«Գլիկոգեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չNo edit summary
չNo edit summary
Տող 1. Տող 1.
[[File:Glycogen structure.svg|thumb|260px|Գլիկոգենի կրտվածքի սխեմատիկ երկչափ պատկերը: Գլիկոգենի կենտրոնական սպիտակուցը շրջապատված է գլյուկոզի ճյուղերով: Ամբողջ գլոբուլյար սպիտակուցը կարող է կազմված լինել շուրտ 30,000 գլյուկոզի տարրերից<ref>{{cite book|url=http://books.google.dk/books?id=SRptlOx7yj4C&printsec=frontcover&hl=en |page=12 |title=Exercise physiology: energy, nutrition, and human performance|author=William D. McArdle, Frank I. Katch, Victor L. Katch |edition=6|publisher=Lippincott Williams & Wilkins |year=2006 |isbn=978-0-7817-4990-9}}</ref>]]
[[File:Glycogen structure.svg|thumb|260px|Գլիկոգենի կրտվածքի սխեմատիկ երկչափ պատկերը: Գլիկոգենի կենտրոնական սպիտակուցը շրջապատված է գլյուկոզի ճյուղերով: Ամբողջ գլոբուլյար սպիտակուցը կարող է կազմված լինել շուրտ 30,000 գլյուկոզի տարրերից<ref>{{cite book|url=http://books.google.dk/books?id=SRptlOx7yj4C&printsec=frontcover&hl=en |page=12 |title=Exercise physiology: energy, nutrition, and human performance|author=William D. McArdle, Frank I. Katch, Victor L. Katch |edition=6|publisher=Lippincott Williams & Wilkins |year=2006 |isbn=978-0-7817-4990-9}}</ref>]]
'''Գլիկոգեն''' (գլուկոզ և գեն), կենդանական [[օսլա]], մարդու, կենդանիների<ref>{{cite book |title = Life |edition = 9th, International |last = Sadava et al |year = 2011 |publisher = W. H. Freeman |isbn = 9781429254311 |page = }}</ref> և սնկերի հիմնական էներգետիկ պահեստային շաքար։ Մարդու մոտ գլիկոգենն առաջին հերթին կուտակվում է լյարդի բջիջներում: Սննդից հետո գլիկոգենը կազմում է հեպատոցիտների զանգվածի 8%-ը (100–120&nbsp;գ մեծահասակի մոտ)<ref>{{cite book |last=Campbell |first=Neil A. | authorlink = | coauthors = Brad Williamson; Robin J. Heyden |title=Biology: Exploring Life |publisher=Pearson Prentice Hall |year=2006 |location=Boston, Massachusetts |pages= |url=http://www.phschool.com/el_marketing.html | doi = | isbn = 0-13-250882-6 }}</ref>:
'''Գլիկոգեն''' (գլուկոզ և գեն), կենդանական [[օսլա]], մարդու և կենդանիների հիմնական պահեստային շաքար։ Տայտնաբերել է ֆրանսիացի ֆիզիոլոգ Կլոդ Բեռնարը ([[1857]] թվականին)։ Մեծ քանակությամբ պարունակվում է կենդանիների լյարդում (1—20%), ավելի պակաս՝ մկաններում ու որոշ սնկերում և բակտերիաներում։ Գլիգոկենը հոմոբազմաշաքար է, կազմված a-D գլյուկոզի 6—20 հազարանոց մնացորդներից։ Սինթեզվում է [[լյարդ|լյարդում]], [[Մկաններ|մկաններում]] և այլ օրգաներում արյան գլյուկոզից հատուկ ֆերմենտների, կոֆերմենտների մասնակցությամբ, ճեղքվում է a ամիլազով կամ ֆոսֆորիլազով նա գոյացնում է գլյուկոզ ու գլյուկոզ-ֆոսֆատ։ Արյան շաքարի կայուն մակարդակը (80— 120 Վգ %) ապահովում եկ հիմնականում լյարդի Գ․ սիևթեզող ու քայքայող [[ֆերմենտ|ֆերմենտները]]։ Վերջիններիս ակտիվությունը կարգավորվում է կենտրոնական նյարդային և ներզատիչ համակարգերի միջոցով։ [[Ադրենալին]]ը և [[գլյուկագոն]]ը ակտիվացնում են գլիկոգոկենի ճեղքումը, իսկ [[ինսուլին]]ը՝ սինթեզը։

