«Հրաչյա Քոչար»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Արևմտահայերեն|Հրաչեայ Քոչար}}
{{Արևմտահայերեն|Հրաչեայ Քոչար}}
{{Տեղեկաքարտ Գրող
| ԱԱՀ =
| բնօրինակ անուն = Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան
| պատկեր =
| պատկերի չափերը = 200px
| պատկերի նկարագրություն =
| գրական անուն = Հրաչյա Քոչար
| ծննդյան անուն =
| ծնվել է = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1910|1|19}}
| ծննդյան վայր =[[Ղումլիբուջաղ]], [[Արևմտյան Հայաստան]]
| վախճանվել է = {{Մահվան ամսաթիվ և տարիք|1965|5|2|1910|1|19}}
| վախճանի վայր = [[Երևան]]
| մասնագիտություն =
| լեզու =
| ազգություն = հայ
| քաղաքացիություն =
| կրթություն =
| ալմա մատեր = [[Երևանի պետական համալսարան]]
| ստեղծագործական շրջան =
| ոճեր =
| թեմաներ =
| գրական շարժումներ =
| ուշագրավ աշխատանք(ներ) =
| ամուսին(ներ) =
| համատեղ ապրող(ներ) =
| զավակներ =
| ազգական(ներ) =
| influences =
| influenced =
| նշանակալի պարգև(ներ) =
| ստորագրություն =
| վիքիպահեստ =
| վիքիպահեստում =
| վիքիքաղվածք =
| վիքիդարան =
| վեբկայք =
}}
'''Հրաչյա Քոչար''' (''Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան'', [[1910]], [[հունվարի 19]] - [[1965]], [[մայիսի 2]]), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967, «[[Նահապետը]]» վիպակի համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։ Գրական անուն է դարձրել հոր անունը։
'''Հրաչյա Քոչար''' (''Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան'', [[1910]], [[հունվարի 19]] - [[1965]], [[մայիսի 2]]), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967, «[[Նահապետը]]» վիպակի համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։ Գրական անուն է դարձրել հոր անունը։


== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի [[Բագրևանդ]] գավառի [[Ղումլիբուջաղ]] գյուղում, որը գտնվում է [[Նպատ]] լեռան ստորոտին։ Վաղ հասակում զրկվել է ծնողներից։ Փրկվելով թուրքերի կողմից իրականացրած կոտորածներից՝ համագյուղացիների հետ անցել է [[Արևելյան Հայաստան]]։
Ծնվել է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի [[Բագրևանդ]] գավառի [[Ղումլիբուջաղ]] գյուղում, որը գտնվում է [[Նպատ]] լեռան ստորոտին։ Գաղթի ճանապարհին մահացել է մայրը, 1918 թվականին` հայրը` հայտնի խմբապետ Քոչոն, ով կռվել է [[Անդրանիկ Օզանյան|Անդրանիկ]]ի ջոկատում: Փրկվելով թուրքերի կողմից իրականացրած կոտորածներից՝ համագյուղացիների հետ անցել է [[Արևելյան Հայաստան]]։ Եղել է գառնարած, հանքափոր Ալավերդու հանքերում: Այնուհետև տեղափոխվել է [[Երևան]], ընդունվել [[Երևանի պետական համալսարան]]ի բանասիրական ֆակուլտետ:


