«Սամանիների պետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 2. | Տող 2. | ||
| Անվանում =سامانيون <br/>Սամանիների պետություն |
| Անվանում =سامانيون <br/>Սամանիների պետություն |
||
| Նախորդ1 = Սաֆֆարիների պետություն |
| Նախորդ1 = Սաֆֆարիների պետություն |
||
| Դրոշ_Նախորդ1= |
| Դրոշ_Նախորդ1=Saffarid dynasty 861-1003.png |
||
| Նախորդ2 = Աբբասյան խալիֆայություն |
| Նախորդ2 = Աբբասյան խալիֆայություն |
||
| Դրոշ_Նախորդ2= |
| Դրոշ_Նախորդ2=Abbasid Caliphate most extant.png |
||
| Նախորդ3 = |
| Նախորդ3 = |
||
| Դրոշ_Նախորդ3= |
| Դրոշ_Նախորդ3= |
||
Տող 10. | Տող 10. | ||
| Դրոշ_Նախորդ4= |
| Դրոշ_Նախորդ4= |
||
| Հաջորդ1=Կարախանների պետություն |
| Հաջորդ1=Կարախանների պետություն |
||
| Դրոշ_Հաջորդ1= |
| Դրոշ_Հաջորդ1=Kingdom of Kara-Khanids- 999-1212.png |
||
| Հաջորդ2=Ղազնևիների պետություն |
| Հաջորդ2=Ղազնևիների պետություն |
||
| Դրոշ_Հաջորդ2= |
| Դրոշ_Հաջորդ2=Ghaznavid Empire 975 - 1187 (AD).PNG |
||
| Հաջորդ3= |
| Հաջորդ3= |
||
| Դրոշ_Հաջորդ3= |
| Դրոշ_Հաջորդ3= |
19:23, 21 Օգոստոսի 2014-ի տարբերակ
| ||||
Քարտեզ | ||||
Ընդհանուր տեղեկանք | ||||
Մայրաքաղաք | Սամարկանդ (819 - 892) Բուխարա (892 - 1005) | |||
Մակերես | 2. 850. 000 կմ2 | |||
Բնակչություն | Իրանական ցեղեր | |||
Լեզու | պարսկերեն, արաբերեն | |||
Կրոն | Իսլամ | |||
Իշխանություն | ||||
Պետական կարգ | Միապետություն | |||
Դինաստիա | Սամանիներ | |||
Պետության գլուխ | էմիր | |||
Պատմություն |
Սամանյանների պետություն Ավատատիրական պետություն Միջին Ասիայում 819 - 1005 թվականներին։ Մայրաքաղաքն էր Բուխարան։ Կազմավորվել է Արաբական խալիֆայության տրոհման ժամանակ, երբ Սամանիները նվաճել էին Մավերաննահրի (Սիրդարյայի և Ամուդարյայի միջագետքը) և Խորասանի փոխարքայությունը։
Սամանիների ծագումը
Սամանիների դինաստիայի հիմնադիրը Հյուսիսային Աֆղանստանի Բալխա շրջանի հողատեր Սաման խուդա անունով մեկն էր , ով ընդունեց իսլամ , իսկ նրա 4 թոռները հավաքագրվեցին խալիֆ ալ Մա՛մունի բանակ և հավատարիմ ծառայության դիմաց ստացան մեկական քաղաք: Առավելագույն զարգացման ժամանակաշրջանում (X դարի առաջին կես) Սամանիների պետություն ընդգրկել է Մավերաննահրը, Խորասանը, հյուսիսային և արևելյան Իրանը։ Սամանիների պետությունում տիրապետող էր հողի և ոռոգման համակարգի պետական սեփականությունը։ Առավել կարևոր քաղաքներն էին Բուխարան, Սամարղանդը, Նիշապուրը, Մերվը, Ուրգենչը, Հերաթը և այլն, որտեղ ձևավորվել են արհեստավորական կազմակերպություններ։
Սամանիների պետություն աշխույժ առևտուր է արել Խազարիայի, Չինաստանի, Ռուսիայի հետ։ Վերելք է ապրել մշակութային կյանքը, զարգացել են ճարտարապետությունն ու շինարարական արվեստը։
Սամանիների արքունիքում էին ստեղծագործում Ռուդաքին, ալ-Ֆարաբին և ուրիշներ։ X դարի վերջին ավատատիրական մասնատվածության աճի հետևանքով Սամանյանների պետություն անկում է ապրել։ 992-ին վաչկատուն թյուրքերը գրավել են Բուխարան, իսկ 996-ի պայմանագրով նրանց են անցել Զերավշան գետի ավազանից հյուսիս գտնվող տիրույթները։ 999-ին թյուրքերը դարձյալ գրավել են Բուխարան։ Սամանյանների պետությունը դադարել է գոյություն ունենալուց։ Միջին Ասիայում կազմավորվել է Կարախանների պետությունը, իսկ Ամուդարյա գետից հարավ ընկած տարածքները զավթել են Ղազնևիները։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |