցի մահվամբ եվ Օշականում նրա հուղարկավորությամբ:
-• Միջին դարերում կազմվել է Կորյունի երկի համառոտ խմբագրությունը (Սուտ Կորյուն)ը, որպեսզի Մաշտոցի տոնը նշելիս եկեղեցիներում կարդան:
+թ. Կորյունը վերադառձել է` իր հետ բերելով Եփեսոսի 3-րդ տիեզերական ժողովի կանոնները: Ի հարկե Կորյունը իբրեվ վարդապետ պետք է ուսուցչություն նաեվ քարոզչություն արած լիներ, եվ նաեվ թարգմանություններ: Կորյունը հենց սկզբից նշում է որ ցանկացել է գրել Մաշտոցի կենսագործությունը: Նա (ՀԱյոց ՊԱտմություն) չի գրել, ինչպես դասական ոսկեդարի մյուս պատմիչները: Դրա համար նրա պատմությունը այդ առումով խիստ մակերեսային է:
+Կորյունը Կ.Պոլսում սովորում էր այնպիսի ժամանակ, երբ հուզվում էին աստվածաբանական վեճերը, երբ տեղի ունեցավ Եփեսոսի 3-րդ տիեզերական ժողովը որը ուղղված էր Նեստորականության դեմ: Կորյունը գրում է որ Սահակն ու Մաշտոցը մաքառել են աղանդների դեմ:
-Ագաթանգեղոս
-• Այս հեղաինակի մասին ոչինչ հայտնի չե: Խորենացին գրում է որ իբր նա եղել է Տրդատ Գ. Մեծի քարտուղարը: Առաջաբանում Ագաթանգեղոսը գրում է որ ինքը Հռոմից է, լավ գիտե հունարեն ու լատիներեն, եվ իբր ժամանել է Հայաստան ու ծառայության է մտել Տրդատ Գ.-ի մոտ, եվ նրանից պատվեր է ստացել գրել Տրդատի հոր Խոսրովի եվ հենց Տրդատի պատմությունը: Ելնելով սրանից մինչեվ 19-րդ դարը, նրան համարել են 4-րդ դարի հեղինակ:
+Կորյունը հարց է տալիս որ արդյոք կարելի է նշանավոր մարդկանց վարքը գրել, ապա ավելացնում է որ պետք է գրել որպեսզի այն օրինակ ծառայի սերունդների համար, այսինքն ի հուշ պատմության նա ապագային է հանձնում իր մտքի արտասիքը, որը դարձավ հայ պատմագրության երախայրիքը:
-• Ագաթանգեղոս նշանակում է: Ագաթոս (Բարի) եվ Անգելոս (Հրեշտակ), այսինքն Բարի Ավետաբեր: Բայց նրա երկը հայագիր է, եվ եթե նա Տրդատի քարտուղարը լիներ չեր գրի նրա խոզակերպության մասին:
-• Ագաթանգեղոսի երկը բաղկացած է երեք մասերից: Առաջինը Ս.Գրիգորի վարքի եվ պատմության մասին է, որտեղ գրված է որ հայոց հայոց Խոսրով թագավորը (11) տարի պատերազմում է Սասանյան Արտաշիր արքայի դեմ, որը այլ միջոց չգտնելով իր իշխաններից մեկին՝ Անակ Պարթեվի ձեռքով սպաննել է տալիս հայոց Խոսրով արքային: Եվ որ իբր անակից ծնվում է՝ հենց Գրիգոր Լուսավորիչը, որին փախձնում ու փրկում են: ՔԱնի որ Հայ Արշակունիները պարթեվական ծագում ունեին եվ ի զուկակից նրանց՝ Հայոց կաթողիկոսական տոհմը եվս սերել է տալիս պարթեվներից եվ թագավորներին հետ հավասարազոր ծագում ունեցողներ: ՀԱյերը անակին սպաննում են, եվ նրա ամբողջ տոհմը կոտորում: Պատմվում է որ Գրիգորը ուսում է առնում Կեսարիայում եվ իր դայակից իմանալով իր հոր մասին որոշում է վերադառնալ Հայաստան: Իսկ Տրդատը Հռոմեացիների օգնությամբ պատերազմում է պարսիկների դեմ եվ տիրանում է հոր գահին:
