«Մեթիլալկոհոլ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Վառելանյութեր ՀոթՔաթ գործիքով
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Նյութ
'''Մեթիլալկոհոլ''', [[մեթիլսպիրտ]], [[մեթանոլ]], փայտի սպիրտ, [[CH₃OH]], հագեցած միատոմ սպիրտների պարզագույն ներկայացուցիչը։ Թույլ սպիրտային հոտով, անգույն հեղուկ է, հալման ջերմաստիճանը՝ -97,88°С, եռմանը՝ 64,5°С, խտությունը՝ 792,4 կգ/մ (20°С)։ Մեթիլալկոհոլի գոլորշիները օդի հետ առաջացնում են պայթուցիկ խառնուրդներ (6,72-35,5 ծավ․ %), որոնց բոցավառման ջերմաստիճանն է 15,6°С։ Անսահման քանակներով լուծվում է ջրում և բազմաթիվ օրգանական լուծիչներում։ Ունի միատոմ սպիրտների բոլոր հատկությունները։ Արդյունաբերության մեջ ստացվում է ածխածնի (II) օքսիդից և ջրածնից։ Մրջնալդեհիդի, էսթերների (օրինակ, դիմեթիլ-տերեֆտա-լատ), [[ալկիլհալոգենիդներ]]ի և այլ նյութերի արտադրության հումք է։ Մեթիլալկոհոլը ուժեղ թույն է, ազդում է նյարդային և անոթային համակարգերի վրա։ 5-10 մլ խմելու դեպքում առաջանում է ծանր թունավորում, կուրություն, իսկ 30 մլ-ի դեպքում՝ մահ։
| պատկեր = Methanol-2D.png
{{ՀՍՀ}}
| պատկեր 3D = V2Metanol.pdb.png
| պատկեր 2 = Methanol-3d-formula.png
<!-- Ընդհանուր հատկություններ -->
| քիմիական անվանում = Մեթիլալկոհոլ
| ավանդական անվանում = [[Մեթիլսպիրտ]], [[մեթանոլ]]
| քիմիական բանաձև = СН{{sub|3}}OH
| կրճատ անվանում =
| ռացիոնալ բանաձև =
<!-- Ֆիզիկական հատկություններ -->
| վիճակ = Հեղուկ
| խառնուրդներ =
| մոլային զանգված = 32,04
| մոլյար կոնցենտրացիա =
| խտություն =0,7918
| ամրության սահման =
| կարծրություն =
| մակերեսային լարվածություն =
| դինամիկ մածուցիկություն = 5.9×10<sup>−4</sup>
| կինեմատիկ մածուցիկություն =
| իոնիզացման էներգիա =
| հաղորդականություն =
| էլեկտրական դիմադրություն =
| էլ. դիմ գործակից =
| ձայնի արագություն =
| մոլային զանգված = 32,04
| խտություն = 0,7918
| հալման ջերմ. = -97
| եռման ջերմ. = 64,7
| բռնկման ջերմ. = +363
| ջերմատարողություն = 1,197
| ձևավորման էնթալպիա = -201,6
| լուծելիություն =
<!-- Ջերմային հատկություններ -->
| հալման ջերմ. =
| փափկեցման ջերմ. =
| սուբլիմացման ջերմ. =
| եռման ջերմ. =
| եռման ջերմ. բն. =
| տրոհման ջերմ. =
| տրոհման ջերմ. =
| ֆազային անցումներ =
| այրման ջերմ. =
| բյուրեղացման ջերմ. =
| բռնկման ջերմ. =
| ինքնաայրման ջերմ. =
| գազի ճնշում =
| պայթուցիկության աստիճան =
| Վան դեր Վալսի հաստ. =
| տրանսֆորմացիայի միջակայք =
| հալման տեսակ. ջերմուն. =
| սուբլիմացիայի էնթալպիա =
| գազառաջացման տեսակ. ջերմուն. =
| ջերմային լայնացում =
| լուծման էնթալպիա =
| եռման էնթալպիա =
| հալման էնթալպիա =
| ձևավորման էնթալպիա = −234,8
| ջերմահաղորդականություն =
| կրիտիկական խտություն =
| ջերմատարողություն =
| կրիտիկական ճնշում = 513,15 K (240 °C), 7,85 բար
| եռակի կետ = 175,45 K (−97,7°C)
<!-- Քիմիական հատկություններ -->
| թթվի չեզոք. հաստ. =
| լուծելիություն =
| լուծելիություն =
| լուծելիություն1 = անսահմանափակ
| նյութ1 = ջուր
| լուծելիություն2 =
| նյութ2 =
| լուծելիություն3 =
| նյութ3 =
| լուծելիություն4 =
| նյութ4 =
| պտույտ =
| իզոէլեկտրական կետ =
| դիէլեկտր. թափանց. =
<!-- Օպտիկական հատկություններ -->
| թափանցիկություն =
| բեկման ցուցիչ =
| Բրյուստերի անկյուն =
<!-- Կառուցվածք -->
| հիբրիդիզացիա =
| կոորդինացիոն երկրաչափություն =
| բյուրեղային կառուցվածք =
| դիպոլ մոմենտ =
<!-- Դասակարգում -->
| CAS = 67-56-1
| PubChem = 702
| EINECS =
| SMILES = <math>CCO</math>
| EC =
| RTECS =
| ChEBI =
| OOH =
<!-- Թունավորություն -->
| ՍԹԿ =
| ՄԲ =
| թունավորություն = [[Պատկեր:Hazard T.svg|80px]] [[Պատկեր:Hazard F.svg|80px]] [[Պատկեր:Hazard E.svg|80px]]
| R-արժեքներ =
| S-արժեքներ =
| H-արժեքներ =
| P-արժեքներ =
| ԳՀՀ=
| NFPA =
}}
'''Մեթիլալկոհոլ''', [[մեթիլսպիրտ]], [[մեթանոլ]], փայտի սպիրտ, [[CH₃OH]], հագեցած միատոմ սպիրտների պարզագույն ներկայացուցիչը։


== Ֆիզիկական հատկություններ ==
Թույլ սպիրտային հոտով, անգույն հեղուկ է, հալման ջերմաստիճանը՝ -97,88°С, եռմանը՝ 64,5°С, խտությունը՝ 792,4 կգ/մ (20°С)։ Մեթիլալկոհոլի գոլորշիները օդի հետ առաջացնում են պայթուցիկ խառնուրդներ (6,72-35,5 ծավալ %), որոնց բոցավառման ջերմաստիճանն է 15,6°С։ Անսահման քանակներով լուծվում է ջրում և բազմաթիվ օրգանական լուծիչներում։ Ունի միատոմ սպիրտների բոլոր հատկությունները։

Արդյունաբերության մեջ ստացվում է ածխածնի (II) օքսիդից և ջրածնից։ [[Մրջնալդեհիդ]]ի, էսթերների (օրինակ, դիմեթիլ-տերեֆտա-լատ), [[ալկիլհալոգենիդներ]]ի և այլ նյութերի արտադրության հումք է։ Մեթիլալկոհոլը ուժեղ թույն է, ազդում է նյարդային և անոթային համակարգերի վրա։ 5-10 մլ խմելու դեպքում առաջանում է ծանր թունավորում, կուրություն, իսկ 30 մլ-ի դեպքում՝ մահ։

== Ստացում ==
Այս սպիրտն անվանվում է նաև փայտի սպիրտ, քանի որ փայտի չոր թորման արգասիք է: Ստացվում է բարձր ջերմաստիճանում՝ ցինկքրոմային կատալիզատորի առկայությամբ CO–ի և ջրածնի փոխազդեցությունից.
: <math>(1) \ \mathrm{CH}_4 + \mathrm{H}_2\mathrm{O} \ \rightleftharpoons \ \mathrm{CO} + 3 \; \mathrm{H}_2 ; \ \Delta H (300 \; \mathrm{K}) = 206 \; \mathrm{kJ}/\mathrm{mol}, </math>

: <math>(2) \ \mathrm{CO} + \mathrm{H}_2\mathrm{O} \ \rightleftharpoons \ \mathrm{CO}_2 + \mathrm{H}_2 ; \ \Delta H (300 \; \mathrm{K}) = -41{,}2 \; \mathrm{kJ}/\mathrm{mol}. </math>

{{Սպիրտներ}}
{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Վառելանյութեր]]
[[Կատեգորիա:Վառելանյութեր]]

