«Իվան III»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Hayk.arabaget տեղափոխեց էջը «Իվան III Վասիլևիչ»-ից «Իվան III»: ուրիշ Իվան III չկա |
No edit summary |
||
Տող 22. | Տող 22. | ||
| color = #CCFFBF |
| color = #CCFFBF |
||
}} |
}} |
||
<!-- Այլ լեզուներ --> |
|||
[[Կատեգորիա:Մոսկվայի իշխանություն]] |
[[Կատեգորիա:Մոսկվայի իշխանություն]] |
||
Տող 35. | Տող 33. | ||
[[Կատեգորիա:Մոսկվա քաղաքում մահացածներ]] |
[[Կատեգորիա:Մոսկվա քաղաքում մահացածներ]] |
||
{{bio-stub}} |
|||
{{Link FA|ru}} |
{{Link FA|ru}} |
08:00, 12 Դեկտեմբերի 2014-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Իվան III Վասիլևիչ (ռուս.՝ Иван III Васильевич), հունվարի 22, 1440, Մոսկվա - հոկտեմբերի 27, 1505, Մոսկվա - Ռուսիայի ականավոր պետական գործիչ, Մոսկվայի մեծ իշխան (1462 - 1505թթ.)։
Ամրապնդեց իշխանութան հեղինակությունը և հիմքը դրեց կենտրոնացված պետականության, Մոսկվայի իշխանությունը գերիշխան առաջատար պետությունների շարքում հաստատելով և փաստորեն սկիզբ տալով համառուսական ամբողջական միապետությանը։ Իվան Վասիլևիչի օրոք սկսվեց Լեհաստանի և Լիտվայի իշխանության տակ գտնվող Ուկրաինայի զավթումը Ռուսիայի կողմից։
Մոսկվայի մեծ իշխան Վասիլի II-ի և սերպուխովյան իշխանուհի Մարիա Յարոսլավնայի որդին էր։ Ժառանգելով Մոսկվայի իշխանական գահը 1462 թվականին, Իվան III-ը ընդլայնեց իշխանության սահմանները, միացնելով Յարոսլավլի (1463) և Ռոստովի (1474) իշխանությունները, ինչպես նաև Նովգորոդի հանրապետությունը (1478), Տվերի իշխանությունը (1485) և հողատարածքներ Վյատկայից ու Ռյազանից։ 1480-ին վերջնականապես թոթափեց թաթար-մոնղոլական Ոսկե Հորդայի լուծը։ Իվան III-ի իշխանության օրոք սկսվեց ձևավորվել «Համայն Ռուսիայի մեծ իշխան» անվանումը, հիմք ստեղծելով ռուսական ցարի տիտղոսին։
Գահի ժառանգության շուրջ սկսված պայքարի արդյունքում (1502) Իվան III-ը վերջապես ժառանգորդ նշանակեց իր երկրորդ կնոջից՝ Բյուզանդիայի կայսերական գահաժառանգ Սոփիա Պալեոլոգոս իշխանուհուց ունեցած ավագ որդուն՝ Վասիլիին։
Իվան III-ը երկու անգամ հարձակվեց լեհ-լիտվական պետության վրա, բայց իրեն հաջողվեց միայն մասամբ գրավել Ուկրաինայի տարածքը։
Վախճանվեց 1505 թ. հոկտեմբերի 27-ին, Մոսկվայում։
Նախորդող Վասիլի II |
Մոսկվայի մեծ իշխան Իվան III 1462 - 1505 |
Հաջորդող Վասիլի III |