Հունվարի 19

Հունվարի 19, տարվա տասնիններորդ օրն է։

• Տարվա ավարտին մնում է 346 (նահանջ տարիներին՝ 347) օր։

Ծնունդներ

• 1601 - Գվիդո Գանյաչի, իտալացի ուշ բարոկո ժամանակաշրջանի նկարիչ

Հիշատակի օր

• Այսօր Հրանտ Դինքի հիշատակի օրն է։

Դեպքեր

• 1728՝ ռուս կայսր Պետրոս II-ն իր արքունիքի հետ տեղափոխվում է Մոսկվա;
• 1759՝ пպորտուգալացի միապետ Ժոզե I-ը հրահանգում է երկրի և բոլոր գաղութների տարածքից վտարել բոլոր ճիզվիտներին։
• 1764՝ ազատախոհության համար Ջոն Ուիլքսին վռնդեցին Անգլիայի պարլամենտի Համայնքների պալատից;
• 1853՝ տեղի ունեցավ Ջուզեպե Վերդիի «Տրուբադուր» օպերայի առաջնախաղը։
• 1946՝ Իրանը դիմում է ՄԱԿ-ին, խնդրելով իր ներքին գործերին միջամտելուց պաշտպանել Սովետական Միությունից;
• 1962՝ Սովետական Միությունը մեղադրոււմ է Իսրայելին՝ սինագոգները լրտեսության համար օգտագործելու մեջ;

Բիթլզ խմբի տարբերանշանը:

• 1963՝ հեռուստատեսությամբ The Beatles խմբի առաջին ելույթը;
• 1966՝ Ինդիրա Գանդին դառնում է Հնդկաստանի վարչապետ;
• 1991՝ Սադդամ Հուսեյնի հրամանով մոտ 816 000 տոննա նավթ լցվեց Պարսից ծոց;
• 2007՝ Ստամբուլում 17 տարեկան ազգայնական Օգյուն Սամասթի ձեռքով սպանվեց Հրանտ Դինքը, լրագրող, «Ակոս» թերթի գլխավոր խմբագիրը (ծն. 1954 թ.)։

Ծնունդներ

• 1969 - Պրեդրագ Միատովիչ, հարավսլավացի նախկին ֆուտբոլիստ և Ռեալ Մադրիդի նախկին սպորտային տնօրեն

Մահեր

• 2000 - Բորիս Խաչատուրով, օդաչու-հրամանատար, ՀՀ բանակի գնդապետ (1998), Արցախյան ազատամարտի մասնակից։
• 2000 - Վլադիմիր Խաչատրյան, հայ օդաչու-հրամանատար

Տոներ

• Բոնայրեում՝ Դիմակահանդեսից հետո հանգստանալու օր
• Իսլանդիայում՝ Ամուսնի օր

Ծնունդներ

Վալուաների դինաստիայի զինանշանը

Բալթիմորում գտնվող Պոյի գերեզմանին 2008թ. հունվարի 19-ին անհայտ երկրպագուի թողած կոնյակի շիշը եւ վարդերի փունջը:

• 1544՝ Ֆրանսուա II, Ֆրանսիայի տասնմեկերորդ թագավորը՝ Վալուաների դինաստիայից (մ. 1560);
• 1601՝ Գվիդո Գանյաչի, իտալացի ուշ բարոկո ժամանակաշրջանի նկարիչ (մ. 1663 թ.);
• 1736՝ Ջեյմս Վատ, շոտլանդացի գյուտարար, շոգեմեքենայի ստեղծողը (մ. 1819);
• 1798՝ Օգյուստ Կոնտ, ֆրանսիացի փիլիսոփա, (ծն. 1857);
• 1807՝ Ռոբերտ Լի, ԱՄՆ-ի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակների գեներալ (մ. 1870);
• 1809՝ Էդգար Պո, ամերիկացի արձակագիր, բանաստեղծ, գրաքննադատ (մ. 1849)։
• 1813՝ Հենրի Բեսեմեր, անգլիացի գյուտարար (մ. 1898);
• 1839՝ Պոլ Սեզան, ֆրանսիացի նկարիչ (մ. 1906)։
• 1865՝ Վալենտին Սերով, ռուս նկարիչ, գրաֆիկայի վարպետ (մ. 1865 թ.)։
• 1883՝ Հերման Աբենդրոթ, գերմանացի դիրիժոր (մ. 1956);
• 1897՝ Էմիլ Մորիս, գերմանացի նացիստ Հիտլերի թիկնապահը և անձնական վարորդը
• 1910՝ Հրաչյա Քոչար, հայ արձակագիր (մ. 1965)։
• 1920՝ Խավյեր Պերես դե Կուելյար (իսպաներեն՝ Javier Pérez de Cuéllar Guerra), պերուացի դիպլոմատ, 1982-1991թթ. ՄԱԿ-ի հինգերորդ գլխավոր քարտուղարը;
• 1922՝ Եժի Կավալերովիչ, ծագումով հայ, լեհ նշանավոր կինոռեժիսոր, դրամատուրգ (մ. 2007 թ.)։
• 1987՝ Էդգար Մանուչարյան, հայ Ֆուտբոլիստ։

Մահեր

• 391՝ Մակար Մեծ (ծն. մոտ 300թ.), հոգևոր զրույցների հեղինակ;
• 1576՝ Հանս Սաքս (ծն. 1494), գերմանացի բանաստեղծ և կոմպոզիտոր;
• 1629՝ Աբբաս I (ծն. 1571), Իրանի շահ՝ Սաֆավիյանների դինաստիայից;
• 1865՝ Պյեր Պրուդոն (ծն. 1809), ֆրանսիացի տնտեսագետ և սոցիոլոգ, անարխիզմի հիմնադիրներից մեկը։
• 1881՝ Օգյուստ Մարյեթ (ծն. 1810), ֆրանսիացի եգիպտաբան, Կահիրեի եգիպտական թանգարանի հիմնադիրը;
• 1964՝ Արնոլդ Շվասման (ծն. 1870), գերմանացի աստղագետ;
• 1969՝ Յան Պալախ, (ծն. 1948) չեխ ուսանող, գործել ինքնահրկիզում, որպես սովետական ռազմական ներխուժման;
• 1982՝ Սեմյոն Ցվիգուն (ծն. 1917), սովետական պետական գործիչ;
• 1988՝ Եվգենի Մրավինսկի (ծն. 1903), ռուս սովետական դիրիժոր;
• 1990՝ Րաջնիշ Չանդրա, (ծն. 1931) հայտնի հնդիկ կրոնական գործիչ;
• 2007՝ Հրանտ Դինք, «Ակոս» թերթի գլխավոր խմբագիր