«Սերբիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 5. Տող 5.


<!-- Հոդվածի համար առաջարկվող բովանդակությունը. -->
<!-- Հոդվածի համար առաջարկվող բովանդակությունը. -->
*
== Պատմությունը ==
== Պատմությունը ==
Սերբիան պետություն է Եվրոպայի հարավում` Դանուբի ավազանում: Առանձնացել է 1991-92 թթ-ի պատմական իրադարձությունների արդյունքում, երբ Հարավսլավիան տրոհվեց ինքնիշխան պետությունների:
Սերբիան պետություն է Եվրոպայի հարավում` Դանուբի ավազանում: Առանձնացել է 1991-92 թթ-ի պատմական իրադարձությունների արդյունքում, երբ Հարավսլավիան տրոհվեց ինքնիշխան պետությունների:
Տող 50. Տող 49.


====== Ծանոթագրություներ ======
====== Ծանոթագրություներ ======
<div style="height: 300px; overflow: auto">{{ծանցանկ|2|height=200}}</div>
{{ծանցանկ|2|height = 200}}
{{ՎՊԵ|Serbia‎|Սերբիա}}
{{ՎՊԵ|Serbia‎|Սերբիա}}
{{Եվրոպական երկրներ}}
{{Եվրոպական երկրներ}}

12:36, 24 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ

Սերբիա
Սերբիայի դրոշ Զինանշան


Կարգավիճակինքնիշխան պետություն
Ներառում էBor District?, Բռանիչևսկյան շրջան, Բելգրադ, Զաեչարի օկրուգ, West Bačka District?, Zlatibor District?, Jablanica District?, South Banat District?, Հարավային Բաչկայի շրջան, Kolubara District?, Kosovo District?, Kosovska Mitrovica District?, Kosovo-Pomoravlje District?, Մաչվանսկի օկրուգ, շրջան Սերբիայում, Մորավիցայի շրջան, Nišava District?, Peć District?, Pirot District?, Podunavlje District?, Pomoravlje District?, Prizren District?, Pčinja District?, Rasina District?, Ռաշկայի շրջան, North Banat District?, North Bačka District?, Central Banat District?, Սրեմի շրջան, Toplica District? և Šumadija District?
Պետական լեզուսերբերեն[1]
Մայրաքաղաք Բելգրադ
Պետական կարգՆախագահական Հանրապետություն
Օրենսդիր մարմինՍերբիայի խորհրդարան
Երկրի ղեկավարԱլեքսանդր Վուչիչ
Կառավարության ղեկավարԱնա Բրնաբիչ
Ջրային %0.13% ջրային
Ազգաբնակչություն7,479,437
Խտություն115 մարդ/կմ²
ՀիմնБоже правде
Հիմնադրված է2006 թ.
ԱրժույթԴինար
Ազգային տոնՆոր տարվա օր, Սուրբ Ծնունդ, Statehood Day?, Ավագ Ուրբաթ, Զատիկ, Զատկի երկուշաբթի, Մայիսի մեկ և Հաշտության օր
Ժամային գոտիUTC+1
Հեռախոսային կոդ+381
Ինտերնետ-դոմեն.rs և .срб
Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս0,802[2]
srbija.gov.rs

Սերբիա ՄՀԱ՝ [Լսել ˈsɜrbiə]☃), պաշտոաշտոն անվաանվաանվանումը Սերբիայի Հանրապետութտութ (սերբ.՝ Репу̀блика Ср̀бија, Ռեպուբլիկա Սռբիյա ), դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է Հարավ-Արևելյան Եվրոպայի Բալկանյան թերակղզու կենտրոնական մասում։ Սերբիան հյուսիսից սահմանակից է Հունգարիային, հյուսիս արևելքում՝ Ռումինիային, արևելքում՝ Բուլղարիային, հարավում՝ Մակեդոնիային, հարավ-արևմուտքում՝ Ալբանիային և Չեռնոգորիայի, արևմուտքում՝ Խորվաթիային և Բոսնիա և Հերցեգովինային։վՍերբիան 2003 - 2006թթ.-ին մտնում էր Սերբիա և Չերնոգորիայի կազմի մեջ։ 2006թ.-ին անկախացավ Չերնոգորիան։ 2008թ.-ին անկախություն հռչակեց Կոսովոն, որի անկախությունը Սերբիան չի ճանաչում։[3]

Պատմությունը

Սերբիան պետություն է Եվրոպայի հարավում` Դանուբի ավազանում: Առանձնացել է 1991-92 թթ-ի պատմական իրադարձությունների արդյունքում, երբ Հարավսլավիան տրոհվեց ինքնիշխան պետությունների:

Երկրի տարածքն զբաղեցնում են Սերբական բարձրավանդակի լեռնաշղթաներն ու լեռնազանգվածները, հյուսիսում՝ Միջինդանուբյան դաշտավայրը: Ընդերքում կան կապարի, ցինկի, քարածխի, գորշ ածխի, պղնձի, նավթի և գազի հանքավայրեր:

Կլիման չափավոր ցամաքային է: Խոշոր գետերն են Դանուբը, Սավան, Տիսան, Մորավան: 

Լեռնալանջերը ծածկված են  ասեղնատերև և խառնանտառներով:

