«Տեսական ֆիզիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

21:02, 14 Մարտի 2015-ի տարբերակ

Տեսական ֆիզիկան ֆիզիկայի մի ճյուղ է, որն օգտագործում է մաթեմատիկական մոդելները և աբստրակցիան հիմնավորելու, բացատրելու և կանխագուշակելու բնական երևույթները: Փորձարարական ֆիզիկան ի տարբերություն տեսական ֆիզիկայի, ֆիզիկական երևույթները հետազոտելու համար օգտագործում է փորձարարական միջոցները։ Գիտության առաջընթացը ընդհանուր առմամբ կախված է փորձնական ուսումնասիրությունների և տեսության փոխգործակցությունից։

Տեսական ֆիզիկային չի հետաքրքրում նաև նման հարցադրումներ. «ի՞նչու մաթեմատիկան չպիտի նկարագրի բնությունը»: Նա չի ընդունում որպես պոստուլատ առ այն, որ մաթեմատիկական նկարագրումները բնության մասին չափազանց էֆեկտիվ են և ուսումնասիրում են այդ պուստալատի հետևանքները: Խիստ ասած՝ տեսական ֆիզիկան չի ուսումնասիրում բնության գործառույթները, այն ուսումնասիրում է միայն տեսական մոդելների գործառույթները: Ավելին՝ տեսական ֆիզիկան, ինքնաբերաբար, հաճախ ուսումնասիրում է ցանկացած մոդելներ՝ առանց բնական երևույթների կապի: Տեսական ֆիզիկայի պարտականությունը մնում է բնության կանոնները հայտնաբերելը և հասկանալը, ղեկավարել ֆիզիկական կանոնների ամպը, երկրորդ՝ հետևելով այդ կանոններին նկարագրել սպասվող ֆիզկիական սիստեմների բնույթը: Տեսական ֆիզիկայի առանձնահատկությունը համեմատած մյուս կոնկրետ գիտությունների հետ հետևյալն է՝ այն հետազոտում է դեռ անհայտ ֆիզիկական երևույթներ և ճիշտ չափման արդյունքներ: Քանի որ տեսական ֆիզիկան աշխատում է մաթեմատիկական մոդելների հետ, չափից կարևոր պահանջ է մաթեմատիկական կայունությունը ֆիզիկական տեսություններում: Տեսական ֆիզիկան և մաթեմատիկան հնարավորություն են տալիս ստանալ հուշումներ այն դեպքում, երբ փորձի արդյունքը հայտնի է:

Ֆիզիկական տեսության կառուցվածքը պետք է պարունակի.

Մաթեմատիկական մոդելի նկարագրություն:
Մաթեմատիկական աքսիոմանները որոշի:
Մաթեմատիկական օբյեկտները դիտակվեն որպես ֆիզիկական օբյեկտներ:
Անմիջական մաթեմատիկական հետաքննությունները, աքսիոմանները և նրանց համարժեքները իրական կյանքում որպես տեսություններիի կանխատեսում:

Դրանից պարզ է դառնում, որ պնդումները՝ «միգուցե համարժեքություան տեսությունը սխալ է» անիմաստ են: Համարժեքության տեսություն, ինչպես ֆիզիկական տեսությունը, բավարարող պնդումներով արդեն ճիշտ է: Եթե նունիսկ այնպես ստացվի, որ այն չհամապատասխանի ինչ-որ փորձի կանխատեսմանը, ուրեմն նշանակում է, որ այդ երևույթներում իրականում չի օգտագործվում: Պահանջվում է փնտրել նոր թեորեմ և կարող ստացվել, որ համարժեքության թեորեմը կդառնա մի նոր սահման այդ նոր տեսության մեջ: Տեսության տեսակետից, կատաստրոֆիկ ոչինչ չկա:

