«Սևան (քաղաք)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Սևան
Քաղաք
	Սևան
	Սևանա լճի տեսարան
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Գեղարքունիքի
Քաղաքապետ	Ռուդիկ Ղուկասյան
Հիմնադրված է	1842 թ.
Այլ անվանումներ	մինչև 1935 — Ելենովկա;
Տվյալ կարգավիճակում	1961 թվականից
Մակերես	17,75 կմ²
ԲԾՄ	1 900 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	24060 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	սևանցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 (261)
Փոստային դասիչ	1501-1505
Պաշտոնական կայք	sevancity.am
	Սևան (քաղաք) (Հայաստան)
	Սևան (քաղաք) (Հայաստան)
	Սևան Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

18:01, 22 հունվարի 2015-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սևան (այլ կիրառումներ)

Սևանը, քաղաք Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում, Սևանա լճի հյուսիս-արևմտյան ափին, Երևանից 66 կմ հյուսիս-արևելք։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 2000 մ բարձրության վրա և զբաղեցնում է 7500 քկմ տարածք^[1]: Բնակավայրը 1842 թվականին հիմնադրել են եկվոր ռուս աղանդավորները և կոչել են Ելենովկա՝ ի պատիվ Պավել 1-ին ցարի աղջիկներից մեկի՝ Ելենայի։ 1935 թվականին այն վերանվանվեց Սևան։ 1961 թվականին բնակավայրին շնորհվեց շրջանային ենթակայության քաղաքի կարգավիճակ /մեկ ավանով և տասը գյուղով/, իսկ 1967 թվականին՝ հանրապետական ենթակայության։

Հայաստանի վարչատարածքային նոր բաժանմամբ Սևանը դարձավ ինքնուրույն համայնք և ներառում է Սևան քաղաքը, Ցամաքաբերդ, Գոմաձոր թաղամասերը, Գագարին բնակավայրը։ 2005 թվականին հաստատվեցին համայնքի վարչական սահմանները, որի արդյունքում Սևան համայնքը զբաղեցնում է 1775.7 հա հողատարածք։

Իր աշխարհագրական դիրքով Սևանը Հայաստանի ամենալեռնոտ շրջաններից է. գտնվում է Արեգունի, Փամբակի և Գեղամա լեռնաշղթաների հանգուցակետում։ Համայնքն իր ափամերձ տարածքներով զբոսաշրջությամբ, հանգստի, առողջարանային հիանալի բնակավայր է։ Այն առանձնանում է ջրային ռեսուրսներով, բնապահպանական և մշակութային հուշարձաններով։

Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։

2012 թվականի նոյեմբերի 10-ին մեծ շուքով նշվեց քաղաքի 170 ամյակը։

Համայնքի բնակարանային տնտեսության պահպանումն իրականացվում է գործող 4 համատիրությունների միջոցով, որոնք ընդգրկում են 201 բազմաբնակարան շենք։

Համայնքային ոչ առևտրային 11 կազմակերպությունների՝ 5 նախակրթարանների, Հովհ. Այվազովսկու անվան արվեստի, երաժշտական դպրոցների, Ն. Դագարյանի անվան մանկապատանեկան մարզադպրոցի, Վ. Ստեփանյանի անվան Գրադարանների կենտրոնացված համակարգի /7 գրադարան/, մանկապատանեկան ստեղծագործական կենտրոնի, համայնքային մշակութային կենտրոնի գործունեության շնորհիվ նախադպրոցական կրթության իրականացումը, մարզամշակութային առօրյան, երեխաների արտադպրոցական աշխատանքների կազմակերպումը իրականացվում է համակարգված ու նպատակային։

Համայնքային մշակութային կյանքի ռիթմն ապահովում են «Սևան» ժողովրդական ու «Սուինա-Սևան» ժամանակակից պարերի և «Ակորդներ» էստրադային համույթները։

