«Սովորական շնագայլ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չNo edit summary |
||
| Տող 17. | Տող 17. | ||
| ncbi = 68724 |
| ncbi = 68724 |
||
}} |
}} |
||
''' |
'''Սովորական շնագայլ''', '''չախկալ''', '''ասիական շնագայլ''', '''շեկալա''', կամ '''աֆրիկական գայլ''' ({{lang-la|Canis aureus}}), [[շնազգիներ]]ի ընտանիքի [[կաթնասուն]]: |
||
== Արտաքին տեսքը == |
== Արտաքին տեսքը == |
||
Արտաքինով նման է [[գայլ]]ի։ |
|||
| ⚫ | |||
Մարմնի երկարությունը 68-105 սմ է, պոչինը՝ 2227 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 6-14 կգ։ Դունչը սուր է, պոչը՝ կարճ։ Մազածածկը կոպիտ է, կոշտ, ցածրորակ։ Ձմռանը մորթին մոխրաշիկավուն է, ամռանը՝ կարմրաշիկավուն։ Մեջքին կա մուգ, երկայնակի շերտ։ Դունչը և ոտքերը դեղնակարմիր են, դնչի տակը՝ սպիտակ։ |
|||
| ⚫ | Շնագայլը ավելի թեթև է գայլից, ոտքերը համեմատաբար երկար են, իսկ մռութը ավելի սուր, չնայած ավելի բութ քան [[աղվես]]ի մոտ։ Պոչը բրդոտ է և թվում է շատ հաստ, այն միշտ իջեցված է, ինչպես գայլի մոտ։ Մորթին երկար չէ, կոշտ ու խիտ։ Թաթերի վրա կա հինգական մատ, իսկ հետևինների վրա 4: Ունի 42 ատամ, ինչպես բոլոր ''Canis'' ցեղի ներկայացուցիչների մոտ։ |
||
==Սննդառություն== |
|||
Սնվում է [[կրծողներ]]ով, [[թռչուններ]]ով, [[սողուններ]]ով, [[միջատներ]]ով, [[ձկներ]]ով, [[լեշեր]]ով, [[մրգեր]]ով և [[հատապտուղներ]]ով։ |
|||
== Կենսակերպ == |
|||
Առավել ակտիվ է իրիկնամուտին և գիշերը։ [[Կտղուց]]ի շրջանում (հունվար-փետրվարին) արուների միջև տեղի է ունենում պայքար էգին տիրելու համար։ Հղիությունը տևում է 60-63 օր։ Ձագերը (3-9) ծնվում են մարտի վերջ-ապրիլի սկզբին։ Մայրը ձագերին կաթով կերակրում է 50-70 օր, որից հետո նրանց կծոտելով հեռացնում է բնի տարածքից։ Սեռահասուն են դառնում 2 տարեկանում։ Մոնոգամ է։ Ապրում է 12-14 տարի։ |
|||
Մորթին ցածրարժեք է։ Վնաս է հասցնում որսորդական տնտեսություններին։ |
|||
== Տարածվածությունը Հայաստանում == |
|||
[[Հայաստան]]ում տարածված է [[Արաքս]] գետի առափնյա եղեգնուտներում, [[Արմավիրի մարզ|Արմավիր]]ի մարզից [[Սյունիքի մարզ|Սյունիք]]ի մարզ ընկած տարածքում, [[Տավուշի մարզ|Տավուշ]]ի մարզում։ Ապրում է ժայռաճեղքերում, քարքարոտ ձորակներում, քարանձավներում, հաճախ՝ գետնափոր բներում (փորում են արուն ու էգը՝ ծնից մի քանի օր առաջ), նաև զբաղեցնում են [[աղվես]]ի կամ [[գորշուկ]]ի լքված հին բները։ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
| Տող 28. | Տող 39. | ||
* [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?Mammals/209.html Ռուսաստանի ողնաշարավոր կենդանիները: Շնագայլ] (рус.) |
* [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?Mammals/209.html Ռուսաստանի ողնաշարավոր կենդանիները: Շնագայլ] (рус.) |
||
[[Կատեգորիա: |
[[Կատեգորիա:Շնազգիներ]] |
||
14:41, 27 Ապրիլի 2015-ի տարբերակ
| Շնագայլ | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||||||
| Canis aureus Linnaeus, 1758 |
||||||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||||||
| Արեալ | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
|
|
Սովորական շնագայլ, չախկալ, ասիական շնագայլ, շեկալա, կամ աֆրիկական գայլ (լատին․՝ Canis aureus), շնազգիների ընտանիքի կաթնասուն:
Արտաքին տեսքը
Արտաքինով նման է գայլի։ Մարմնի երկարությունը 68-105 սմ է, պոչինը՝ 2227 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 6-14 կգ։ Դունչը սուր է, պոչը՝ կարճ։ Մազածածկը կոպիտ է, կոշտ, ցածրորակ։ Ձմռանը մորթին մոխրաշիկավուն է, ամռանը՝ կարմրաշիկավուն։ Մեջքին կա մուգ, երկայնակի շերտ։ Դունչը և ոտքերը դեղնակարմիր են, դնչի տակը՝ սպիտակ։
Շնագայլը ավելի թեթև է գայլից, ոտքերը համեմատաբար երկար են, իսկ մռութը ավելի սուր, չնայած ավելի բութ քան աղվեսի մոտ։ Պոչը բրդոտ է և թվում է շատ հաստ, այն միշտ իջեցված է, ինչպես գայլի մոտ։ Մորթին երկար չէ, կոշտ ու խիտ։ Թաթերի վրա կա հինգական մատ, իսկ հետևինների վրա 4: Ունի 42 ատամ, ինչպես բոլոր Canis ցեղի ներկայացուցիչների մոտ։
Սննդառություն
Սնվում է կրծողներով, թռչուններով, սողուններով, միջատներով, ձկներով, լեշերով, մրգերով և հատապտուղներով։
Կենսակերպ
Առավել ակտիվ է իրիկնամուտին և գիշերը։ Կտղուցի շրջանում (հունվար-փետրվարին) արուների միջև տեղի է ունենում պայքար էգին տիրելու համար։ Հղիությունը տևում է 60-63 օր։ Ձագերը (3-9) ծնվում են մարտի վերջ-ապրիլի սկզբին։ Մայրը ձագերին կաթով կերակրում է 50-70 օր, որից հետո նրանց կծոտելով հեռացնում է բնի տարածքից։ Սեռահասուն են դառնում 2 տարեկանում։ Մոնոգամ է։ Ապրում է 12-14 տարի։ Մորթին ցածրարժեք է։ Վնաս է հասցնում որսորդական տնտեսություններին։
Տարածվածությունը Հայաստանում
Հայաստանում տարածված է Արաքս գետի առափնյա եղեգնուտներում, Արմավիրի մարզից Սյունիքի մարզ ընկած տարածքում, Տավուշի մարզում։ Ապրում է ժայռաճեղքերում, քարքարոտ ձորակներում, քարանձավներում, հաճախ՝ գետնափոր բներում (փորում են արուն ու էգը՝ ծնից մի քանի օր առաջ), նաև զբաղեցնում են աղվեսի կամ գորշուկի լքված հին բները։