+ Կորյունը մեծարում է Մաշտոցին եվ գրում է որ նա հետեվում էր առաքյալներին՝ անգամ Քրիստոսին: Սակայն Մաշտոցը ուներ հակառակորդներ, դրանք ասորի հոգեվորականներն էին, որոնք մինչեվ այդ հայ եկեղեցիներում քարոզում էին ասորերեն լեզվով, քանի որ այդ լեզվով գտնվում էին գրեր ու կրոնական գրքեր: Պարսից արքաներն էլ հովանավորում էին նրանց, քանի որ ասորի հոգեվորականները կապերը խզել էին արեվմուտքից, իսկ հայերը սնվում էին արեվմուտքի մտավոր աղբյուրներից, քանի որ դրանք ավելի հարուստ էին քան ասորականը: Այն փաստը որ Մաշտոցն ու Սահակը զարկ տվեցին հայերեն գիր ու գրականություն ստեղելով հարվածում էր ասորի հոգեվորականներին, նրանց զրկում քարոզչական մենաշնորհնից:
-• Ապա պատմվում է Հռիփսիմյանց կույսերի նահատակության մասին, նշում է որ նրանք Հռոմի վանքերից մեկի միասնուհիներ էին, շատ սրբակյաց կույսեր, որոնք խոսում էին լատիներեն, նրանց գլխավորն էր՝ Գայանեն: Եվ քանի որ Դիոկղետիանոս կայսրը կամենում էր կնության առնել Գայանեն, ուստի կույսերը փախչում են Հռոմից որպեսզի մնան սուրբ եվ չխառնվեն հեթանոսի հետ: Նրանք գալիս են Վաղարշապատ եվ թաքնվում այգեստանների մեջ գտնվող հնձամներում: Ապրուստի միջոց են հայթայթում ուլունքներ պատրաստելով: Կայսրը Տրդատին գրում է որպեսզի կալանի Հռիփսիմեին եվ ուղարկի իր մոտ: Բայց Տրդատը ինքն է կամենում Հռիփսիմեին կնության առնել, իսկ Հռիփսիմեն չի կամենում դառնալ հեթանոսի կինը: Հռիփսիմեին բերում են Տրդատի պալատը, Տրդատը 7 ժամ փորձում է տիրանալ նրան, բայց Սուրբ Հոգով զորացած կույսը հաղթում է նրան, այն Տրդատը որ Հռոմում հաղթել էր Օլիմպիական խաղերին այժմ պարտվում է, եվ սպաննել է տալիս կույսերին (70 հոգու): Դրանից հետո նա դառնում է խոզակերպ: Տրդատի քույր՝ Խոսրովիդուխտը իր տեսիլքում տեսնում է լույսի նման մի մարդու որը նրան ասում է որ Տրդատին կարող է բուժել Գրիգորը, որի հանդեպ Տրդատը շատ դաժան էր վարվել: Ագաթանգեղոսի գրքի հունարեն բնագիրը թարգմանվել է այժմյան Ագաթանգեղոսից ավելի վաղ օրինակված բնագրից, ուստի ավելի հարազատ է սկզբնագիր օրինակին: Այդտեղ գրված է որ Գրիգորը Տրդատին ասում է որ ինքը սերում է հայ ազնվական գերդաստանից:
-• Երկրորդ մասը կոչվում է վարդապետություն Ս.Գրիգորի: Դա Աստվածաշունչի համառոտ բովանդակությունն է, որը տեղ չի գտել հունարեն, արաբերեն եվ այլ խմբավորություններում:
+Կորյունը շատ է բարձրացնում Մաշտոցին որպես կրոնավորի ջանալով այդպիսով լրացնել նրա հակառակորդներին, միաժամանակ որպեսզի ասորիներին չզայրացնի՝ նա ոչ մի խոսք չի ասում նրանց քարոզչության եվ ոչ էլ Մաշտոցի ու Սահակի կողմից հայերեն գրքեր թարգմանելու մասին:
