«Կոբալտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

04:03, 9 Նոյեմբերի 2014-ի տարբերակ

Կոբալտ

Կոբալտ (լատիներեն՝ Cobaltum)՝ քիմիական տարր է, որի նշանն է Co և ատոմային թիվը՝ 27։

Կոբալտը բնության մեջ

Երկրակեղևում կոբալտի պարունակությունն ըստ զանգվածի հավասար է 4·10⁻³ %։ Հայտնի է կոբալտ պարունակող շուրջ 30 հանքանյութ, որոնցից են՝ կոբալտինը CoAsS, լինեիտը Co₃S₄, սմալտինը CoAs₂ և այլն։ Ծովի ջրում պարունակությունը մոտ (1,7)·10⁻¹⁰ % է։ Կոբալտի ամենահարուստ հանքերը գտնվում են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում։

Ֆիզիկական հատկությունները

Կոբալտը մետաղ է։ Օքսիդների բարակ շերտից ստանում է դեղնավուն երանգ։ Կոբալտը գոյություն ունի երկու ձևափոխությունների տեսքով։ Սենյակայինից մինչև 427 °C ջերմաստիճանը կայուն է α-ձևափոխությունը, 427 °C-ից մինչև հալման 1494 °C ջերմաստիճանը՝ β-ձևափոխությունը։ Կոբալտն ունի ֆերոմագնիսական հատկություն։

Կիրառությունը

Հնագույն ժամանակներից կոբալտից ստեղծված գունանյութերը (կոբալտի կապույտ) օգտագործվել են զարդեղենների արտադրությունում և ապակիներ գունավորելու համար։
Կոբալտն օգտագործվում է պողպատի լեգիրացման համար, ինչի շնորհիվ մեծանում է վերջինիս ջերմակայունությունը, բարելավվում են մեխանիկական հատկությունները։ Կոբալտ պարունակող համաձուլվածքներից պատրաստում են մշակող գործիքներ՝ շաղափներ, կտրիչներ և այլն։
Քիմիական ռեակցիաներում օգտագործվում է որպես կատալիզատոր։
Լիթիումի կոբալտիտը կուտակիչների արտադրության ժամանակ օգտագործվում է որպես բարձր արդյունավետության դրական էլեկտրոդ։
Բժշկության մեջ ռադիոակտիվ ⁶⁰Co-ը, որի կիսատրոհման պարբերությունը 5 271 տարի է, օգտագործվում է գամմա-դեֆեկտասկոպիա կատարելու ժամանակ։

Կենսաբանական կարևորությունը

Կոբալտը բոլոր կենդանիների համար ունի էական նշանակություն։ Այն կոբալամինի հիմնական բաղկացուցիչն է, որը հայտնի է նաև որպես B₁₂ վիտամին։ Կոբալտը մասնակցում է արյունաստեղծմանը, նյարդային համակարգի և լյարդի գործունեությանը։ Մարդու օրական կոբալտի պահանջը կազմում է 0.007-0.015 մգ։ Մարդու մարմինը պարունակում է իր քաշի յուրաքանչյուր կիլոգրամի հաշվարկով 0.2 մգ կոբալտ։