Հայտնաբերել է ֆրանսիացի ֆիզիոլոգ [[Կլոդ Բեռնար]]ը (1857 թվականին)։ Մեծ քանակությամբ պարունակվում է կենդանիների լյարդում (1—20%), ավելի պակաս՝ մկաններում ու որոշ սնկերում և բակտերիաներում։ Գլիգոկենը հոմոբազմաշաքար է, կազմված a-D [[գլյուկոզ]]ի 6—20 հազարանոց մնացորդներից։ Սինթեզվում է [[լյարդ|լյարդում]], [[Մկաններ|մկաններում]] և այլ օրգաներում արյան գլյուկոզից հատուկ ֆերմենտների, կոֆերմենտների մասնակցությամբ, ճեղքվում է a ամիլազով կամ ֆոսֆորիլազով նա գոյացնում է գլյուկոզ ու գլյուկոզ-ֆոսֆատ։ Արյան շաքարի կայուն մակարդակը (80— 120 Վգ %) ապահովում եկ հիմնականում լյարդի գլիկոգեն սինթեզող ու քայքայող [[ֆերմենտ|ֆերմենտները]]։ Վերջիններիս ակտիվությունը կարգավորվում է [[Կենտրոնական նյարդային համակարգ|կենտրոնական նյարդային]] և [[ներզատիչ համակարգ|ներզատիչ համակարգեր]]ի միջոցով։ [[Ադրենալին]]ը և [[գլյուկագոն]]ը ակտիվացնում են գլիկոգոկենի ճեղքումը, իսկ [[ինսուլին]]ը՝ սինթեզը։


== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 6. Տող 8.
{{ՀՍՀ}}
{{ՀՍՀ}}


[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]
[[Կատեգորիա:Պոլիսախարիդներ]]
[[Կատեգորիա:Հեպատոլոգիա]]

11:15, 10 Ապրիլի 2015-ի տարբերակ

Գլիկոգենի կրտվածքի սխեմատիկ երկչափ պատկերը: Գլիկոգենի կենտրոնական սպիտակուցը շրջապատված է գլյուկոզի ճյուղերով: Ամբողջ գլոբուլյար սպիտակուցը կարող է կազմված լինել շուրտ 30,000 գլյուկոզի տարրերից[1]

Գլիկոգեն (գլուկոզ և գեն), կենդանական օսլա, մարդու, կենդանիների[2] և սնկերի հիմնական էներգետիկ պահեստային շաքար։ Մարդու մոտ գլիկոգենն առաջին հերթին կուտակվում է լյարդի բջիջներում: Սննդից հետո գլիկոգենը կազմում է հեպատոցիտների զանգվածի 8%-ը (100–120 գ մեծահասակի մոտ)[3]:

Հայտնաբերել է ֆրանսիացի ֆիզիոլոգ Կլոդ Բեռնարը (1857 թվականին)։ Մեծ քանակությամբ պարունակվում է կենդանիների լյարդում (1—20%), ավելի պակաս՝ մկաններում ու որոշ սնկերում և բակտերիաներում։ Գլիգոկենը հոմոբազմաշաքար է, կազմված a-D գլյուկոզի 6—20 հազարանոց մնացորդներից։ Սինթեզվում է լյարդում, մկաններում և այլ օրգաներում արյան գլյուկոզից հատուկ ֆերմենտների, կոֆերմենտների մասնակցությամբ, ճեղքվում է a ամիլազով կամ ֆոսֆորիլազով նա գոյացնում է գլյուկոզ ու գլյուկոզ-ֆոսֆատ։ Արյան շաքարի կայուն մակարդակը (80— 120 Վգ %) ապահովում եկ հիմնականում լյարդի գլիկոգեն սինթեզող ու քայքայող ֆերմենտները։ Վերջիններիս ակտիվությունը կարգավորվում է կենտրոնական նյարդային և ներզատիչ համակարգերի միջոցով։ Ադրենալինը և գլյուկագոնը ակտիվացնում են գլիկոգոկենի ճեղքումը, իսկ ինսուլինը՝ սինթեզը։

Ծանոթագրություններ

  1. William D. McArdle, Frank I. Katch, Victor L. Katch (2006). Exercise physiology: energy, nutrition, and human performance (6 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. էջ 12. ISBN 978-0-7817-4990-9.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  2. Sadava; և այլք: (2011). Life (9th, International ed.). W. H. Freeman. ISBN 9781429254311. {{cite book}}: Explicit use of et al. in: |last= (օգնություն)
  3. Campbell, Neil A. (2006). Biology: Exploring Life. Boston, Massachusetts: Pearson Prentice Hall. ISBN 0-13-250882-6. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (օգնություն)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։