Հայաստանում

Հայաստանը խորհրդային տարիներին կարողացավ կենտրոնացնել և աճեցնել տեսական ֆիզիկայի ազդեցիկ ներուժ, որը անկախության 20 տարիների ընթացքում Հայաստանի մրցունակ ոլորտներից ամենամրցունակներից է։ Տեսական ֆիզիկայի հիմնական հետազոտությունները իրականացվում են Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտում, Ֆիզիկական հետազոտությունների ինստիտուտում, Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտում, Բյուրականի աստղադիտարանում, Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մի շարք այլ ինստիտուտներում, Երևանի Պետական Համալսարանում և Հայ-ռուսական (սլավոնական) համալսարանում:

Արտաքին հղումներ

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:LorentzianWormhole.jpg|մինի|Շվարցշիլդի  [[որդնախոռոչ]]ի մոդել]]
-Տեսական ֆիզիկան [[ֆիզիկա]]յի ճյուղ է, որն օգտագործում է [[մաթեմատիկական մոդել]]ները և [[աբստրակցիա]]ն հիմնավորելու, բացատրելու և կանխագուշակելու բնական [[երևույթ]]ները: [[Փորձարարական ֆիզիկա]]ն ի տարբերություն տեսական ֆիզիկայի, ֆիզիկական երևույթները հետազոտելու համար օգտագործում է փորձարարական միջոցները։
+Տեսական ֆիզիկան [[ֆիզիկա]]յի մի ճյուղ է, որն օգտագործում է [[մաթեմատիկական մոդել]]ները և [[աբստրակցիա]]ն հիմնավորելու, բացատրելու և կանխագուշակելու բնական [[երևույթ]]ները: [[Փորձարարական ֆիզիկա]]ն ի տարբերություն տեսական ֆիզիկայի, ֆիզիկական երևույթները հետազոտելու համար օգտագործում է փորձարարական միջոցները։
 [[Գիտություն|Գիտության]] առաջընթացը ընդհանուր առմամբ կախված է [[փորձ]]նական ուսումնասիրությունների և [[տեսություն|տեսության]] փոխգործակցությունից։
-Տեսական ֆիզիկային չի հետաքրքրում նաև նման հարցադրումներ. «ի՞նչու մաթեմատիկան չպիտի նկարագրի բնությունը»: Նա չի ընդունում որպես պոստուլատ այն որ, մաթեմատիկական նկարագումները բնության մասին չափազանց էֆեկտիվ են և ուսումնասիրում են այդ պուստալատի հետևանքները:
+Տեսական ֆիզիկային չի հետաքրքրում նաև նման հարցադրումներ. «ի՞նչու մաթեմատիկան չպիտի նկարագրի բնությունը»: Նա չի ընդունում որպես պոստուլատ առ այն, որ մաթեմատիկական նկարագրումները բնության մասին չափազանց էֆեկտիվ են և ուսումնասիրում են այդ պուստալատի հետևանքները:
-Խիստ ասած՝ տեսական ֆիզիկան չի ուսումնասիրում բնության գործառույթները, այն ուսումնասիրում է տեսական մոդելների գործառույթները: Ավելին՝   տեսական [[ֆիզիկա]]ն,  ինքնաբերաբար, հաճախ  ուսումնասիրում է ցանկացած մոդելներ՝ առանց [[բնական երևույթ]]ների կապի:
+Խիստ ասած՝ տեսական ֆիզիկան չի ուսումնասիրում բնության գործառույթները, այն ուսումնասիրում է միայն տեսական մոդելների գործառույթները: Ավելին՝ տեսական [[ֆիզիկա]]ն,  ինքնաբերաբար, հաճախ  ուսումնասիրում է ցանկացած մոդելներ՝ առանց [[բնական երևույթ]]ների կապի:
