«Կաղամախի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

13:02, 14 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

՞

Կաղամախի

Կաղամախ (Populus tremula)

Գիտական դասակարգում

Թագավորություն	Բույսեր
Տիպ	Ծաղկավորներ
Դաս	Երկշաքիլավորներ
Կարգ	Մարգագետածաղկավորներ
Ընտանիք	Ուռազգիներ
Ցեղ	Կաղամախ

Լատիներեն անվանում

Populus tremula

L., 1753

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : ???

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Կաղամախի, դողդոջուն բարդի (լատին․՝ Pópulus trémula), ուռազգիների ընտանիքի բարդի ցեղի տերևաթափ երկտուն ծառ։

Կենսաբանկան նկարագիր

Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։ Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ Ծաղիկները կատվիկներ են։ Պտուղը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80-100 տարի։

Տարածումը

Տարածված է Եվրասիայում և Ասիայում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ Հայաստանում հանդիպում Է Մարմարիկի հովտում, Ապարանում, Գառնիի արգելանոցում, Վայք, Ախուրյանում, կաղնու, բոխու և մասամբ հաճարենու անտառներում։

Օգտագործումը

Օգտագործվում է պաշտպանական անտառաբուծության, կանաչապատման մեջ։ Բնափայտը դեղնասպիտակավուն է, թեթև, փափուկ, կիրառվում է լուցկու, թաղանթանյութի, թղթի արդյունաբերության, շինարարության մեջ։ Բարդին ունի բուժիչ հատկություն. կեղևը պարունակում է աղաղանյութեր, տերևը՝ վիտամիններ, բողբոջը՝ եթերայուղեր: Աճեցվում է որպես գեղազարդիչ բույս, կիրառվում է փլվածքների, ձորակների, ավազուտների ամրացման և դաշտապաշտպան անտառաշերտեր ստեղծելու նպատակով: Բնափայտը բնամիջուկ չունի, թեթև է, ամուր, կիրառվում է որպես շինանյութ և վառելանյութ, լուցկու արտադրության մեջ և այլն:

Գրականություն

Гроздова Н. Б., Некрасов В. И., Глоба-Михайленко Д. А. Деревья, кустарники и лианы: Справочное пособие. — М.: Лесн. пром-сть, 1986. — С. 287—288.
Иванова Т. Н., Путинцева Л. Ф. Лесная кладовая. — Тула: Приок. кн. изд-во, 1993. — С. 55—56.
Скворцов В. Э. Учебный атлас. Флора Средней России. — М.: ЧеРо, 2004. — С. 95.

Արտաքին հղումներ

Arne og Anna-Lena Anderberg: Den virtuella floran, Naturhistoriska riksmuseet Կաղապար:Sv sprog

