«Դեբայի ջերմաստիճան»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 107. | Տող 107. | ||
| 192 Կ |
| 192 Կ |
||
|- |
|- |
||
| [[KBr]] |
| [[կալիումի բրոմիդ|KBr]] |
||
| 180 Կ |
| 180 Կ |
||
|} |
|} |
18:15, 22 հունվարի 2015-ի տարբերակ
Դեբայի ջերմաստիճան, ջերմաստիճան, որի դեպքում պինդ մարմնում գրգռվում են բոլոր տատանումային մոդերը։ Ջերմաստիճանի հետագա աճը չի հանգեցնում նոր տատանումների նոր մոդերի առաջացման, այլ միայն մեծացնում է առկա մոդերի լայնույթը, այսինքն՝ տատանումների միջին էներգիան աճում է էներգիայի աճին զուգընթաց։
Դեբայի ջերմաստիճանը նյութի ֆիզիկական հաստատուն է։ Բնութագրում է պինդ մարմնի բազմաթիվ հատկություններ՝ ջերմունակություն, էլեկտրահաղորդականություն, ջերմահաղորդականություն, ռենտգենյան սպեկտրների գծերի լայնացում, առաձգական հատկությունները և այլն։ Առաջին անգամ ներմուծել է Պետեր Դեբայը իր ջերմունակության տեսության մեջ։
Դեբայի ջերմաստիճանը որոշվում է հետևյալ բանաձևով՝
Որտեղ -ը Պլանկի հաստատունն է, -ն՝ պինդ մարմնի ատոմների տատանումների առավելագույն հաճախությունը, -ն` Բոլցմանի հաստատունը։
Դեբայի ջերմաստիճանը մոտավորապես ցույց է տալիս այն ջերմաստիճանային սահմանը, որից ներքև սկսվում են ի հայտ գալ քվանտային երևույթները։
Ֆիզիկական մեկնաբանություն
Դեբայի ջերմաստիճանից ցածր ջերմաստիճաններում բյուրեղացանցի ջերմաստիճանը որոշվում է հիմնականում ակուստիկական տատանումներով, և համաձայն Դեբայի օրենքի, ուղիղ համեմատական է ջերմաստիճանի խորանարդին։
Դեբայի ջերմաստիճանից շատ բարձր ջերմաստիճաններում ճիշտ է Դյուլոնգ-Պտիի օրենքը, ըստ որի ջերմունակությունը հաստատուն է և հավասար է , որտեղ -ը տարրական բջիջների թիվն է մարմնում, -ը՝ ատոմների թիվը տարրական բջջում, -ն՝ Բոլցմանի հաստատունը։
Միջանկյալ ջերմաստիճաններում բյուրեղացանցի ջերմաստիճանը կախված է այլ գործոններից, ինչպիսիքն են ակուստիկական և օպտիկական ֆոնոնների դիսպերսիան, ատոմների թիվը տարրական բջջում և այլն։ Ակուստիկական ֆոնոնների ներդրումը, մասնավորապես, տրվում է
Բանաձևով, որտեղ -ն Դեբայի ջերմաստիճանն է, իսկ
ֆունկցիան կոչվում է Դեբայի ֆունկցիա։
Դեբայի ջերմաստիճանից շատ ցածր ջերմաստիճաններում, ինչպես նշվեց, ջերմունակությունը ուղիղ համեմատական է ջերմաստիճանի խորանարդին՝
- ։
Դեբայի ջերմաստիճանի գնահատականներ
Դեբայի բանաձևի արտածման ժամանակ բյուրեղացանցի ջերմունակության որոշման համար մի քանի ենթադրություններ են արվում. ընդունվում է ակուստիկական ֆոնոնների դիսպերսիայի գծային օրենքը, անտեսվում է օպտիկական ֆոնոնների ներկայությունը և Բրիլյուենի գոտին փոխարինվում է միևնույն ծավալի սֆերայով։ Եթե -ն այդ սֆերայի շառավիղն է, ապա , որտեղ -ը լույսի արագություն է, -ն կոչվում է Դեբայի հաճախություն։ Դեբայի ջերմաստիճանը որոշվում է
հարաբերությունից։
Աղյուսակում բերված է Դեբայի ջերմաստիճանի արժեքը մի շարք նյութերի համար։
|
|
|