«Հրաչյա Քոչար»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Արևմտահայերեն|Հրաչեայ Քոչար}} |
{{Արևմտահայերեն|Հրաչեայ Քոչար}} |
||
{{Տեղեկաքարտ Գրող |
|||
| ԱԱՀ = |
|||
| բնօրինակ անուն = Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան |
|||
| պատկեր = |
|||
| պատկերի չափերը = 200px |
|||
| պատկերի նկարագրություն = |
|||
| գրական անուն = Հրաչյա Քոչար |
|||
| ծննդյան անուն = |
|||
| ծնվել է = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1910|1|19}} |
|||
| ծննդյան վայր =[[Ղումլիբուջաղ]], [[Արևմտյան Հայաստան]] |
|||
| վախճանվել է = {{Մահվան ամսաթիվ և տարիք|1965|5|2|1910|1|19}} |
|||
| վախճանի վայր = [[Երևան]] |
|||
| մասնագիտություն = |
|||
| լեզու = |
|||
| ազգություն = հայ |
|||
| քաղաքացիություն = |
|||
| կրթություն = |
|||
| ալմա մատեր = [[Երևանի պետական համալսարան]] |
|||
| ստեղծագործական շրջան = |
|||
| ոճեր = |
|||
| թեմաներ = |
|||
| գրական շարժումներ = |
|||
| ուշագրավ աշխատանք(ներ) = |
|||
| ամուսին(ներ) = |
|||
| համատեղ ապրող(ներ) = |
|||
| զավակներ = |
|||
| ազգական(ներ) = |
|||
| influences = |
|||
| influenced = |
|||
| նշանակալի պարգև(ներ) = |
|||
| ստորագրություն = |
|||
| վիքիպահեստ = |
|||
| վիքիպահեստում = |
|||
| վիքիքաղվածք = |
|||
| վիքիդարան = |
|||
| վեբկայք = |
|||
}} |
|||
'''Հրաչյա Քոչար''' (''Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան'', [[1910]], [[հունվարի 19]] - [[1965]], [[մայիսի 2]]), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967, «[[Նահապետը]]» վիպակի համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։ Գրական անուն է դարձրել հոր անունը։ |
'''Հրաչյա Քոչար''' (''Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան'', [[1910]], [[հունվարի 19]] - [[1965]], [[մայիսի 2]]), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967, «[[Նահապետը]]» վիպակի համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։ Գրական անուն է դարձրել հոր անունը։ |
||
== Կենսագրություն == |
|||
Ծնվել է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի [[Բագրևանդ]] գավառի [[Ղումլիբուջաղ]] գյուղում, որը գտնվում է [[Նպատ]] լեռան ստորոտին։ |
Ծնվել է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի [[Բագրևանդ]] գավառի [[Ղումլիբուջաղ]] գյուղում, որը գտնվում է [[Նպատ]] լեռան ստորոտին։ Գաղթի ճանապարհին մահացել է մայրը, 1918 թվականին` հայրը` հայտնի խմբապետ Քոչոն, ով կռվել է [[Անդրանիկ Օզանյան|Անդրանիկ]]ի ջոկատում: Փրկվելով թուրքերի կողմից իրականացրած կոտորածներից՝ համագյուղացիների հետ անցել է [[Արևելյան Հայաստան]]։ Եղել է գառնարած, հանքափոր Ալավերդու հանքերում: Այնուհետև տեղափոխվել է [[Երևան]], ընդունվել [[Երևանի պետական համալսարան]]ի բանասիրական ֆակուլտետ: |
||
Առաջին պատմվածքը՝ «Խաջե», լույս է տեսել 1931 թվականին, «Նոր ուղի» ամսագրում։ 1934 թվականին խմբագրել է [[քրդերեն]] «Ռյա թազա» թերթը։ 1939 թվականին, կուսակցական տույժ ստանալուց հետո, մնացել է անաշխատանք, ապա [[Մարտիրոս Սարյան]]ը նրան տեղավորել է իր ղեկավարած Պատմական հուշարձանների պահպանության կոմիտեում: Ոտքով շրջել ու ուսումնասիրել է հայկական վանքերի ու մատուռների վիճակը, և այդ աշխատանքներն ամփոփել «Գորիսի և Սիսիանի շրջանների ալբոմ-ուղեցույցի» մեջ: 1941-1945 թվականներին ծառայել է ԽՍՀՄ բանակում, մասնակցել [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ին։ 1942 թվականին լույս է տեսել «Հերոսների ծնունդը», իսկ մեկ տարի անց` «Նախօրյակին» պատերազմական ակնարկների և պատմվածքների ժողովածուները: Ռազմաճակատային պատմվածքների մեջ առանձնանում է «Գեներալի քույրը» պատմվածքը, որն առաջին անգամ տպագրվել է 1945 թվականին, «Պրավդա» թերթում: Հետագայում այս պատմվածքը թարգմանվել է աշխարհի 24 լեզուներով, ներառվել խորհրդահայ դասագրքերի ծրագրերում: Ստեղծել է «Մեծ տան զավակները» երկհատոր վեպը: Կյանքի վերջին տարիներին տպագրել է «Սպիտակ գիրքը», որում զետեղված «Նահապետը», «Կարոտը» և «Եփրատի կամրջին» վիպակները արձակագրի լավագույն գործերն են: |
|||
⚫ | |||
⚫ | 1946-1951 թվականներին եղել է [[ՀԳՄ|Հայաստանի գրողների միության]] վարչության քարտուղար, «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր, 1954 թվականին` «Ոզնի» երգիծական հանդեսի խմբագիր։ Գրել է «Հյուսիսային ծիածան» ([[Հայֆիլմ]], 1961) կինոնկարի սցենարը։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են [[ռուսերեն]] և այլ լեզուներով։ Մահացել է [[Երևան]]ում։<ref>{{cite book|author=|title=Գրական տեղեկատու|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1986|page=էջ 571}}</ref> |
||
⚫ | |||
==Պարգևներ == |
|||
* «Կարմիր աստղ» շքանշան |
|||
*ՀԽՍՀ պետական մրցանակ «Նահապետ» վիպակի համար, 1967 |
|||
⚫ | |||
* [[Հակոբ Նորունի]], Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» (գնահատական-վերլուծական փորձ), Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1967, 58 էջ։ |
* [[Հակոբ Նորունի]], Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» (գնահատական-վերլուծական փորձ), Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1967, 58 էջ։ |
||
* Սովետահայ գրականության պատմություն, երկրորդ հատոր (1941-1964, հատորում զետեղված է «Հրաչյա Քոչար» գլուխը, որը գրել է [[Սուրեն Աղաբաբյան]]ը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 655 էջ։ |
* Սովետահայ գրականության պատմություն, երկրորդ հատոր (1941-1964, հատորում զետեղված է «Հրաչյա Քոչար» գլուխը, որը գրել է [[Սուրեն Աղաբաբյան]]ը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 655 էջ։ |
||
== Տես նաև == |
|||
[[Հրաչյա Քոչարի փողոց (Երևան)]] |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
== Արտաքին հղումներ == |
||
*[http://litopedia.org/index.php?title=Սպիտակ_գիրքը_(Հրաչյա_Քոչար) Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» ստեղծագործությունը Լիտոպեդիայում] |
*[http://litopedia.org/index.php?title=Սպիտակ_գիրքը_(Հրաչյա_Քոչար) Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» ստեղծագործությունը Լիտոպեդիայում] |
15:29, 7 Հունիսի 2015-ի տարբերակ
Հրաչյա Քոչար | |
---|---|
Ծննդյան անուն | արմտ. հայ.՝ Հրաչեայ Քոչար Գաբրիէլեան |
Ծնվել է | 1910 հունվարի 19 |
Ծննդավայր | Գումլուպուճախ, Դաշլիչայ Ստորին, Աղրըի մարզ, Թուրքիա |
Վախճանվել է | մայիսի 2, 1965 | (տարիքը 55)
Վախճանի վայր | Երևան |
Մասնագիտություն | խմբագիր, արձակագիր և գրող |
Ազգություն | հայ |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ |
Կրթություն | ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Նահապետը |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Աշխատավայր | Ռյա թազա, ՀԳՄ, Խորհրդային գրականություն և Ոզնի |
Պարգևներ | |
Հրաչյա Քոչար Վիքիքաղվածքում | |
Հրաչյա Քոչար Վիքիդարանում |