Համայնքում գործում են 6 հիմնական և 1 ավագ դպրոց, արհեստագործական ուսումնարան, քոլեջ, բժշկական ուսումնարան։ Սևանում է գտնվում «Սևան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ը, որի բնագիտական թանգարանն էլ Սևանա լճի, տարածաշրջանի կենդանական և բուսական աշխարհի, ժողովրդագրության, ավանդույթների ամբողջական ցուցանմուշների և ցուցադրությունների եզակի վայր է։

Սևանը գործնական-ընկերային ապակենտրոնացված հարաբերությունների ոլորտում ունի լուրջ հաջողություններ։ «Սևան-Գրենոբլ» քույր քաղաքներ համագործակցությունը բոլորում է իր 7-ամյա կենսագրությունը և ներառում է զբոսաշրջային, կրթական և առողջապահական ոլորտները՝ ամրապնդելով հայ-ֆրանսիական բարեկամությունը գործնական ծրագրերի տեսքով։

Մեկամյա կենսագրություն ունեն Սևանի և Լեհաստանի Բրոդնիցա քաղաքի միջև հաստատված ապակենտրոնացված հարաբերությունները։ Համագործակցության ոլորտներն են՝ տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջև փորձի, տեղեկատվության փոխանակում, համագործակցություն կրթության, մշակույթի, սպորտի բնագավառներում, զբոսաշրջության, երիտասարդների փոխանակման ծրագրերի իրականացում։

Վերջին տարիների ընթացքում համայնքում միջազգային և տեղական կազմակերպությունների և համայնքային ներդրումների միջոցով իրականացվել են մի շարք ծրագրեր։

Համայնքի ղեկավար Գ. Մալխասյանի նախաձեռնությամբ 2003 թվականին ստեղծված «Սևան բարեգործական» հիմնադրամի կողմից իրականացված հեռուստամարաթոնների միջոցով հանգանակված գումարով իրականացվել են քաղաքապահպան ձեռնարկներ։ Սևանում լույս են տեսնում «Սևան» թերթը, «Ափ» ամսագիրը, գործում է «Գեղամա» հեռուստաընկերությունը։

Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։

Զբաղվածությունը

Անցյալ դարի 90-ական թթ-ին փակվեցին և սեփականաշնորհվեցին քաղաքի խոշոր ձեռնարկություններն ու գործարանները, որոնք այսօր չեն գործում։

Ներկայումս սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններից է փոքր և միջին բիզնեսի, զբոսաշրջության գործի զարգացումը, որոնց ուղղությամբ իրականացվում են ծրագրեր։ Բնակչության մի մասը զբաղված է կրթության, մշակույթի, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում^[2]^[3]։

Կլիման

Բարենպաստ աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ արևոտ օրերի քանակը հասնում է 250-ի։ Ամառային ամիսների ընթացքում օդի միջին ջերմաստիճանը տատանվում է 20°C-30°C։ Ձմեռները ձյունառատ են, իսկ ապրիլ-նոյեմբեր ամիսներին բավական ցուրտ է։ ^[1]

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Սևան (քաղաք)ում
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ

Մշակույթ

Սևանի բնագիտական թանգարան

Սևանի բնագիտական թանգարանում ներկայացված են Սևանա լճի և նրա շրջակայքի, ֆլորայի և ֆաունայի, ինչպես նաև հայերի ավանդական կյանքի տարրերի երկրաբանական առանձնահատկությունները^[1]:

Բուսաբանական այգի

Բուսաբանական այգին գտնվում է ծովի մակերևույթից 2000 մ բարձրության վրա։ Այգում կարելի է գտնել եվրոպական և ասիական ավելի քան 420 բուսատեսակներ^[1]:

Քույր քաղաքներ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Գեղարքունիքի մարզի ուղեցույց, 2012թ
↑ Հ, Ղ Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1989). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ էջ 290.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
↑ Ա. Ա. Ասլանյան, Հ, Ղ Գրգեարյան (1981). Հայկական ՍՍՀ աշխարհագրական անունների համառոտ բառարան. Երևան: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն. էջ էջ 173.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Արտաքին հղումներ

[ուղեցույց-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Գեղարքունիքի մարզի ուղեցույց, 2012թ