17:14, 23 հունվարի 2015-ի տարբերակ

Մեթիլալկոհոլ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումՄեթիլալկոհոլ
Ավանդական անվանումՄեթիլսպիրտ, մեթանոլ
Քիմիական բանաձևСН3OH
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակՀեղուկ
Մոլային զանգված32,04 գ/մոլ
Խտություն0,7918 գ/սմ³
Դինամիկ մածուցիկություն5.9×10−4 Պա/վ
Իոնիզացման էներգիա10,84 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[1] և 1,7E−18 ջոուլ[2] կՋ/մոլ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան−144 ± 1 ℉[1], −98 °C[3] և −97,68 °C[2] °C
Եռման ջերմաստիճան147 ± 1 ℉[1], 65 °C[4] և 64,6 °C[2] °C
Այրման ջերմաստիճան52 ± 1 ℉[1]
Ինքնաբռնկման ջերմաստիճան440 °C
Եռյակ կետ175,45 K (−97,7°C)
Կրիտիկական ճնշում513,15 K (240 °C), 7,85 բար մթն.
Գոյացան էնթալպիա−234,8 կՋ/մոլ
Հալման էնթալպիա3167,29 ± 0,01 ջոուլ մեկ մոլի համար կՋ/մոլ
Եռման էնթալպիա37 400 ջոուլ մեկ մոլի համար կՋ/մոլ
Գոլորշու ճնշում13 020 ± 1 Պասկալ և 96 ± 1 mm Hg[1]
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջուր-ումանսահմանափակ գ/100 մլ
pKa15,5 ± 0,1[5][6]
Դիպոլ մոմենտ5,5E−30 Կլ·մ և 5,7E−30 Կլ·մ[2]
Դասակարգում
CAS համար67-56-1
PubChem702
EINECS համար200-659-6
SMILES
ЕС200-659-6
RTECSPC1400000
ChEBI864
Թունավորություն
Թունավորություն
IDLH7860 ± 10 mg/m³[1][5]
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Մեթիլալկոհոլ, մեթիլսպիրտ, մեթանոլ, փայտի սպիրտ, CH₃OH, հագեցած միատոմ սպիրտների պարզագույն ներկայացուցիչը։

Ֆիզիկական հատկություններ

Թույլ սպիրտային հոտով, անգույն հեղուկ է, հալման ջերմաստիճանը՝ -97,88°С, եռմանը՝ 64,5°С, խտությունը՝ 792,4 կգ/մ (20°С)։ Մեթիլալկոհոլի գոլորշիները օդի հետ առաջացնում են պայթուցիկ խառնուրդներ (6,72-35,5 ծավալ %), որոնց բոցավառման ջերմաստիճանն է 15,6°С։ Անսահման քանակներով լուծվում է ջրում և բազմաթիվ օրգանական լուծիչներում։ Ունի միատոմ սպիրտների բոլոր հատկությունները։

Արդյունաբերության մեջ ստացվում է ածխածնի (II) օքսիդից և ջրածնից։ Մրջնալդեհիդի, էսթերների (օրինակ, դիմեթիլ-տերեֆտա-լատ), ալկիլհալոգենիդների և այլ նյութերի արտադրության հումք է։ Մեթիլալկոհոլը ուժեղ թույն է, ազդում է նյարդային և անոթային համակարգերի վրա։ 5-10 մլ խմելու դեպքում առաջանում է ծանր թունավորում, կուրություն, իսկ 30 մլ-ի դեպքում՝ մահ։

Ստացում

Այս սպիրտն անվանվում է նաև փայտի սպիրտ, քանի որ փայտի չոր թորման արգասիք է: Ստացվում է բարձր ջերմաստիճանում՝ ցինկքրոմային կատալիզատորի առկայությամբ CO–ի և ջրածնի փոխազդեցությունից.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0397.html
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbookCRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
  3. 3,0 3,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
  4. 4,0 4,1 GESTIS database
  5. 5,0 5,1 Ballinger P., Long F. A. Acid Ionization Constants of Alcohols. II. Acidities of Some Substituted Methanols and Related Compounds 1,2 // J. Am. Chem. Soc. / P. J. StangACS, 1960. — Vol. 82, Iss. 4. — P. 795—798. — ISSN 0002-7863; 1520-5126; 1943-2984doi:10.1021/JA01489A008
  6. https://www.lachimie.org/docs/org/ch8_alcools_phenols_thiols.pdf — P. 11.