«Շրթնածաղիկներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 4. Տող 4.
Շրթնածաղիկով շատ հարուստ է [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ը։ [[ՀՀ]]-ում ամենատարածված ցեղերն են՝ [[անանուխ]]ը ({{lang-lat|Mentha}}), [[կատվադաղձ]]ը ({{lang-lat|Nepeto}}), [[եղեսպակ]]ը ({{lang-lat|Salvia}}), [[ուրց]]ը ({{lang-lat|Thy mus}}), [[ուրցադաղձ]]ը ({{lang-lat|Ziziphora}}), [[խուլեղինջ]]ը ({{lang-lat|Lamium}}), [[թթվիճ]]ը ({{lang-lat|Betonica}}), [[վիշապագլուխ]]ը ({{lang-lat|Dracocephalum}}), [[սաղավարտուկ]]ը ({{lang-lat|Scutellaria}}), [[լերդախոտ]]ը ({{lang-lat|Teucrium}}) և այլն։ Շրթնածաղիկը օգտագործվում են օծանե լիքի ([[նարդոս]], [[հազրեվարդ]]), տեխնիկական յուղերի (պերիլլա և այլն) արտադրության, բժշկության (անանուխ, առյուծագի) մեջ։ Համեմունքային շրթնածաղիկները ([[ռեհան]], ուրց, ուրցադաղձ, անանուխ և այլն) լայն կիրառություն ունեն [[Հայկական խոհանոց|հայկ․ կերակրատեսակների]] և ազգային պանիրների պատրաստման մեջ։ Կան բազմաթիվ [[մեղր]]ատու տեսակներ։
Շրթնածաղիկով շատ հարուստ է [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ը։ [[ՀՀ]]-ում ամենատարածված ցեղերն են՝ [[անանուխ]]ը ({{lang-lat|Mentha}}), [[կատվադաղձ]]ը ({{lang-lat|Nepeto}}), [[եղեսպակ]]ը ({{lang-lat|Salvia}}), [[ուրց]]ը ({{lang-lat|Thy mus}}), [[ուրցադաղձ]]ը ({{lang-lat|Ziziphora}}), [[խուլեղինջ]]ը ({{lang-lat|Lamium}}), [[թթվիճ]]ը ({{lang-lat|Betonica}}), [[վիշապագլուխ]]ը ({{lang-lat|Dracocephalum}}), [[սաղավարտուկ]]ը ({{lang-lat|Scutellaria}}), [[լերդախոտ]]ը ({{lang-lat|Teucrium}}) և այլն։ Շրթնածաղիկը օգտագործվում են օծանե լիքի ([[նարդոս]], [[հազրեվարդ]]), տեխնիկական յուղերի (պերիլլա և այլն) արտադրության, բժշկության (անանուխ, առյուծագի) մեջ։ Համեմունքային շրթնածաղիկները ([[ռեհան]], ուրց, ուրցադաղձ, անանուխ և այլն) լայն կիրառություն ունեն [[Հայկական խոհանոց|հայկ․ կերակրատեսակների]] և ազգային պանիրների պատրաստման մեջ։ Կան բազմաթիվ [[մեղր]]ատու տեսակներ։


[[Կատեգորիա:Խուլեղինջազգիներ]]
[[Կատեգորիա:Շրթնածաղկավորներ]]

12:18, 31 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Շրթնածաղիկներ, խուլեղինջազգիներ (լատին․՝ Labiatae, Lamiaceae), երկշաքիլ բույսերի ընտանիք։ Ընդգրկում է խոտաբույսեր, կիսաթփեր, թփեր, հազվադեպ՝ լիաններ և ոչ մեծ ծառեր։ Տերևները պարզ են, առանց տերևակիցների, հակադիր կամ օղակաձև դասավորված։ Ծաղիկները երկսեռ են, անկանոն, գլխավորապես ծաղկաբույլերով։ Բաժակը ձուլաթերթ Է, հնգաթև, հնգատամ կամ երկշուրթ խողովակավոր։ Պսակը երկշուրթ Է, ձուլաթերթ։ Առէջքները չորսն են (2 զույգ), հազվադեպ՝ երկուսը։ Վարսանդը կազմված է երկու պտղատերևիկից։ Սերմնարանը վերնադիր է, քառաբուն, յուրաքանչյուր բնում զարգանում է մեկ սերմնաբողբոջ։ Պտուղը հավաքական է, կազմված չորս միասերմ մանր ընկուզիկներից։ Մեծ մասի ցողունը քառանիստ է՝ գեղձային մազիկներով ծածկված։ Փոշոտվում են գլխավորապես միջատների միջոցով։ Շրթնածաղիկի ընտանիքն ընդգրկում է շուրջ 200 ցեղ, 3500 տեսակ տա րածված ամենուրեք, առավելապես միջերկրածովյան երկրներում, Առաջավոր և Կենտրոնական Ասիայում։

Հայաստանում

Շրթնածաղիկով շատ հարուստ է Հայկական լեռնաշխարհը։ ՀՀ-ում ամենատարածված ցեղերն են՝ անանուխը (լատին․՝ Mentha), կատվադաղձը (լատին․՝ Nepeto), եղեսպակը (լատին․՝ Salvia), ուրցը (լատին․՝ Thy mus), ուրցադաղձը (լատին․՝ Ziziphora), խուլեղինջը (լատին․՝ Lamium), թթվիճը (լատին․՝ Betonica), վիշապագլուխը (լատին․՝ Dracocephalum), սաղավարտուկը (լատին․՝ Scutellaria), լերդախոտը (լատին․՝ Teucrium) և այլն։ Շրթնածաղիկը օգտագործվում են օծանե լիքի (նարդոս, հազրեվարդ), տեխնիկական յուղերի (պերիլլա և այլն) արտադրության, բժշկության (անանուխ, առյուծագի) մեջ։ Համեմունքային շրթնածաղիկները (ռեհան, ուրց, ուրցադաղձ, անանուխ և այլն) լայն կիրառություն ունեն հայկ․ կերակրատեսակների և ազգային պանիրների պատրաստման մեջ։ Կան բազմաթիվ մեղրատու տեսակներ։