«Սաղմնաբանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, փոխարինվեց: ։Ա → ։ Ա oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''ՍԱՂՄՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ''', էմբրիոլոգիա սաղմնաբանություն և Լոգիկա կենդանիների և մարդու, նեղ իմաստով [[գիտություն]] սաղմնային զարգացման մասին։ Ավելի լայն իմաստով այն ուսումնասիրում է նաև օրգանիզմների նախասաղմնային զարգացումը (սեռական բջիջների առաջացումը), բեղմնավորումը, սաղմնածագումը, զարգացման թրթուրային, ետսաղմնային և ետծննդյան շրջանները մինչև հասուն, բազմացման ընդունակ օրգանիզմի առաջացումը։ Այսպիսով դժվար է հստակ սահման անցկացնել |
'''ՍԱՂՄՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ''', էմբրիոլոգիա սաղմնաբանություն և Լոգիկա կենդանիների և մարդու, նեղ իմաստով [[գիտություն]] սաղմնային զարգացման մասին։ Ավելի լայն իմաստով այն ուսումնասիրում է նաև օրգանիզմների նախասաղմնային զարգացումը (սեռական բջիջների առաջացումը), բեղմնավորումը, սաղմնածագումը, զարգացման թրթուրային, ետսաղմնային և ետծննդյան շրջանները մինչև հասուն, բազմացման ընդունակ օրգանիզմի առաջացումը։ Այսպիսով դժվար է հստակ սահման անցկացնել սաղմնաբանության և անհատական զարգացման օրինաչափություններն ուսումնասիրող գիտության՝ զարգացման կենսաբանության միջև։ Սաղմնաբանության հիմնադիրներն են [[Հիպոկրատ]]ը և [[Արիստոտել]]ը։ Գիտության հետագա զարգացումը կապված է Վ․ Հեսրվեի, Ա․ Լնենհուկի, Մ․ Մաչպիգիի և ուրիշների անունների հետ։ Ժամանակակից սաղմնաբանության հիմնադիրը Կ․ Մ․ Բերն է։ Չ․ Դարվինի տեսության վրա հիմնված էվոլյուցիոն համեմատական սաղմնաբանության հիմքը դրվել է Ա․ Կովափսկու և Ի․ Սեչնիկովի աշխատանքներում։ ժամանակակից Սաղմնաբանությանն մեջ մեծ ավանդ ունեն Ա․ Սևերցովը, Հ․ Շպևէանը, Վ․ ՇիէՏկևիչը և ուրիշներ։ Սաղմնաբանության հիմնական խնդիրը մեկ բջջից առաջացած հարյուր միլիարդավոր [[բջիջ]]ներից կազմված կառուցվածքային, ֆունկցիոնալ և կենսաքիմիական բարդ համակարգի՝ օրգանիզմի առաջացման պարզաբանումն է։ Կախված հետազոտության խնդիրներից և մեթոդներից՝ տարբերում են սաղմնաբանության ընդհանուր, համեմատական, էկոլոգիական և փորձառական ուղղություններ։ Վերջին տասնամյակներում ամենամեծ զարգացման է հասել փորձառական սաղմնաբանություն, որի նվաճումների շնորհիվ բացահայտվել են բջիջների և հյուսվածքների ձևագոյացման, տարբերակման, բազմացման և աճի կարգավորման, ինչպես նաև ամբողջ [[օրգանիզմ]]ի և նրա առանձին մասերի փոխազդեցության կարևորագույն մեխանիզմները։ Ըստ ժամանակակից սաղմնաբանության սաղմնածագումը և անհատական զարգացումը տեղի են ունենում բեղմնավորում։ |
||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
||
08:10, 4 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ
ՍԱՂՄՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ, էմբրիոլոգիա սաղմնաբանություն և Լոգիկա կենդանիների և մարդու, նեղ իմաստով գիտություն սաղմնային զարգացման մասին։ Ավելի լայն իմաստով այն ուսումնասիրում է նաև օրգանիզմների նախասաղմնային զարգացումը (սեռական բջիջների առաջացումը), բեղմնավորումը, սաղմնածագումը, զարգացման թրթուրային, ետսաղմնային և ետծննդյան շրջանները մինչև հասուն, բազմացման ընդունակ օրգանիզմի առաջացումը։ Այսպիսով դժվար է հստակ սահման անցկացնել սաղմնաբանության և անհատական զարգացման օրինաչափություններն ուսումնասիրող գիտության՝ զարգացման կենսաբանության միջև։ Սաղմնաբանության հիմնադիրներն են Հիպոկրատը և Արիստոտելը։ Գիտության հետագա զարգացումը կապված է Վ․ Հեսրվեի, Ա․ Լնենհուկի, Մ․ Մաչպիգիի և ուրիշների անունների հետ։ Ժամանակակից սաղմնաբանության հիմնադիրը Կ․ Մ․ Բերն է։ Չ․ Դարվինի տեսության վրա հիմնված էվոլյուցիոն համեմատական սաղմնաբանության հիմքը դրվել է Ա․ Կովափսկու և Ի․ Սեչնիկովի աշխատանքներում։ ժամանակակից Սաղմնաբանությանն մեջ մեծ ավանդ ունեն Ա․ Սևերցովը, Հ․ Շպևէանը, Վ․ ՇիէՏկևիչը և ուրիշներ։ Սաղմնաբանության հիմնական խնդիրը մեկ բջջից առաջացած հարյուր միլիարդավոր բջիջներից կազմված կառուցվածքային, ֆունկցիոնալ և կենսաքիմիական բարդ համակարգի՝ օրգանիզմի առաջացման պարզաբանումն է։ Կախված հետազոտության խնդիրներից և մեթոդներից՝ տարբերում են սաղմնաբանության ընդհանուր, համեմատական, էկոլոգիական և փորձառական ուղղություններ։ Վերջին տասնամյակներում ամենամեծ զարգացման է հասել փորձառական սաղմնաբանություն, որի նվաճումների շնորհիվ բացահայտվել են բջիջների և հյուսվածքների ձևագոյացման, տարբերակման, բազմացման և աճի կարգավորման, ինչպես նաև ամբողջ օրգանիզմի և նրա առանձին մասերի փոխազդեցության կարևորագույն մեխանիզմները։ Ըստ ժամանակակից սաղմնաբանության սաղմնածագումը և անհատական զարգացումը տեղի են ունենում բեղմնավորում։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|