-Տեսական ֆիզիկայի պարտականությունը մնում է [[բնության կանոններ]]ը հայտնաբերելը և հասկանալը, ղեկավարել ֆիզիկական կանոնների ամպը, երկրորդ՝ հետևելով այդ կաննոներին նկարագրել սպասվող [[ֆիզկիական սիստեմներ]]ի բնույթը: Տեսական ֆիզիկայի  առանձնահատկությունը՝ համեմատած մյուս կոնկրետ գիտություններին, այն է, որ հետազոտում է դեռ անհայտ ֆիզիկական երևույթների և ճիշտ չափման արդյունքները:
+Տեսական ֆիզիկայի պարտականությունը մնում է [[բնության կանոններ]]ը հայտնաբերելը և հասկանալը, ղեկավարել ֆիզիկական կանոնների ամպը, երկրորդ՝ հետևելով այդ կանոններին նկարագրել սպասվող [[ֆիզկիական սիստեմներ]]ի բնույթը: Տեսական ֆիզիկայի  առանձնահատկությունը համեմատած մյուս կոնկրետ գիտությունների հետ հետևյալն է՝ այն հետազոտում է դեռ անհայտ ֆիզիկական երևույթներ և ճիշտ չափման արդյունքներ:
-Տեսական ֆիզիկայի ապրանքները  ֆիզիկական տեսություններն են: Քանի որ տեսական ֆիզիկան աշխատում է մաթեմատիկական մոդելների հետ, չափից կարևոր պահանջ է մաթեմատիկական կայունությունը ֆիզիկական տեսություններում:  Տեսական ֆիզիկան և մաթեմատիկան հնարավորություն են տալիս  ստանալ հուշումներ այն դեպքում, երբ փորձի արդյունքը հայտնի է:
+Քանի որ տեսական ֆիզիկան աշխատում է մաթեմատիկական մոդելների հետ, չափից կարևոր պահանջ է մաթեմատիկական կայունությունը ֆիզիկական տեսություններում:  Տեսական ֆիզիկան և մաթեմատիկան հնարավորություն են տալիս ստանալ հուշումներ այն դեպքում, երբ փորձի արդյունքը հայտնի է:
 Ֆիզիկական տեսության կառուցվածքը պետք է պարունակի.
-* Մաթեմատիկական մոդելի երևույթը նկարագրելու համար:
+* Մաթեմատիկական մոդելի նկարագրություն:
-* Մաթեմատիկական աքսիոմանները որոշելու համար:
+* Մաթեմատիկական աքսիոմանները որոշի:
-* Մաթեմատիկական օբյեկտները դիտակվում են որպես ֆիզիկական օբյեկտներ:
+* Մաթեմատիկական օբյեկտները դիտակվեն որպես ֆիզիկական օբյեկտներ:
 * Անմիջական մաթեմատիկական հետաքննությունները, աքսիոմանները և նրանց համարժեքները իրական կյանքում որպես տեսություններիի կանխատեսում:
-Դրանից պարզ է դառնում, որ պնդումները՝ իսկ «միգուցե համարժեքություան տեսությունը սխալ է» անիմաստ են: Համարժեքության տեսություն, ինչպես ֆիզիկական տեսությունը, բավարարող պնդումներով արդեն ճիշտ է: Եթե նունիսկ այնպես ստացվի, որ այն չհամատասխանի ինչ որ փորձի կանխատեսմանը, ուրեմն նշանակում է, որ այդ երևույթներում իրականում չի օգտագործվում: Պահանջվում է փնտրել նոր թեորեմ և կարող ստացվել, որ համարժեքության թեորեմը կդառնա մի նոր սահման այդ նոր տեսության մեջ: Տեսության տեսակետից, կատաստրոֆիկ ոչինչ չկա:
+Դրանից պարզ է դառնում, որ պնդումները՝ «միգուցե համարժեքություան տեսությունը սխալ է» անիմաստ են: Համարժեքության տեսություն, ինչպես ֆիզիկական տեսությունը, բավարարող պնդումներով արդեն ճիշտ է: Եթե նունիսկ այնպես ստացվի, որ այն չհամապատասխանի ինչ-որ փորձի կանխատեսմանը, ուրեմն նշանակում է, որ այդ երևույթներում իրականում չի օգտագործվում: Պահանջվում է փնտրել նոր թեորեմ և կարող ստացվել, որ համարժեքության թեորեմը կդառնա մի նոր սահման այդ նոր տեսության մեջ: Տեսության տեսակետից, կատաստրոֆիկ ոչինչ չկա:
 == Հայաստանում ==