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Կաղամախի կատեգորիայում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+{{Տաքսոտուփ
-[[Պատկեր:Populus tremula 001.jpg|մինի|Տերևները]]
+ |image file        = PopulusTremula002.JPG
-'''Կաղամախի''', դողդոջուն բարդի (''Populus tremula''), [[ուռազգիներ]]ի ընտանիքի [[բարդի]] ցեղի տերևաթափ երկտուն [[ծառ]]։ Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։
+ |image title       = Կաղամախ
+ |image descr       = Կաղամախ (Populus tremula)
+ |regnum            = Բույսեր
+| regnum = Բույսեր
+| phylum = [[Ծաղկավորներ]]
+| classis = [[Երկշաքիլավորներ]]
+| ordo = [[Մարգագետածաղկավորներ]]
+| familia =  [[Ուռազգիներ]]
+| genus = '''Կաղամախ'''
+ |parent            =
+ |rang              =
+ |latin             =  Populus tremula
+ |author            = [[L.]], 1753
+ |syn               =
+ |typus             =
+ |children name     =
+ |children          =
+ |range map         =
+ |range map caption =
+ |range map width   =
+ |range legend      =
+ |iucnstatus        =
+ |iucn              =
+ |wikispecies       = Populus tremula
+ |commons           = Category:Populus tremula
+ |grin              = 29422
+ }}
+'''Կաղամախի''', դողդոջուն բարդի ({{lang-la|Pópulus trémula}}), [[ուռազգիներ]]ի ընտանիքի [[բարդի]] ցեղի տերևաթափ երկտուն [[ծառ]]։
+== Կենսաբանկան նկարագիր ==
-Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ [[Ծաղիկներ]]ը կատվիկներ են։ [[Պտուղ]]ը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80—100 տարի։
+[[Պատկեր:Illustration Populus tremula0.jpg|thumb|left|{{Бот.илл.|Томе}}]]
+Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։
+Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ [[Ծաղիկներ]]ը կատվիկներ են։ [[Պտուղ]]ը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80-100 տարի։
+[[Պատկեր:Osina kaluga.JPG|thumb|left|Կաղամախի արտաքին տեսքը]]
 == Տարածումը ==
-Տարածված է [[Եվրասիա]]յում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ [[Հայաստան]]ում հանդիպում Է [[Մարմարիկ (գետ)|Մարմարիկի հովտում]], [[Ապարան]]ում, [[Գառնիի արգելանոց]]ում, [[Վայք]], [[Ախուրյան (Շիրակի մարզ)|Ախուրյանում]], [[Կաղնի|կաղնու]], [[բոխի|բոխու]] և մասամբ [[Հաճարենի|հաճարենու]] անտառներում։
+Տարածված է [[Եվրասիա]]յում և Ասիայում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ [[Հայաստան]]ում հանդիպում Է [[Մարմարիկ (գետ)|Մարմարիկի հովտում]], [[Ապարան]]ում, [[Գառնիի արգելանոց]]ում, [[Վայք]], [[Ախուրյան (Շիրակի մարզ)|Ախուրյանում]], [[Կաղնի|կաղնու]], [[բոխի|բոխու]] և մասամբ [[Հաճարենի|հաճարենու]] անտառներում։
 == Օգտագործումը ==
 Օգտագործվում է պաշտպանական անտառաբուծության, կանաչապատման մեջ։ Բնափայտը դեղնասպիտակավուն է, թեթև, փափուկ, կիրառվում է լուցկու, թաղանթանյութի, [[Թուղթ (նյութ)|թղթի]] արդյունաբերության, շինարարության մեջ։
+Բարդին ունի բուժիչ հատկություն. կեղևը պարունակում է աղաղանյութեր, տերևը՝ վիտամիններ, բողբոջը՝ եթերայուղեր: Աճեցվում է որպես գեղազարդիչ բույս, կիրառվում է փլվածքների, ձորակների, ավազուտների ամրացման և դաշտապաշտպան անտառաշերտեր ստեղծելու նպատակով: Բնափայտը բնամիջուկ չունի, թեթև է, ամուր, կիրառվում է որպես [[շինանյութ]] և [[վառելանյութ]], լուցկու արտադրության մեջ և այլն:
+== Գրականություն ==
-{{ՀՍՀ}}
+* ''Гроздова Н. Б., Некрасов В. И., Глоба-Михайленко Д. А.'' Деревья, кустарники и лианы: Справочное пособие. — М.: Лесн. пром-сть, 1986. — С. 287—288.
+* ''Иванова Т. Н., Путинцева Л. Ф.'' Лесная кладовая. — Тула: Приок. кн. изд-во, 1993. — С. 55—56.
+* ''Скворцов В. Э.'' Учебный атлас. Флора Средней России. — М.: ЧеРо, 2004. — С. 95.
+== Արտաքին հղումներ ==
+* [http://linnaeus.nrm.se/flora/di/salica/popul/poputre.html Arne og Anna-Lena Anderberg: ''Den virtuella floran'', Naturhistoriska riksmuseet] {{sv sprog}}
 {{ՎՊԵ|Populus tremula}}
+{{ՀՍՀ}}
 [[Կատեգորիա:Ուռազգիներ]]