«Ձայնավորներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 7. | Տող 7. | ||
[[Հայերեն]]ում առաջնային շարքի են գրական հայերենի [[է]] ([[ե]]), [[ի]] ձայնավորները: |
[[Հայերեն]]ում առաջնային շարքի են գրական հայերենի [[է]] ([[ե]]), [[ի]] ձայնավորները: |
||
==== Ետնալեզվային ձայնավորներ ==== |
|||
Ետին շարքի ձայնավորների արտաբերման ժամանակ լեզուն ամբողջությամբ ետ է մղվում, լեզվի ծայրը հեռանում է ստորին ատամնաշարից, և դեպի քիմքը տարբեր աստիճանի բարձրացումներ է ունենում լեզվամեջքն իր ետևի մասով: Այս դեպքում էլ բարձրացող մասն ինչ-որ չափով սահմանագծում է բերանային արձագանքարանը` առաջնային խոռոչի մեծացումով (ետնայինի փոքրացումով): |
|||
Հայերենում ետնալեզվային ձայնավորներ են [[ա]], [[օ]], [[ու]] հնչյունները: |
|||
==== Միջնալեզվային ձայնավորներ ==== |
|||
Միջին շարքի ձայնավորների արտասանության ժամանակ լեզուն մի տեսակ միջին դիրք է բռնում |
|||
[[Կատեգորիա:Հնչյունաբանություն]] |
[[Կատեգորիա:Հնչյունաբանություն]] |
11:39, 7 Սեպտեմբերի 2014-ի տարբերակ
Ձայնավորներ, վանկարար հատկություն ունեցող հնչյուններ, ամբողջապես կազմված են երաժշտական ձայնից, որոն ունեն նաև արտասանական առանձնահատկություններ (օդի թույլ հոսանք, առանց արգելքի արտաբերություն, լարվածության չտեղայնացում). այս հատկություններով նրանք տարբերվում են բաղաձայններից:
Դասակարգումը
Ձայնավորները միմյանցից տարբերվում են արտասանական խոռոչում եղած շարժուն օրգանների (լեզու, շրթունքներ, փափուկ քիմք) գրաված դիրքով, արձագանքարանի ձևով, չափսով, ձայնի այլևայլ հատկություններով: Այսպես` ըստ և նրա տարբեր մասերի դիրքի զանազանում են առաջնային շարքի, միջին շարքի, ետին շարքի ձայնավորներ, ապա և` ստորին բարձրացման, միջին բարձրացման, վերին բարձրացման ձայնավորներ:
Ձայնավորների տեսակներն ըստ լեզվի գրաված դիրքի
Առաջնալեզվային ձայնավորներ
Առաջնային շարքի ձայնավորների արտաբերման ժամանակ լեզուն իր ողջ զանգվածով մղվում է առաջ, լեզվի ծայրը կպչում է ստորին ատամնաշարին և դեպի քիմքը տարբեր աստիճանի բարձրացումներ է ունենում լեզվամեջքն իր միջին մասով, ընդ որում բարձրացող մասն ինչ-որ չափով սահմանագծում է բերանային արձագանքարանը` այն վերածելով առաջնային և ետին խոռոչների` այս դեպքում առաջնային փոքրացումով:
Հայերենում առաջնային շարքի են գրական հայերենի է (ե), ի ձայնավորները:
Ետնալեզվային ձայնավորներ
Ետին շարքի ձայնավորների արտաբերման ժամանակ լեզուն ամբողջությամբ ետ է մղվում, լեզվի ծայրը հեռանում է ստորին ատամնաշարից, և դեպի քիմքը տարբեր աստիճանի բարձրացումներ է ունենում լեզվամեջքն իր ետևի մասով: Այս դեպքում էլ բարձրացող մասն ինչ-որ չափով սահմանագծում է բերանային արձագանքարանը` առաջնային խոռոչի մեծացումով (ետնայինի փոքրացումով):
Հայերենում ետնալեզվային ձայնավորներ են ա, օ, ու հնչյունները:
Միջնալեզվային ձայնավորներ
Միջին շարքի ձայնավորների արտասանության ժամանակ լեզուն մի տեսակ միջին դիրք է բռնում