Սերբիայի տարածքը սլավոններով բնակեցվել է դեռևս VI-IX դարերում:  IX դարում ընդունել են քրիստոնեություն: XII դարում սերբերն ստեղծել են խոշոր  պետություն, XIV դարում՝ Սերբա-հունական թագավորություն:

1389 թ-ին երկիրն ընկել է օսմանյան տիրապետության տակ, որից ազատագրվել է միայն XIX դարում. 1830–33թթ-ին ստացել է ինքնավարության կարգավիճակ, 1878 թ-ի Բեռլինի կոնգրեսի որոշմամբ՝ լիակատար անկախություն և զգալիորեն ընդլայնել  տարածքը: 1882 թ-ից դարձել է թագավորություն: 1912–13 թթ-ին մասնակցել է Բալկանյան պատերազմին, իսկ 1915–18 թթ-ին գրավվել է ավստրո-հունգարական զորքերի կողմից: 1918 թ-ին նախկին Ավստրո-Հունգարիայի տարածքի զգալի մասը միավորվել է Սերբիայի հետ, և կազմավորել է Սերբերի, խորվաթների և սլովենների թագավորությունը, որը 1929 թ-ից կոչվել է Հարավսլավիա:

1941 թ-ին երկիրը գրավել է Գերմանիան, 1944 թ-ին ազատագրվել խորհրդային զորքերի օգնությամբ: 1945 թ-ին Սերբիան Սլովենիայի, Խորվաթիայի, Բոսնիայի և Հերցոգովինայի, Մակեդոնիայի և Չեռնոգորիայի հետ ներառվել է Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետության կազմի մեջ, որը գոյատևել է մինչև վերջինիս փլուզումը՝ 1991 թ., երբ իրենց անկախությունը հայտարարեցին Սլովենիան, Խորվաթիան, Բոսնիան և Հերցոգովինան ու Մակեդոնիան: 1992 թ-ին Սերբիան և Չեռնոգորիան միասին կազմեցին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը և ընդունեցին նոր սահմանադրություն: 2002 թ-ին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը վերակազմավորվեց Սերբիայի և Չեռնոգորիայի Միության, որը գոյատևեց մինչև 2006 թ.:

2006 թ-ի հունիսի 3-ին Սերբիայում և Չեռնոգորիայում անցկացված հանրաքվեով Չեռնոգորիան նույնպես անջատվեց Սերբիայից, և Սերբիան մնաց բուն Սերբիայի և 2 ինքնավար մարզերի` Վոեվոդինայի ու Կոսովոյի հետ: Սակայն գնալով խորացավ դեռևս 1999 թ-ին Կոսովոյում սկսված հակամարտությունը ալբանացիների (92 %) և սերբերի (6 %) միջև, և 2008 թ-ի փետրվարի 17-ին Կոսովոն  հայտարարեց իր անկախությունը, որը Սերբիան չի ճանաչել:[4][5]

Սերբիայի Քաղաքական կուսակցությունները

  • Սերբիայի Ռադիկալ կուսակցություն (ազգայնական)
  • Դեմոկրատական կուսակցություն (Լիբերալ )
  • Սերբիայի Դեմոկրատական կուսակցություն (պահպանողական)
  • Սերբիայի առաջադիմական կուսակցություն (Պահպանողական)
  • G-17 (ազատական )
  • Սերբիայի Սոցիալիստական կուսակցություն (Սոցիալիստական)
  • Սերբիայի Լիբերալ դեմոկրատական կուսակցություն (Լիբերալ)

Մշակույթ

Ավանդույթներ

Սերբիայի քաղաքացիները գնահատում և պահպանում են իրենց ավանդույթները, հատկապես` Ուղղափառ եկեղեցին: Նույնիսկ երիտասարդները գիտեն իրենց պատմությունը և հեշտությամբ կարող են ցանկացած տուրիստի համար ծառայել որպես էքսկուրսավար: Մարդիկ շատ շփվող են, նրանք Ձեզ հետ կարող են զրուցել եղանակի, սպորտի, իրենց անձնական կյանքի մասին, սակայն պատերազմների կամ քաղաքականության մասին խոսել չի կարելի, քանի որ հիշողությունները դեռ թարմ են:[3]

Խոհանոց

Խոհանոցի առանձնահատկությունն է պանրի շատ օգտագործումը ("կաչկավալի", "կաչամակ", "զլատիբոր", "լիպսկի" և "սենիչկի"): Լայն օգտագործում ունի նաև հացը, ինչը լիության նշան է: Բանջարեղենը մատուցվում է ոչ միայն որպես ինքնուրույն ուտեստ, այլ նաև որպես"կանաչ խորտիկներ": Ազգային խոհանոցից տարածված են "սարման", "պասուլը", "սմբուկը", պոմիդորը և այլ աղցաններ:[3]

Այլ

Արտաքին հղումներ
Ծանոթագրություներ
  1. 10 // 2006 constitution of Serbia (серб.)
  2. Human Development ReportUNDP, 2022.
  3. 3,0 3,1 3,2 www.tours.am Սերբիայի մասին ավանդույթներ խոհանոց
  4. www.encyclopedia.am Հայկական հանրագիտարան Սերբիա
  5. www.dasaran.am Սերբիայի Պատմություն

Կաղապար:Link FA