«Սամանիների պետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Hasmik.Man (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել Hayk.arabaget մասնակցի վերջին տարբերակին։ |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ պատմական երկիր |
|||
| Անվանում سامانيون=<br/>Սամանիների պետություն |
|||
| Հիմնադրում = Իսմայիլ Սամանի |
|||
| Հիմնադրման տարեթիվ=[[819]] |
|||
| Ավարտի տարեթիվ= [[1005]] |
|||
| Դրոշ= |
|||
| Քարտեզ=[[Պատկեր : Samanid dynasty (819–999).GIF|250px]] |
|||
| Քարտեզի տարեթիվ= |
|||
| Պետական կարգ=Միապետություն |
|||
| Մայրաքաղաք= Բուխարա |
|||
| Պետության գլուխ =[[էմիր]] |
|||
| Դինաստիա = Սամանիներ |
|||
| Կրոն = [[Իսլամ]] |
|||
}} |
|||
'''Սամանյանների պետություն''' [[Ավատատիրություն|Ավատատիրական]] [[պետություն]] [[Միջին Ասիա]]յում [[875]] - [[999]] թվականներին։ [[Մայրաքաղաք]]ն էր [[Բուխարա]]ն։ Կազմավորվել է [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական խալիֆայության]] տրոհման ժամանակ, երբ Սամանիները նվաճել էին [[Մավերաննահր]]ի ([[Սիրդարյա]]յի և [[Ամուդարյա]]յի միջագետքը) և [[Խորասան]]ի փոխարքայությունը։ |
'''Սամանյանների պետություն''' [[Ավատատիրություն|Ավատատիրական]] [[պետություն]] [[Միջին Ասիա]]յում [[875]] - [[999]] թվականներին։ [[Մայրաքաղաք]]ն էր [[Բուխարա]]ն։ Կազմավորվել է [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական խալիֆայության]] տրոհման ժամանակ, երբ Սամանիները նվաճել էին [[Մավերաննահր]]ի ([[Սիրդարյա]]յի և [[Ամուդարյա]]յի միջագետքը) և [[Խորասան]]ի փոխարքայությունը։ |
||
18:22, 21 Օգոստոսի 2014-ի տարբերակ
| ||||
| Քարտեզ | ||||
|
| ||||
| Ընդհանուր տեղեկանք | ||||
| Մայրաքաղաք | Բուխարա | |||
| Կրոն | Իսլամ | |||
| Իշխանություն | ||||
| Պետական կարգ | Միապետություն | |||
| Դինաստիա | Սամանիներ | |||
| Պետության գլուխ | էմիր | |||
| Պատմություն | ||||
.GIF)
Սամանյանների պետություն Ավատատիրական պետություն Միջին Ասիայում 875 - 999 թվականներին։ Մայրաքաղաքն էր Բուխարան։ Կազմավորվել է Արաբական խալիֆայության տրոհման ժամանակ, երբ Սամանիները նվաճել էին Մավերաննահրի (Սիրդարյայի և Ամուդարյայի միջագետքը) և Խորասանի փոխարքայությունը։
Առավելագույն զարգացման ժամանակաշրջանում (X դարի առաջին կես) Սամանիների պետություն ընդգրկել է Մավերաննահրը, Խորասանը, հյուսիսային և արևելյան Իրանը։ Սամանիների պետությունում տիրապետող էր հողի և ոռոգման համակարգի պետական սեփականությունը։ Առավել կարևոր քաղաքներն էին Բուխարան, Սամարղանդը, Նիշապուրը, Մերվը, Ուրգենչը, Հերաթը և այլն, որտեղ ձևավորվել են արհեստավորական կազմակերպություններ։
Սամանիների պետություն աշխույժ առևտուր է արել Խազարիայի, Չինաստանի, Ռուսիայի հետ։ Վերելք է ապրել մշակութային կյանքը, զարգացել են ճարտարապետությունն ու շինարարական արվեստը։
Սամանիների արքունիքում էին ստեղծագործում Ռուդաքին, ալ-Ֆարաբին և ուրիշներ։ X դարի վերջին ավատատիրական մասնատվածության աճի հետևանքով Սամանյանների պետություն անկում է ապրել։ 992-ին վաչկատուն թյուրքերը գրավել են Բուխարան, իսկ 996-ի պայմանագրով նրանց են անցել Զերավշան գետի ավազանից հյուսիս գտնվող տիրույթները։ 999-ին թյուրքերը դարձյալ գրավել են Բուխարան։ Սամանյանների պետությունը դադարել է գոյություն ունենալուց։ Միջին Ասիայում կազմավորվել է Կարախանների պետությունը, իսկ Ամուդարյա գետից հարավ ընկած տարածքները զավթել են Ղազնևիները։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|