Պարբերական աղյուսակ

Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Կաղապար:Link GA

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{անաղբյուր}}
 [[Պատկեր:Co-TableImage.png|մինի|Կոբալտ]]
-'''Կոբալտ''' ([[լատիներեն]]՝ Cobaltum)՝ քիմիական տարր է, որի նշանն է '''Co''' և ատոմային թիվը՝ 27։<br />
+'''Կոբալտ''' ([[լատիներեն]]՝ Cobaltum)՝ քիմիական տարր է, որի նշանն է '''Co''' և ատոմային թիվը՝ 27։
 == Կոբալտը բնության մեջ ==
-Երկրակեղևում կոբալտի պարունակությունն ըստ զանգվածի հավասար է 4·10<sup>−3</sup> %։ Հայտնի է կոբալտ պարունակող շուրջ 30 հանքանյութ, որոնցից են՝ կոբալտինը CoAsS, լինեիտը Co<sub>3</sub>S<sub>4</sub>, սմալտինը CoAs<sub>2</sub> և այլն։<br />
+Երկրակեղևում կոբալտի պարունակությունն ըստ զանգվածի հավասար է 4·10<sup>−3</sup> %։ Հայտնի է կոբալտ պարունակող շուրջ 30 հանքանյութ, որոնցից են՝ կոբալտինը CoAsS, լինեիտը Co<sub>3</sub>S<sub>4</sub>, սմալտինը CoAs<sub>2</sub> և այլն։ Ծովի ջրում պարունակությունը մոտ (1,7)·10<sup>−10</sup> % է։
-Ծովի ջրում պարունակությունը մոտ (1,7)·10<sup>−10</sup> % է։
 Կոբալտի ամենահարուստ հանքերը գտնվում են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում։
 == Ֆիզիկական հատկությունները ==
-Կոբալտը [[մետաղ]] է։ Օքսիդների բարակ շերտից ստանում է դեղնավուն [[երանգ]]։ <br />
+Կոբալտը [[մետաղ]] է։ Օքսիդների բարակ շերտից ստանում է դեղնավուն [[երանգ]]։ Կոբալտը գոյություն ունի երկու ձևափոխությունների տեսքով։ Սենյակայինից մինչև 427 °C ջերմաստիճանը կայուն է α-ձևափոխությունը, 427 °C-ից մինչև հալման 1494 °C ջերմաստիճանը՝ β-ձևափոխությունը։ Կոբալտն ունի ֆերոմագնիսական հատկություն։
-Կոբալտը գոյություն ունի երկու ձևափոխությունների տեսքով։ Սենյակայինից մինչև 427 °C ջերմաստիճանը կայուն է α-ձևափոխությունը, 427 °C-ից մինչև հալման 1494 °C ջերմաստիճանը՝ β-ձևափոխությունը։<br />
-Կոբալտն ունի ֆերոմագնիսական հատկություն։
 == Կիրառությունը ==
-[[Պատկեր:bristol.blue.glass.arp.750pix.jpg|մինի|ձախից|320px|«Կոբալտի կապույտ» գույնի ապակեղեն:]]
+[[Պատկեր:bristol.blue.glass.arp.750pix.jpg|մինի|320px|«Կոբալտի կապույտ» գույնի ապակեղեն:]]
 * Հնագույն ժամանակներից կոբալտից ստեղծված գունանյութերը (կոբալտի կապույտ) օգտագործվել են զարդեղենների արտադրությունում և [[ապակի]]ներ գունավորելու համար։
 * Կոբալտն օգտագործվում է պողպատի լեգիրացման համար, ինչի շնորհիվ մեծանում է վերջինիս ջերմակայունությունը, բարելավվում են մեխանիկական հատկությունները։ Կոբալտ պարունակող համաձուլվածքներից պատրաստում են մշակող գործիքներ՝ [[շաղափ]]ներ, [[կտրիչ]]ներ և այլն։
@@ Տող 19. / Տող 18. @@
 * Բժշկության մեջ ռադիոակտիվ <sup>60</sup>Co-ը, որի կիսատրոհման պարբերությունը 5 271 տարի է, օգտագործվում է գամմա-դեֆեկտասկոպիա կատարելու ժամանակ։
-== Կենսաբանական կարեւորությունը ==
+== Կենսաբանական կարևորությունը ==
 Կոբալտը բոլոր կենդանիների համար ունի էական նշանակություն։ Այն կոբալամինի հիմնական բաղկացուցիչն է, որը հայտնի է նաև որպես B<sub>12</sub> [[վիտամին]]։ Կոբալտը մասնակցում է արյունաստեղծմանը, նյարդային համակարգի և լյարդի գործունեությանը։ Մարդու օրական կոբալտի պահանջը կազմում է 0.007-0.015 մգ։ Մարդու մարմինը պարունակում է իր քաշի յուրաքանչյուր կիլոգրամի հաշվարկով 0.2 մգ կոբալտ։
@@ Տող 25. / Տող 24. @@
 {{Փոքր պարբերական աղյուսակ}}
-[[Կատեգորիա:Տարրեր]]
 {{Chem-stub}}
+[[Կատեգորիա:Անցումային մետաղներ]]
+[[Կատեգորիա:Կոբալտ]]
 {{Link GA|en}}

դ ք խ Պարբերական աղյուսակ
H																															He
Li	Be																									B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg																									Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca															Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr															Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og