Հրաչյա Քոչար (Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան, 1910, հունվարի 19 - 1965, մայիսի 2), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967, «Նահապետը» վիպակի համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։ Գրական անուն է դարձրել հոր անունը։
Կենսագրություն
Ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Բագրևանդ գավառի Ղումլիբուջաղ գյուղում, որը գտնվում է Նպատ լեռան ստորոտին։ Գաղթի ճանապարհին մահացել է մայրը, 1918 թվականին` հայրը` հայտնի խմբապետ Քոչոն, ով կռվել է Անդրանիկի ջոկատում: Փրկվելով թուրքերի կողմից իրականացրած կոտորածներից՝ համագյուղացիների հետ անցել է Արևելյան Հայաստան։ Եղել է գառնարած, հանքափոր Ալավերդու հանքերում: Այնուհետև տեղափոխվել է Երևան, ընդունվել Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ:
Առաջին պատմվածքը՝ «Խաջե», լույս է տեսել 1931 թվականին, «Նոր ուղի» ամսագրում։ 1934 թվականին խմբագրել է քրդերեն «Ռյա թազա» թերթը։ 1939 թվականին, կուսակցական տույժ ստանալուց հետո, մնացել է անաշխատանք, ապա Մարտիրոս Սարյանը նրան տեղավորել է իր ղեկավարած Պատմական հուշարձանների պահպանության կոմիտեում: Ոտքով շրջել ու ուսումնասիրել է հայկական վանքերի ու մատուռների վիճակը, և այդ աշխատանքներն ամփոփել «Գորիսի և Սիսիանի շրջանների ալբոմ-ուղեցույցի» մեջ: 1941-1945 թվականներին ծառայել է ԽՍՀՄ բանակում, մասնակցել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին։ 1942 թվականին լույս է տեսել «Հերոսների ծնունդը», իսկ մեկ տարի անց` «Նախօրյակին» պատերազմական ակնարկների և պատմվածքների ժողովածուները: Ռազմաճակատային պատմվածքների մեջ առանձնանում է «Գեներալի քույրը» պատմվածքը, որն առաջին անգամ տպագրվել է 1945 թվականին, «Պրավդա» թերթում: Հետագայում այս պատմվածքը թարգմանվել է աշխարհի 24 լեզուներով, ներառվել խորհրդահայ դասագրքերի ծրագրերում: Ստեղծել է «Մեծ տան զավակները» երկհատոր վեպը: Կյանքի վերջին տարիներին տպագրել է «Սպիտակ գիրքը», որում զետեղված «Նահապետը», «Կարոտը» և «Եփրատի կամրջին» վիպակները արձակագրի լավագույն գործերն են:
1946-1951 թվականներին եղել է Հայաստանի գրողների միության վարչության քարտուղար, «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր, 1954 թվականին` «Ոզնի» երգիծական հանդեսի խմբագիր։ Գրել է «Հյուսիսային ծիածան» (Հայֆիլմ, 1961) կինոնկարի սցենարը։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են ռուսերեն և այլ լեզուներով։ Մահացել է Երևանում։[1]
Պարգևներ
- «Կարմիր աստղ» շքանշան
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակ «Նահապետ» վիպակի համար, 1967
Գրականություն
- Հակոբ Նորունի, Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» (գնահատական-վերլուծական փորձ), Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1967, 58 էջ։
- Սովետահայ գրականության պատմություն, երկրորդ հատոր (1941-1964, հատորում զետեղված է «Հրաչյա Քոչար» գլուխը, որը գրել է Սուրեն Աղաբաբյանը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 655 էջ։
Տես նաև
Արտաքին հղումներ
Աղբյուրներ
- ↑ Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1986. էջ էջ 571.
- Թուրքիայում ծնվածներ
- ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի արևելահայ արձակագիրներ
- Հայ խմբագիրներ
- 1910 ծնունդներ
- Հունվարի 19 ծնունդներ
- 1965 մահեր
- Մայիսի 2 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- Գրական կեղծանուններ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակակիրներ
- Հայ կինոսցենարիստներ
- Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին մասնակցած հայեր