[2] Հ, Ղ Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1989). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ էջ 290.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[3] Ա. Ա. Ասլանյան, Հ, Ղ Գրգեարյան (1981). Հայկական ՍՍՀ աշխարհագրական անունների համառոտ բառարան. Երևան: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն. էջ էջ 173.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 67. / Տող 67. @@
 }}
-'''Սևանը''', քաղաք [[Հայաստան]]ի [[Գեղարքունիքի մարզ]]ում, [[Սևանա լիճ|Սևանա լճի]] հյուսիս-արևմտյան ափին, [[Երևան]]ից 66 կմ հյուսիս-արևելք։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 2000 մ բարձրության վրա և զբաղեցնում է 7500 քկմ տարածք։ <ref name="ուղեցույց">Գեղարքունիքի մարզի ուղեցույց, 2012թ</ref> Բնակավայրը 1842թ-ին հիմնադրել են եկվոր ռուս աղանդավորները և կոչել են Ելենովկա՝ի պատիվ Պավել 1-ին ցարի աղջիկներից մեկի՝ Ելենայի։ 1935թ. այն վերանվանվեց Սևան։ 1961թ. բնակավայրին շնորհվեց շրջանային ենթակայության քաղաքի կարգավիճակ /մեկ ավանով և տասը գյուղով/, իսկ 1967թ.-ին՝ հանրապետական ենթակայության։
+'''Սևանը''', քաղաք [[Հայաստան]]ի [[Գեղարքունիքի մարզ]]ում, [[Սևանա լիճ|Սևանա լճի]] հյուսիս-արևմտյան ափին, [[Երևան]]ից 66 կմ հյուսիս-արևելք։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 2000 մ բարձրության վրա և զբաղեցնում է 7500 քկմ տարածք<ref name="ուղեցույց">Գեղարքունիքի մարզի ուղեցույց, 2012թ</ref>: Բնակավայրը [[1842 թվական]]ին հիմնադրել են եկվոր ռուս աղանդավորները և կոչել են Ելենովկա՝ ի պատիվ Պավել 1-ին ցարի աղջիկներից մեկի՝ Ելենայի։ [[1935 թվական]]ին այն վերանվանվեց Սևան։ [[1961 թվական]]ին բնակավայրին շնորհվեց շրջանային ենթակայության քաղաքի կարգավիճակ /մեկ ավանով և տասը գյուղով/, իսկ 1967 [[թվական]]ին՝ հանրապետական ենթակայության։
-Հայաստանի վարչատարածքային նոր բաժանմամբ Սևանը դարձավ ինքնուրույն համայնք և ներառում է Սևան քաղաքը, Ցամաքաբերդ, Գոմաձոր թաղամասերը, Գագարին բնակավայրը։2005թ-ին հաստատվեցին համայնքի վարչական սահմանները, որի արդյունքում Սևան համայնքը զբաղեցնում է 1775.7հա հողատարածք։
+Հայաստանի վարչատարածքային նոր բաժանմամբ Սևանը դարձավ ինքնուրույն համայնք և ներառում է Սևան քաղաքը, Ցամաքաբերդ, Գոմաձոր թաղամասերը, Գագարին բնակավայրը։ [[2005 թվական]]ին հաստատվեցին համայնքի վարչական սահմանները, որի արդյունքում Սևան համայնքը զբաղեցնում է 1775.7 հա հողատարածք։
-Իր աշխարհագրական դիրքով Սևանը Հայաստանի ամենալեռնոտ շրջաններից է. գտնվում է Արեգունի, Փամփակի և Գեղամա լեռնաշղթաների հանգուցակետում։ Համայնքն իր ափամերձ տարածքներով զբոսաշրջությամբ, հանգստի, առողջարանային հիանալի բնակավայր է։ Այն առանձնանում է ջրային ռեսուրսներով, բնապահպանական և մշակութային հուշարձաններով։
+Իր աշխարհագրական դիրքով Սևանը [[Հայաստան]]ի ամենալեռնոտ շրջաններից է. գտնվում է [[Արեգունի]], [[Փամբակ]]ի և Գեղամա լեռնաշղթաների հանգուցակետում։ Համայնքն իր ափամերձ տարածքներով զբոսաշրջությամբ, հանգստի, առողջարանային հիանալի բնակավայր է։ Այն առանձնանում է ջրային ռեսուրսներով, բնապահպանական և մշակութային հուշարձաններով։
 Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։
+[[2012 թվական]]ի [[նոյեմբերի 10]]-ին մեծ շուքով նշվեց քաղաքի 170 ամյակը։
-Անցյալ դարի 90-ական թթ-ին փակվեցին և սեփականաշնորհվեցին քաղաքի խոշոր ձեռնարկություններն ու գործարանները, որոնք այսօր չեն գործում։
-Ներկայումս սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններից է փոքր և միջին բիզնեսի, զբոսաշրջության գործի զարգացումը, որոնց ուղղությամբ իրականացվում են ծրագրեր։ Բնակչության մի մասը զբաղված է կրթության, մշակույթի, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում։<ref>{{cite book|author=Հ, Ղ Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան|title=Աշխարհագրական անունների բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երևան|year=1989|page=էջ 290}}</ref><ref>{{cite book|author=Ա. Ա. Ասլանյան, Հ, Ղ Գրգեարյան|title=Հայկական ՍՍՀ աշխարհագրական անունների համառոտ բառարան|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն|location=Երևան|year=1981|page=էջ 173}}</ref> 2012 թվականի նոյեմբերի 10-ին մեծ շուքով նշվեց քաղաքի 170 ամյակը։
 Համայնքի բնակարանային տնտեսության պահպանումն իրականացվում է գործող 4 համատիրությունների միջոցով, որոնք ընդգրկում են 201 բազմաբնակարան շենք։
@@ Տող 83. / Տող 81. @@
 Համայնքային ոչ առևտրային 11 կազմակերպությունների՝ 5 նախակրթարանների, Հովհ. Այվազովսկու անվան արվեստի, երաժշտական դպրոցների, Ն. Դագարյանի անվան մանկապատանեկան մարզադպրոցի, Վ. Ստեփանյանի անվան Գրադարանների կենտրոնացված համակարգի /7 գրադարան/, մանկապատանեկան ստեղծագործական կենտրոնի, համայնքային մշակութային կենտրոնի գործունեության շնորհիվ նախադպրոցական կրթության իրականացումը, մարզամշակութային առօրյան, երեխաների արտադպրոցական աշխատանքների կազմակերպումը իրականացվում է համակարգված ու նպատակային։
-Համայնքային մշակութային կյանքի ռիթմն ապահովում են «Սևան» ժողովրդական և «Սուինա-Սևան» ժամանակակից պարերի և «Ակորդներ» էստրադային համույթները։
+Համայնքային մշակութային կյանքի ռիթմն ապահովում են «Սևան» ժողովրդական ու «Սուինա-Սևան» ժամանակակից պարերի և «Ակորդներ» էստրադային համույթները։
 Համայնքում գործում են 6 հիմնական և 1 ավագ դպրոց, արհեստագործական ուսումնարան, քոլեջ, բժշկական ուսումնարան։
@@ Տող 94. / Տող 92. @@
 Վերջին տարիների ընթացքում համայնքում միջազգային և տեղական կազմակերպությունների և համայնքային ներդրումների միջոցով իրականացվել են մի շարք ծրագրեր։
-Համայնքի ղեկավար Գ. Մալխասյանի նախաձեռնությամբ 2003թ-ին ստեղծված «Սևան բարեգործական» հիմնադրամի կողմից իրականացված հեռուստամարաթոների միջոցով հանգանակված գումարով իրականացվել են քաղաքապահպան ձեռնարկներ։
+Համայնքի ղեկավար Գ. Մալխասյանի նախաձեռնությամբ [[2003 թվական]]ին ստեղծված «Սևան բարեգործական» հիմնադրամի կողմից իրականացված հեռուստամարաթոնների միջոցով հանգանակված գումարով իրականացվել են քաղաքապահպան ձեռնարկներ։
