«Մանավազյաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

11:16, 17 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Մանավազյաններ, նախարարական տոհմ Արշակունյաց Հայաստանում։ Մանավազյանների ժառանգական կալվածքն էր Հայքի գավառը՝ Մանավազակերտ կենտրոնով։ Ըստ ավանդության, Մանավազյանները կոչվել են Հայկ Նահապետի որդի` Մանավազ նախնու անունով։ 330-ական թթ Մանավազյանների անհաշտ կռիվներ են մղել իրենց ազգակից իշխանական տոհմերի՝ Բզնունիների ու Որդունիների դեմ։ Չկարողանալով հաշտեցնել կռվող կողմերին՝ Խոսրով Գ Կոտակ թագավորի հրամանով սպարապետ Վաչե Մամիկոնյանը ոչնչացրել է նրանց և բռնագրավել տիրույթները։ Հայք գավառը տրվել է Աղբիանոսյանների եպիսկոպոսական տոհմին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Մանավազյաններ''', '''Մանաւազեաններ''' նախարարական տոհմ Արշակունեաց ([[Արշակունյաց Հայաստան]]ում)։ [[Մանաւազեաններ]]ի ժառանգական կալուածքն էր [[Հարք]] [[գաւառ]]ը՝ Մանաւազակերտ կենտրոնով։ Ըստ ավանդության, [[Մանաւազեան]]ները կոչուել են [[Հայկ Նահապետ]]ի որդի՝ [[Մանաւազ]], [[Մանավազ]] կամ [[Մենուաս]] նախնու անունով։ 330-ական թուականներին [[Մանաւազեան]]ներն անհաշտ կռիվներ են մղել իրենց ազգակից իշխանական տոհմերի՝ [[Բզնունիներ]]ի ու [[Որդունիներ]]ի դեմ։ Չկարողանալով հաշտեցնել կռվող կողմերին՝ [[Տրդատ Գ Մեծ]]ի որդու՝ [[Խոսրով Գ]] [[Կոտակ]] [[թագաւոր]]ի (330-ՅՅՑթթ.) հրամանով [[սպարապետ]] [[Վաչէ Մամիկոնեան]]ը ոչնչացրել է նրանց և բռնագրավել տիրույթները։ [[Հարք]] գաւառը տրվել է [[Աղբիանոսեաններ]]ի կամ [[Աղբիանոսյաններ]]ի եպիսկոպոսական տոհմին։
+'''Մանավազյաններ''', նախարարական տոհմ  [[Արշակունի|Արշակունյաց]] Հայաստանում։  Մանավազյանների ժառանգական կալվածքն էր  [[Հայք]]ի գավառը՝  Մանավազակերտ կենտրոնով։   Ըստ ավանդության, Մանավազյանները կոչվել են  [[Հայկ Նահապետ]]ի որդի`  [[Մանավազ]] նախնու անունով։   330-ական թթ Մանավազյանների անհաշտ կռիվներ են մղել իրենց ազգակից  իշխանական տոհմերի՝  [[Բզնունիներ]]ի ու [[Որդունիներ]]ի դեմ։    Չկարողանալով հաշտեցնել կռվող կողմերին՝  [[Խոսրով Գ]] Կոտակ թագավորի հրամանով սպարապետ Վաչե Մամիկոնյանը ոչնչացրել է նրանց և բռնագրավել տիրույթները։    Հայք գավառը տրվել է [[Աղբիանոսյաններ]]ի  եպիսկոպոսական տոհմին։
-[[Պատմաբան]] [[Մնացական Ռաֆիկի Խաչատրեան]]ը կողմնակից է այն տեսակէտին, որ [[Արշակունեաց]] [[արքայատոհմ]]ը տուեալ իրադրութիւնում հենց ինքն էր միջնախարարական բախումների հրահրողը։ Բանն այն է, որ Հայոց արքունիքը որոշել էր իր վերահսկողութիւնը սահմանել Հայոց [[Ոստան]]ից դէպի [[Մեծ Հայք]]ի սահմանները գնացող մայրուղիներիների նկատմամբ, այդպիսով քաղաքական, ռազմական, տնտեսական տեսակէտներից ամրապնդելով [[թագաւորական կենտրոնաձիգ իշխանութիւն]]ը և, ընդ որում թերևս նաև ապահովելով ճանապարհներից ստացուող որոշակի լրացուցիչ եկամուտ։ Բնական է, որ այդ ծրագրում յատուկ դեր ունէր "Արքայական մայրուղին", որը [[Արտաշատ]]ից ձգւում էր դէպի [[Տիգրանակերտ]]։ Այս ծրագիրն իրականացնելիս Արշակունեաց գահակալին յաջողուեց իրար դեմ հանել մայրուղիների վրայ գտնուող նախարարությունները, եթէ անգամ նրանք միմեանց սահմանակից չէին, մասնաւորապէս՝ [[Մանաւազեան]]ներին, [[Բզնունի]]ներին ու [[Որդունի]]ներին։ Աշխարհագրական այսպիսի իրադրութիւնը հակամարտող երէք նախարարական տոհմերին հարկադրում էր միմեանց դեմ պայքարել [[Արշակունի]]ների տիրոյթների վրայով, ինչն էլ Հայոց արքայի համար առիթ դարձաւ՝ բնաջնջելու հակամարտող տոհմերից [[Մանաւազեան]]ներին ու [[Որդունի]]ներին։ Արդիւնքում արքունիքին յաջողուեց.
-#միմեանց ձեռքերով ոչնչացնել տալ [[Մեծ Հայք]]ում կարևոր ռազմավարական դիրք զբաղեցնող հին՝ "հայկազեան" նախարարական տոհմերից երկուսը, որոնց յետագայ գոյութիւնն անցանկալի էր եկուոր՝ պարթևազն Արշակունիների արքայական [[գահատոհմ]]ի համար,
-#յարքունիս գրաւել կարևոր նշանակութիւն ունեցող այն գաւառները, որոնք պատկանում էին վերոյիշեալ տոհմերին. ընդ որում դրանցից Հարք գաւառը տրուել է արքունիքին լիովին հնազանդ եպիսկոպոսական (նախկինում՝ քրմական) նշանաւոր տոհմին՝ Աղբիանոսեաններին։
-Այսպիսով ներքին քաղաքականութիւնն իրականցնելիս Տրդատ Գ-ին որդի Խոսրով Բ-ն իրեն դրսևորեց որպէս ուժեղ կամքով օժտուած գահակալ։ Նա իր վճռականութեամբ ու դաժանութեամբ որոշակիօրէն անգամ գերազանցեց նախորդ Արշակունի արքաներին։ Արքայական կենտրոնաձիգ իշխանութեան ամրապնդման և հզօրացման Արշակունի արքաների վարած այս քաղաքականութեանն էլ հենց զոհ գնաց Մանաւազեանների հինաւուրց տոհմը։
+{{ծանոթագրություններ|#Հայկական Սովետական Հանրագիտարան}}
 {{ՀՍՀ}}
 [[Կատեգորիա:Հայոց պատմություն]]
 [[Կատեգորիա:Հայկական նախարարական տներ]]
+[[ca:Manavazian]]
+[[en:Manavazian]]