Առաջին պատմվածքը՝ «Խաջե», լույս է տեսել 1931 թվականին, «Նոր ուղի» ամսագրում։ 1934 թվականին խմբագրել է [[քրդերեն]] «Ռյա թազա» թերթը։ 1939 թվականին, կուսակցական տույժ ստանալուց հետո, մնացել է անաշխատանք, ապա [[Մարտիրոս Սարյան]]ը նրան տեղավորել է իր ղեկավարած Պատմական հուշարձանների պահպանության կոմիտեում: Ոտքով շրջել ու ուսումնասիրել է հայկական վանքերի ու մատուռների վիճակը, և այդ աշխատանքներն ամփոփել «Գորիսի և Սիսիանի շրջանների ալբոմ-ուղեցույցի» մեջ: 1941-1945 թվականներին ծառայել է ԽՍՀՄ բանակում, մասնակցել [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ին։ 1942 թվականին լույս է տեսել «Հերոսների ծնունդը», իսկ մեկ տարի անց` «Նախօրյակին» պատերազմական ակնարկների և պատմվածքների ժողովածուները: Ռազմաճակատային պատմվածքների մեջ առանձնանում է «Գեներալի քույրը» պատմվածքը, որն առաջին անգամ տպագրվել է 1945 թվականին, «Պրավդա» թերթում: Հետագայում այս պատմվածքը թարգմանվել է աշխարհի 24 լեզուներով, ներառվել խորհրդահայ դասագրքերի ծրագրերում: Ստեղծել է «Մեծ տան զավակները» երկհատոր վեպը: Կյանքի վերջին տարիներին տպագրել է «Սպիտակ գիրքը», որում զետեղված «Նահապետը», «Կարոտը» և «Եփրատի կամրջին» վիպակները արձակագրի լավագույն գործերն են:
Առաջին պատմվածքը՝ «Խաջե», լույս է տեսել 1931-ին, «Նոր ուղի» ամսագրում։ 1934-ին խմբագրել է [[քրդերեն]] «Ռյա թազա» թերթը։ 1941-1945 թվականներին ծառայել է ԽՍՀՄ բանակում, մասնակցել [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ին։ 1946-1951 թվականներին եղել է [[ՀԳՄ|Հայաստանի գրողների միության]] վարչության քարտուղար, «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր։ 1954 թվականին «Ոզնի» երգիծական հանդեսի խմբագիրն էր։ Գրել է «Հյուսիսային ծիածան» ([[Հայֆիլմ]], 1961) կինոնկարի սցենարը։ Պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են [[ռուսերեն]] և այլ լեզուներով։ Մահացել է [[Երևան]]ում։<ref>{{cite book|author=|title=Գրական տեղեկատու|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1986|page=էջ 571}}</ref>


1946-1951 թվականներին եղել է [[ՀԳՄ|Հայաստանի գրողների միության]] վարչության քարտուղար, «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր, 1954 թվականին` «Ոզնի» երգիծական հանդեսի խմբագիր։ Գրել է «Հյուսիսային ծիածան» ([[Հայֆիլմ]], 1961) կինոնկարի սցենարը։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են [[ռուսերեն]] և այլ լեզուներով։ Մահացել է [[Երևան]]ում։<ref>{{cite book|author=|title=Գրական տեղեկատու|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1986|page=էջ 571}}</ref>
== Գրականություն Հ. Քոչարի մասին ==


==Պարգևներ ==
* «Կարմիր աստղ» շքանշան
*ՀԽՍՀ պետական մրցանակ «Նահապետ» վիպակի համար, 1967

== Գրականություն ==
* [[Հակոբ Նորունի]], Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» (գնահատական-վերլուծական փորձ), Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1967, 58 էջ։
* [[Հակոբ Նորունի]], Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» (գնահատական-վերլուծական փորձ), Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1967, 58 էջ։
* Սովետահայ գրականության պատմություն, երկրորդ հատոր (1941-1964, հատորում զետեղված է «Հրաչյա Քոչար» գլուխը, որը գրել է [[Սուրեն Աղաբաբյան]]ը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 655 էջ։
* Սովետահայ գրականության պատմություն, երկրորդ հատոր (1941-1964, հատորում զետեղված է «Հրաչյա Քոչար» գլուխը, որը գրել է [[Սուրեն Աղաբաբյան]]ը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 655 էջ։


== Տես նաև ==
[[Հրաչյա Քոչարի փողոց (Երևան)]]
== Արտաքին հղումներ ==
== Արտաքին հղումներ ==
*[http://litopedia.org/index.php?title=Սպիտակ_գիրքը_(Հրաչյա_Քոչար) Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» ստեղծագործությունը Լիտոպեդիայում]
*[http://litopedia.org/index.php?title=Սպիտակ_գիրքը_(Հրաչյա_Քոչար) Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» ստեղծագործությունը Լիտոպեդիայում]

15:29, 7 Հունիսի 2015-ի տարբերակ

Հրաչյա Քոչար
Ծննդյան անունարմտ. հայ.՝ Հրաչեայ Քոչար Գաբրիէլեան
Ծնվել է1910 հունվարի 19
ԾննդավայրԳումլուպուճախ, Դաշլիչայ Ստորին, Աղրըի մարզ, Թուրքիա
Վախճանվել էմայիսի 2, 1965(1965-05-02) (տարիքը 55)
Վախճանի վայրԵրևան
Մասնագիտությունխմբագիր, արձակագիր և գրող
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԿրթությունԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ
Ուշագրավ աշխատանքներՆահապետը
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
ԱշխատավայրՌյա թազա, ՀԳՄ, Խորհրդային գրականություն և Ոզնի
Պարգևներ
Հրաչյա Քոչար Վիքիքաղվածքում
Հրաչյա Քոչար Վիքիդարանում

Հրաչյա Քոչար (Հրաչյա Քոչարի Գաբրիելյան, 1910, հունվարի 19 - 1965, մայիսի 2), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967, «Նահապետը» վիպակի համար), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։ Գրական անուն է դարձրել հոր անունը։

Կենսագրություն

Ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Բագրևանդ գավառի Ղումլիբուջաղ գյուղում, որը գտնվում է Նպատ լեռան ստորոտին։ Գաղթի ճանապարհին մահացել է մայրը, 1918 թվականին` հայրը` հայտնի խմբապետ Քոչոն, ով կռվել է Անդրանիկի ջոկատում: Փրկվելով թուրքերի կողմից իրականացրած կոտորածներից՝ համագյուղացիների հետ անցել է Արևելյան Հայաստան։ Եղել է գառնարած, հանքափոր Ալավերդու հանքերում: Այնուհետև տեղափոխվել է Երևան, ընդունվել Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ:

Առաջին պատմվածքը՝ «Խաջե», լույս է տեսել 1931 թվականին, «Նոր ուղի» ամսագրում։ 1934 թվականին խմբագրել է քրդերեն «Ռյա թազա» թերթը։ 1939 թվականին, կուսակցական տույժ ստանալուց հետո, մնացել է անաշխատանք, ապա Մարտիրոս Սարյանը նրան տեղավորել է իր ղեկավարած Պատմական հուշարձանների պահպանության կոմիտեում: Ոտքով շրջել ու ուսումնասիրել է հայկական վանքերի ու մատուռների վիճակը, և այդ աշխատանքներն ամփոփել «Գորիսի և Սիսիանի շրջանների ալբոմ-ուղեցույցի» մեջ: 1941-1945 թվականներին ծառայել է ԽՍՀՄ բանակում, մասնակցել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին։ 1942 թվականին լույս է տեսել «Հերոսների ծնունդը», իսկ մեկ տարի անց` «Նախօրյակին» պատերազմական ակնարկների և պատմվածքների ժողովածուները: Ռազմաճակատային պատմվածքների մեջ առանձնանում է «Գեներալի քույրը» պատմվածքը, որն առաջին անգամ տպագրվել է 1945 թվականին, «Պրավդա» թերթում: Հետագայում այս պատմվածքը թարգմանվել է աշխարհի 24 լեզուներով, ներառվել խորհրդահայ դասագրքերի ծրագրերում: Ստեղծել է «Մեծ տան զավակները» երկհատոր վեպը: Կյանքի վերջին տարիներին տպագրել է «Սպիտակ գիրքը», որում զետեղված «Նահապետը», «Կարոտը» և «Եփրատի կամրջին» վիպակները արձակագրի լավագույն գործերն են:

1946-1951 թվականներին եղել է Հայաստանի գրողների միության վարչության քարտուղար, «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր, 1954 թվականին` «Ոզնի» երգիծական հանդեսի խմբագիր։ Գրել է «Հյուսիսային ծիածան» (Հայֆիլմ, 1961) կինոնկարի սցենարը։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են ռուսերեն և այլ լեզուներով։ Մահացել է Երևանում։[1]

Պարգևներ

  • «Կարմիր աստղ» շքանշան
  • ՀԽՍՀ պետական մրցանակ «Նահապետ» վիպակի համար, 1967

Գրականություն

  • Հակոբ Նորունի, Հրաչյա Քոչարի «Սպիտակ գիրքը» (գնահատական-վերլուծական փորձ), Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1967, 58 էջ։
  • Սովետահայ գրականության պատմություն, երկրորդ հատոր (1941-1964, հատորում զետեղված է «Հրաչյա Քոչար» գլուխը, որը գրել է Սուրեն Աղաբաբյանը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 655 էջ։

Տես նաև

Հրաչյա Քոչարի փողոց (Երևան)

Արտաքին հղումներ

Աղբյուրներ

  1. Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1986. էջ էջ 571.