-Սևանում լույս են տեսնում «Սևան» թերթը, «Ափ» ամսագիրը, գործում է «Գեղամա» հեռուստաընկերությունը։
+Սևանում լույս են տեսնում «Սևան» թերթը, «Ափ» ամսագիրը, գործում է «[[Գեղամա ՀԸ|Գեղամա]]» հեռուստաընկերությունը։
 Համայնքում գործունեություն են իրականացնում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, ասոցիացիաներ, հիմնադրամներ։
@@ Տող 102. / Տող 100. @@
 Անցյալ դարի 90-ական թթ-ին փակվեցին և սեփականաշնորհվեցին քաղաքի խոշոր ձեռնարկություններն ու գործարանները, որոնք այսօր չեն գործում։
-Ներկայումս սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններից է փոքր և միջին բիզնեսի, զբոսաշրջության գործի զարգացումը, որոնց ուղղությամբ իրականացվում են ծրագրեր։ Բնակչության մի մասը զբաղված է կրթության, մշակույթի, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում։
+Ներկայումս սոցիալ-տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններից է փոքր և միջին բիզնեսի, զբոսաշրջության գործի զարգացումը, որոնց ուղղությամբ իրականացվում են ծրագրեր։ Բնակչության մի մասը զբաղված է կրթության, մշակույթի, ծառայությունների մատուցման ոլորտներում<ref>{{cite book|author=Հ, Ղ Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան|title=Աշխարհագրական անունների բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երևան|year=1989|page=էջ 290}}</ref><ref>{{cite book|author=Ա. Ա. Ասլանյան, Հ, Ղ Գրգեարյան|title=Հայկական ՍՍՀ աշխարհագրական անունների համառոտ բառարան|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն|location=Երևան|year=1981|page=էջ 173}}</ref>։
 == Կլիման ==
@@ Տող 181. / Տող 179. @@
 == Մշակույթ ==
 === Սևանի բնագիտական թանգարան ===
-Սևանի բնագիտական թանգարանում ներկայացված են Սևանա լճի և նրա շրջակայքի, [[ֆլորա]]յի և [[ֆաունա]]յի, ինչպես նաև հայերի ավանդական կյանքի տարրերի երկրաբանական առանձնահատկությունները։ <ref name="ուղեցույց"/>
+Սևանի բնագիտական թանգարանում ներկայացված են Սևանա լճի և նրա շրջակայքի, [[ֆլորա]]յի և [[ֆաունա]]յի, ինչպես նաև հայերի ավանդական կյանքի տարրերի երկրաբանական առանձնահատկությունները<ref name="ուղեցույց"/>:
 === Բուսաբանական այգի ===
-Բուսաբանական այգին գտնվում է ծովի մակերևույթից 2000 մ բարձրության վրա։ Այգում կարելի է գտնել եվրոպական և ասիական ավելի քան 420 բուսատեսակներ։ <ref name="ուղեցույց"/>
+Բուսաբանական այգին գտնվում է ծովի մակերևույթից 2000 մ բարձրության վրա։ Այգում կարելի է գտնել եվրոպական և ասիական ավելի քան 420 բուսատեսակներ<ref name="ուղեցույց"/>:
 == Քույր քաղաքներ ==
@@ Տող 190. / Տող 188. @@
 * {{Դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Գրենոբլ]], [[Ֆրանսիա]]
+== Ծանոթագրություններ ==
-== Աղբյուրներ ==
-{{Վիքիպահեստ|Sevan, Armenia}}
 {{Ծանցանկ}}
 == Արտաքին հղումներ==
+{{Վիքիպահեստ|Sevan, Armenia}}
 * [http://gegharkunik.gov.am/about-communities/265/ Էջը Գեղարքունիք մարզպետարանի կայքում]
 * [http://gegharkunik.gov.am/community-leader-council/265/ Համայնքի ղեկավարի Էջը Գեղարքունիք մարզպետարանի կայքում]