-• Երրորդ մասը կոչվում է դարձ փրկության Հայաստան աշխարհի, այդտեղ պատմվում է Հայաստանում քրիստոնեության տարածման մասին: Օգտվել է տարբեր աղբյուրներից, առաջաբանում այնպես է գրվում որ ինքը կարդացել է Ավետարանի կենաց խոսքը մեր ազգին, եվ Հայաստանում այն քարոզողի մասին: Ուրեմն 5-րդ դարի կեսերի անհայտ հեղինակը իր ձեռքի տակ է ունեցել 4-րդ դարի մի գրվածք նվիրված հայոց դարձին: Երրորդ մասում գրված է նաեվ Գրիգորի տեսիլքի մասին: Նշվում է որ Գրիգորը բոլորին քարոզելուց հետո Հայաստանի բոլոր բնակավայրերում իբր կառուցում է եկեղեցիներ: Ապա գրում է որ Գրիգորը մեկնում է Կեսրաիա 313թ.կաթողիկոս ձեռնադրվելու համար: Վերադառնալով նա իր հետը բերում է Ս.Կարապետի եվ Աթանագինես նահատակի նշխարները, եվ դրանք ամփոփում է Տարոնում դրանց վրա հիմնելով եկեղեցիներ: Հետո պատմում է թե ինչպես Եփրատի վտակ՝ Արածանիի մեջ մկրտում է (400) բյուրի՝ (4 միլիոն), 7 օրերում: Հետո Տրդատը բոլոր եկեղեցիներին (4-4) ծխի հողաբաժին է շնորհում, իսկ ավաններում (7)-ական հողաբաժին: Այստեղ Ագաթանգեղոսը կրկնում է Փավստոս Բյուզանդին, որը Պապ թագավորին սեվացնելու համար գրել է որ Պապը եկեղեցու հողերը կրճատել է:
-• Մովսես Խորենացին գրում է որ Ագաթանգեղոսի մոտ հիշված է (Նունե) կույսի մասին, բայց այժմյան Ագաթանգեղոսի մոտ դա չկա:
+Կորյունը պատմում է որ Եդեսիայի եվ Ամիդի ասորի եպիսկոպոսները մեծ սիրով ու հաճությամբ են ընդունել Մաշտոցին, եվ նա մեկնել է այն քաղաքները հայերեն գրեր հնարելու համար: Սրանով Կորյունը կամենում է ասել որ Հայաստանի ասորի հոգեվորականները պետք է հետեվեն նրանց օրինակին: Կորյունը ստիպված է գրել որ Սահակն ու Մաշտոցը իրավունք ունեին թարգմանել Աստվածաշունչը, քանի որ դրանց այդ բանը անել է հրամայել Աստված:
-• Այս երկը դեռեվս 6-րդ դարում թարգմանվեց հունարենի, 11-րդ դարում վրացերենի, 13-րդ դարում արաբերենի: Արաբերենից 14-րդ դարում հաբեշերենի, դեռ եվս 12-րդ դարում այն թարգմանվել է լատիներենի: Հետագայում 1843 թ.-ին իտալերենի, 1867-ին ֆրանսերենի, 1883 եվ 1903-ին ռուսերենի, 1855-ին ուկրաիներենի, 1868-ին անգլերենի, 1868-ին շվեդերենի եվ 1887-ին գերմաներենի:
+Կորյունը նաեվ եկեղեցական գործիչ եվ կողմնակից քրիստոնեության նախնավանդ եվ անաղարտ պաշտամունքին, ուստի իր գրիչը պետք է համակերպեր այդպիսի տրամադրությամբ: Կորյունի երկը ունի հակա-ասորական կնիք՝ Նեստորականության հանդեպ խորշանք: Նա փաստորեն մասնակցել է ճշմարտության ոլորումներին, եվ ընկերներին հետ միասին հիմ են դրել հայոց դավանաբանությանը: Կորյունի ուսումը սոսկ կրոնական էր, ուստի նա իր հայացքներով Ս.Գրքից դեմը չի անցնում: Ըստ Կորյունի Մաշտոցը անսպառ եռանդի տեր մարդ էր, շնորհազարդ եվ ազդեցիկ անձ, որը հոգացու էր ամբողջ հայության՝ այլեվ հարեվան ժողովուրդների մասին:
+Կորյունը հատուկ ուշադրություն է դարձնում նաեվ ժամանակագրությանը: Իր երկը ավարտում է Մաշտոցի մահվամբ եվ Օշականում նրա հուղարկավորությամբ:
+Միջին դարերում կազմվել է Կորյունի երկի համառոտ խմբագրությունը (Սուտ Կորյուն)ը, որպեսզի Մաշտոցի տոնը նշելիս եկեղեցիներում կարդան: