«Սերբիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Սերբիայի Հանրապետություն; Република Србија
; Դրոշ	; Զինանշան
	Ազգային օրհներգ՝ Боже правде
	Սերբիայի դիրքը
Մայրաքաղաք; և ամենամեծ քաղաք	Բելգրադ
Պետական լեզուներ	սերբերեն
Կառավարում	Նախագահական Հանրապետություն
Անկախություն
Տարածք
Բնակչություն
Արժույթ	Դինար (CSD)
Ժամային գոտի	CET (ՀԿԺ+1)
Ազգային դոմեն	.yu (.rs)
Հեռախոսային կոդ	+381

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

10:58, 24 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ

Սերբիայի ՄՀԱ՝ [ ˈsɜrbiə]☃), պաշտոաշտոն անվաանվաանվանումը Սերբիայի Հանրապետութտութ (սերբ.՝ Репу̀блика Ср̀бија, Ռեպուբլիկա Սռբիյա ), դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է Հարավ-Արևելյան Եվրոպայի Բալկանյան թերակղզու կենտրոնական մասում։ Սերբիան հյուսիսից սահմանակից է Հունգարիային, հյուսիս արևելքում՝ Ռումինիային, արևելքում՝ Բուլղարիային, հարավում՝ Մակեդոնիային, հարավ-արևմուտքում՝ Ալբանիային և Չեռնոգորիայի, արևմուտքում՝ Խորվաթիային և Բոսնիա և Հերցեգովինային։վՍերբիան 2003 - 2006թթ.-ին մտնում էր Սերբիա և Չերնոգորիայի կազմի մեջ։ 2006թ.-ին անկախացավ Չերնոգորիան։ 2008թ.-ին անկախություն հռչակեց Կոսովոն, որի անկախությունը Սերբիան չի ճանաչում։^[1]

Պատմությունը

Սերբիան պետություն է Եվրոպայի հարավում` Դանուբի ավազանում: Առանձնացել է 1991-92 թթ-ի պատմական իրադարձությունների արդյունքում, երբ Հարավսլավիան տրոհվեց ինքնիշխան պետությունների:

Երկրի տարածքն զբաղեցնում են Սերբական բարձրավանդակի լեռնաշղթաներն ու լեռնազանգվածները, հյուսիսում՝ Միջինդանուբյան դաշտավայրը: Ընդերքում կան կապարի, ցինկի, քարածխի, գորշ ածխի, պղնձի, նավթի և գազի հանքավայրեր:

Կլիման չափավոր ցամաքային է: Խոշոր գետերն են Դանուբը, Սավան, Տիսան, Մորավան:

Լեռնալանջերը ծածկված են ասեղնատերև և խառնանտառներով:

Սերբիայի տարածքը սլավոններով բնակեցվել է դեռևս VI-IX դարերում: IX դարում ընդունել են քրիստոնեություն: XII դարում սերբերն ստեղծել են խոշոր պետություն, XIV դարում՝ Սերբա-հունական թագավորություն:

1389 թ-ին երկիրն ընկել է օսմանյան տիրապետության տակ, որից ազատագրվել է միայն XIX դարում. 1830–33թթ-ին ստացել է ինքնավարության կարգավիճակ, 1878 թ-ի Բեռլինի կոնգրեսի որոշմամբ՝ լիակատար անկախություն և զգալիորեն ընդլայնել տարածքը: 1882 թ-ից դարձել է թագավորություն: 1912–13 թթ-ին մասնակցել է Բալկանյան պատերազմին, իսկ 1915–18 թթ-ին գրավվել է ավստրո-հունգարական զորքերի կողմից: 1918 թ-ին նախկին Ավստրո-Հունգարիայի տարածքի զգալի մասը միավորվել է Սերբիայի հետ, և կազմավորել է Սերբերի, խորվաթների և սլովենների թագավորությունը, որը 1929 թ-ից կոչվել է Հարավսլավիա:

1941 թ-ին երկիրը գրավել է Գերմանիան, 1944 թ-ին ազատագրվել խորհրդային զորքերի օգնությամբ: 1945 թ-ին Սերբիան Սլովենիայի, Խորվաթիայի, Բոսնիայի և Հերցոգովինայի, Մակեդոնիայի և Չեռնոգորիայի հետ ներառվել է Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետության կազմի մեջ, որը գոյատևել է մինչև վերջինիս փլուզումը՝ 1991 թ., երբ իրենց անկախությունը հայտարարեցին Սլովենիան, Խորվաթիան, Բոսնիան և Հերցոգովինան ու Մակեդոնիան: 1992 թ-ին Սերբիան և Չեռնոգորիան միասին կազմեցին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը և ընդունեցին նոր սահմանադրություն: 2002 թ-ին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը վերակազմավորվեց Սերբիայի և Չեռնոգորիայի Միության, որը գոյատևեց մինչև 2006 թ.:

2006 թ-ի հունիսի 3-ին Սերբիայում և Չեռնոգորիայում անցկացված հանրաքվեով Չեռնոգորիան նույնպես անջատվեց Սերբիայից, և Սերբիան մնաց բուն Սերբիայի և 2 ինքնավար մարզերի` Վոեվոդինայի ու Կոսովոյի հետ: Սակայն գնալով խորացավ դեռևս 1999 թ-ին Կոսովոյում սկսված հակամարտությունը ալբանացիների (92 %) և սերբերի (6 %) միջև, և 2008 թ-ի փետրվարի 17-ին Կոսովոն հայտարարեց իր անկախությունը, որը Սերբիան չի ճանաչել:^[2]

Սերբիայի Քաղաքական կուսակցությունները

Սերբիայի Ռադիկալ կուսակցություն (ազգայնական)
Դեմոկրատական կուսակցություն (Լիբերալ )
Սերբիայի Դեմոկրատական կուսակցություն (պահպանողական)
Սերբիայի առաջադիմական կուսակցություն (Պահպանողական)
G-17 (ազատական )
Սերբիայի Սոցիալիստական կուսակցություն (Սոցիալիստական)
Սերբիայի Լիբերալ դեմոկրատական կուսակցություն (Լիբերալ)

Մշակույթ

Ավանդույթներ

Սերբիայի քաղաքացիները գնահատում և պահպանում են իրենց ավանդույթները, հատկապես` Ուղղափառ եկեղեցին: Նույնիսկ երիտասարդները գիտեն իրենց պատմությունը և հեշտությամբ կարող են ցանկացած տուրիստի համար ծառայել որպես էքսկուրսավար: Մարդիկ շատ շփվող են, նրանք Ձեզ հետ կարող են զրուցել եղանակի, սպորտի, իրենց անձնական կյանքի մասին, սակայն պատերազմների կամ քաղաքականության մասին խոսել չի կարելի, քանի որ հիշողությունները դեռ թարմ են:^[1]

Խոհանոց

Խոհանոցի առանձնահատկությունն է պանրի շատ օգտագործումը ("կաչկավալի", "կաչամակ", "զլատիբոր", "լիպսկի" և "սենիչկի"): Լայն օգտագործում ունի նաև հացը, ինչը լիության նշան է: Բանջարեղենը մատուցվում է ոչ միայն որպես ինքնուրույն ուտեստ, այլ նաև որպես"կանաչ խորտիկներ": Ազգային խոհանոցից տարածված են "սարման", "պասուլը", "սմբուկը", պոմիդորը և այլ աղցաններ:^[1]

Ծանոթագրություներ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 www.tours.am Սերբիայի մասին ավանդույթներ խոհանոց
↑ www.encyclopedia.am Հայկական հանրագիտարան Սերբիա

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Սերբիա կատեգորիայում։

Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link GA

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 www.tours.am Սերբիայի մասին ավանդույթներ խոհանոց

[2] www.encyclopedia.am Հայկական հանրագիտարան Սերբիա

[1]

[2]

@@ Տող 32. / Տող 32. @@
 calling_code = 381 |
 }}
+'''Սերբիայի '''{{IPA2|{{Audio-IPA|en-us-Serbia.ogg|ˈsɜrbiə}}}}☃),  պաշտոաշտոն անվաանվաանվանումը''' Սերբիայի Հանրապետութտութ''' ({{lang-sr|Репу̀блика Ср̀бија}}, ''Ռեպուբլիկա Սռբիյա'' ), դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է Հարավ-Արևելյան [[Եվրոպա]]յի [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] կենտրոնական մասում։ Սերբիան հյուսիսից սահմանակից է [[Հունգարիա]]յին, հյուսիս արևելքում՝ [[Ռումինիա]]յին, արևելքում՝ [[Բուլղարիա]]յին, հարավում՝ [[Մակեդոնիա]]յին, հարավ-արևմուտքում՝ [[Ալբանիա]]յին և [[Չեռնոգորիա]]յի, արևմուտքում՝ [[Խորվաթիա]]յին և [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յին։վՍերբիան 2003 - 2006թթ.-ին մտնում էր Սերբիա և Չերնոգորիայի կազմի մեջ։ 2006թ.-ին անկախացավ Չերնոգորիան։ 2008թ.-ին անկախություն հռչակեց Կոսովոն, որի անկախությունը Սերբիան չի ճանաչում։<ref name=":0">[http://www.tours.am/am/countries/%D5%A5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1/%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%A1 www.tours.am] Սերբիայի մասին ավանդույթներ խոհանոց</ref>
-'''Սերբիայի Հանրապետություն''' ({{lang-sr|Репу̀блика Ср̀бија}}, ''Ռեպուբլիկա Սռբիյա'' {{IPA2|{{Audio-IPA|en-us-Serbia.ogg|ˈsɜrbiə}}}}), դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է Հարավ-Արևելյան [[Եվրոպա]]յի [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] կենտրոնական մասում։
-<br />
-Սերբիան հյուսիսից սահմանակից է [[Հունգարիա]]յին, հյուսիս արևելքում՝ [[Ռումինիա]]յին, արևելքում՝ [[Բուլղարիա]]յին, հարավում՝ [[Մակեդոնիա]]յին, հարավ-արևմուտքում՝ [[Ալբանիա]]յին և [[Չեռնոգորիա]]յի, արևմուտքում՝ [[Խորվաթիա]]յին և [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յին։
-Սերբիան 2003 - 2006թթ.-ին մտնում էր Սերբիա և Չերնոգորիայի կազմի մեջ։ 2006թ.-ին անկախացավ Չերնոգորիան։ 2008թ.-ին անկախություն հռչակեց Կոսովոն, որի անկախությունը Սերբիան չի ճանաչում։
 <!-- Հոդվածի համար առաջարկվող բովանդակությունը.  -->
+*
+== Պատմությունը ==
+Սերբիան պետություն է Եվրոպայի հարավում` Դանուբի ավազանում: Առանձնացել է 1991-92 թթ-ի պատմական իրադարձությունների արդյունքում, երբ Հարավսլավիան տրոհվեց ինքնիշխան պետությունների:
+Երկրի տարածքն զբաղեցնում են Սերբական բարձրավանդակի լեռնաշղթաներն ու լեռնազանգվածները, հյուսիսում՝ Միջինդանուբյան դաշտավայրը: Ընդերքում կան կապարի, ցինկի, քարածխի, գորշ ածխի, պղնձի, նավթի և գազի հանքավայրեր:
+Կլիման չափավոր ցամաքային է: Խոշոր գետերն են Դանուբը, Սավան, Տիսան, Մորավան:
+Լեռնալանջերը ծածկված են  ասեղնատերև և խառնանտառներով:
+Սերբիայի տարածքը սլավոններով բնակեցվել է դեռևս VI-IX դարերում:  IX դարում ընդունել են քրիստոնեություն: XII դարում սերբերն ստեղծել են խոշոր  պետություն, XIV դարում՝ Սերբա-հունական թագավորություն:
+թ-ին երկիրն ընկել է օսմանյան տիրապետության տակ, որից ազատագրվել է միայն XIX դարում. 1830–33թթ-ին ստացել է ինքնավարության կարգավիճակ, 1878 թ-ի Բեռլինի կոնգրեսի որոշմամբ՝ լիակատար անկախություն և զգալիորեն ընդլայնել  տարածքը: 1882 թ-ից դարձել է թագավորություն: 1912–13 թթ-ին մասնակցել է Բալկանյան պատերազմին, իսկ 1915–18 թթ-ին գրավվել է ավստրո-հունգարական զորքերի կողմից: 1918 թ-ին նախկին Ավստրո-Հունգարիայի տարածքի զգալի մասը միավորվել է Սերբիայի հետ, և կազմավորել է Սերբերի, խորվաթների և սլովենների թագավորությունը, որը 1929 թ-ից կոչվել է Հարավսլավիա:
+թ-ին երկիրը գրավել է Գերմանիան, 1944 թ-ին ազատագրվել խորհրդային զորքերի օգնությամբ: 1945 թ-ին Սերբիան Սլովենիայի, Խորվաթիայի, Բոսնիայի և Հերցոգովինայի, Մակեդոնիայի և Չեռնոգորիայի հետ ներառվել է Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետության կազմի մեջ, որը գոյատևել է մինչև վերջինիս փլուզումը՝ 1991 թ., երբ իրենց անկախությունը հայտարարեցին Սլովենիան, Խորվաթիան, Բոսնիան և Հերցոգովինան ու Մակեդոնիան: 1992 թ-ին Սերբիան և Չեռնոգորիան միասին կազմեցին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը և ընդունեցին նոր սահմանադրություն: 2002 թ-ին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը վերակազմավորվեց Սերբիայի և Չեռնոգորիայի Միության, որը գոյատևեց մինչև 2006 թ.:
+թ-ի հունիսի 3-ին Սերբիայում և Չեռնոգորիայում անցկացված հանրաքվեով Չեռնոգորիան նույնպես անջատվեց Սերբիայից, և Սերբիան մնաց բուն Սերբիայի և 2 ինքնավար մարզերի` Վոեվոդինայի ու Կոսովոյի հետ: Սակայն գնալով խորացավ դեռևս 1999 թ-ին Կոսովոյում սկսված հակամարտությունը ալբանացիների (92 %) և սերբերի (6 %) միջև, և 2008 թ-ի փետրվարի 17-ին Կոսովոն  հայտարարեց իր անկախությունը, որը Սերբիան չի ճանաչել:<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=726 www.encyclopedia.am] Հայկական հանրագիտարան Սերբիա</ref>
-== Ընդհանուր տեղեկություններ ==
-=== Պետական կառուցվածքը ===
 == Սերբիայի Քաղաքական կուսակցությունները ==
-* [[Սերբիայի Ռադիկալ կուսակցություն]] (ազգայնական)
+* Սերբիայի Ռադիկալ կուսակցություն (ազգայնական)
-* [[Դեմոկրատական կուսակցություն]] (Լիբերալ )
+* Դեմոկրատական կուսակցություն (Լիբերալ )
-* [[Սերբիայի Դեմոկրատական կուսակցություն]] (պահպանողական)
+* Սերբիայի Դեմոկրատական կուսակցություն (պահպանողական)
-* [[Սերբիայի առաջադիմական կուսակցություն]] (Պահպանողական)
+* Սերբիայի առաջադիմական կուսակցություն (Պահպանողական)
-* [[G-17 (կուսակցություն Սերբիայում)|G-17]] (ազատական )
+* G-17 (ազատական )
-* [[Սերբիայի Սոցիալիստական կուսակցություն]] (Սոցիալիստական)
+* Սերբիայի Սոցիալիստական կուսակցություն (Սոցիալիստական)
-* [[Սերբիայի Լիբերալ դեմոկրատական կուսակցություն]] (Լիբերալ)
+* Սերբիայի Լիբերալ դեմոկրատական կուսակցություն (Լիբերալ)
+== Մշակույթ ==
-== Աշխարհագրությունը և ժողովրդագրությունը ==
-== Պատմությունը ==
+====== Ավանդույթներ ======
+Սերբիայի քաղաքացիները գնահատում և պահպանում են իրենց ավանդույթները, հատկապես` Ուղղափառ եկեղեցին: Նույնիսկ երիտասարդները գիտեն իրենց պատմությունը և հեշտությամբ կարող են ցանկացած տուրիստի համար ծառայել որպես էքսկուրսավար: Մարդիկ շատ շփվող են, նրանք Ձեզ հետ կարող են զրուցել եղանակի, սպորտի, իրենց անձնական կյանքի մասին, սակայն պատերազմների կամ քաղաքականության մասին խոսել չի կարելի, քանի որ հիշողությունները դեռ թարմ են:<ref name=":0" />
+====== Խոհանոց ======
+Խոհանոցի առանձնահատկությունն է պանրի շատ օգտագործումը ("կաչկավալի", "կաչամակ", "զլատիբոր", "լիպսկի" և "սենիչկի"): Լայն օգտագործում ունի նաև հացը, ինչը լիության նշան է: Բանջարեղենը մատուցվում է ոչ միայն որպես ինքնուրույն ուտեստ, այլ նաև որպես"կանաչ խորտիկներ": Ազգային խոհանոցից տարածված են "սարման", "պասուլը", "սմբուկը", պոմիդորը և այլ աղցաններ:<ref name=":0" />
+== Ծանոթագրություներ ==
+<references />
 {{ՎՊԵ|Serbia‎|Սերբիա}}
 {{Եվրոպական երկրներ}}