«Սպարտա»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, փոխարինվեց: - → - (5), , → , (20), ։ → ։ (13), ՝ → ՝ (2), → (31), ), → ), (2), )։ → )։ , ( → ( (7) oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Սպարտա''' ({{lang-grc| Σπάρτη}}, {{lang-la|Sparta}}), կամ '''Լակեդեմոն''' ({{lang-grc|Λακεδαίμων}}, {{lang-la|Lacedaemon}}), սկզբում հին քաղաք–պետություն [[Պելոպոնես]]ում Եվրոտաս գետի հովտում։ Որպես պաշտոնական անվանում հիմնականում օգտագործվել է Լակեդեմոն անվանումը։ |
'''Սպարտա''' ({{lang-grc| Σπάρτη}}, {{lang-la|Sparta}}), կամ '''Լակեդեմոն''' ({{lang-grc|Λακεδαίμων}}, {{lang-la|Lacedaemon}}), սկզբում հին քաղաք–պետություն [[Պելոպոնես]]ում Եվրոտաս գետի հովտում։ Որպես պաշտոնական անվանում հիմնականում օգտագործվել է Լակեդեմոն անվանումը։ |
||
== Անվան ստուգաբանումը == |
== Անվան ստուգաբանումը == |
||
Սպարտա Քաղաք Հին Հունաստանում, Պելոպոնես թերակղզում։ Սպարտա անվան ստուգաբանությունը տրվում է երկու կերպ։ Առաջինը կապվում է քաղաքի հիմնադիր Սպարտոնի անվան հետ, մոտ 1880 թվականին, մեր թվարկությունից առաջ։ Մյուս ստուգաբանությամբ՝ առաջցել է Սպարտայի անունից, որը Լակեդեմոնի կինն էր։<ref>[http://www.slideshare.net/mskh/bararan3-s-v#btnNext Աշխարհագրական և պատմական անձնանունների բառարան]</ref> |
Սպարտա Քաղաք Հին Հունաստանում, Պելոպոնես թերակղզում։ Սպարտա անվան ստուգաբանությունը տրվում է երկու կերպ։ Առաջինը կապվում է քաղաքի հիմնադիր Սպարտոնի անվան հետ, մոտ 1880 թվականին, մեր թվարկությունից առաջ։ Մյուս ստուգաբանությամբ՝ առաջցել է Սպարտայի անունից, որը Լակեդեմոնի կինն էր։ <ref>[http://www.slideshare.net/mskh/bararan3-s-v#btnNext Աշխարհագրական և պատմական անձնանունների բառարան]</ref> |
||
== Պելոպոնեսյան միություն == |
== Պելոպոնեսյան միություն == |
||
Տող 9. | Տող 9. | ||
Պելոպոնեսյան և Աթենական միությունների միջև տևական պայքարը դադարել է [[մ. թ. ա. 445]] թվականին կնքված 30-ամյա հաշտությամբ։ [[Մ. թ. ա. 444]]–[[Մ. թ. ա. 429|429]] թվականներին անընդմեջ [[Աթենք]]ի առաջին ստրատեգոս է ընտրվել [[Պերիկլես]]ը, որի կառավարման տարիներն աթենական դեմոկրատիայի ծաղկման ժամանակաշրջանն է։ [[Մ. թ. ա. 431]] թվականին Աթենական և Պելոպոնեսյան միությունների միջև վերսկսվել է պատերազմը, որն ավարտվել է [[մ. թ. ա. 404]] թվականին՝ Աթենքի պարտությամբ։ |
Պելոպոնեսյան և Աթենական միությունների միջև տևական պայքարը դադարել է [[մ. թ. ա. 445]] թվականին կնքված 30-ամյա հաշտությամբ։ [[Մ. թ. ա. 444]]–[[Մ. թ. ա. 429|429]] թվականներին անընդմեջ [[Աթենք]]ի առաջին ստրատեգոս է ընտրվել [[Պերիկլես]]ը, որի կառավարման տարիներն աթենական դեմոկրատիայի ծաղկման ժամանակաշրջանն է։ [[Մ. թ. ա. 431]] թվականին Աթենական և Պելոպոնեսյան միությունների միջև վերսկսվել է պատերազմը, որն ավարտվել է [[մ. թ. ա. 404]] թվականին՝ Աթենքի պարտությամբ։ |
||
Սպարտայի գերիշխանությունից հունական պոլիսների ազատվելու ձգտումը հանգեցրել է [[Կորնթոսյան պատերազմ]]ին ([[մ. թ. ա. 395]]–[[Մ. թ. ա. 387|387]])։ Պատերազմից հետո Սպարտան առժամանակ պահպանել է իր ազդեցությունը Հունաստանում, սակայն [[մ. թ. ա. 379]] թվականից, երբ [[Թեբե]]ից վտարվել է Սպարտայի կայազորը, Թեբեն [[Պելոպիդաս]]ի և [[Էպամինոնդաս]]ի ժամանակ ռազմական հաջող գործողություններ է ձեռնարկել Սպարտայի դեմ և ժամանակավորապես դարձել է Հունաստանի առաջատարը։ Պելոպոնեսյան միությունը քայքայվել է։ |
Սպարտայի գերիշխանությունից հունական պոլիսների ազատվելու ձգտումը հանգեցրել է [[Կորնթոսյան պատերազմ]]ին ([[մ. թ. ա. 395]]–[[Մ. թ. ա. 387|387]])։ Պատերազմից հետո Սպարտան առժամանակ պահպանել է իր ազդեցությունը Հունաստանում, սակայն [[մ. թ. ա. 379]] թվականից, երբ [[Թեբե]]ից վտարվել է Սպարտայի կայազորը, Թեբեն [[Պելոպիդաս]]ի և [[Էպամինոնդաս]]ի ժամանակ ռազմական հաջող գործողություններ է ձեռնարկել Սպարտայի դեմ և ժամանակավորապես դարձել է Հունաստանի առաջատարը։ Պելոպոնեսյան միությունը քայքայվել է։ |
||
== Սպարտան արվեստում == |
== Սպարտան արվեստում == |
||
Տող 22. | Տող 22. | ||
=== Կինեմատոգրաֆ === |
=== Կինեմատոգրաֆ === |
||
* [[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962)]] ([[1962]] թ. ֆիլմ) |
* [[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962)]] ([[1962]] թ. ֆիլմ) |
||
* [[Սպարտայի գլադիատորները]] ([[1964]] թ. ֆիլմ) |
* [[Սպարտայի գլադիատորները]] ([[1964]] թ. ֆիլմ) |
||
* [[Տրոյա (ֆիլմ)]] ([[2004]] թ. ֆիլմ]) |
* [[Տրոյա (ֆիլմ)]] ([[2004]] թ. ֆիլմ]) |
||
* [[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006)]] ([[2006]] թ. ֆիլմ) |
* [[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006)]] ([[2006]] թ. ֆիլմ) |
||
=== Համակարգչային խաղեր === |
=== Համակարգչային խաղեր === |
||
* «[[God of War]]» |
* «[[God of War]]» - խաղի գլխավոր հերոսը սպարտացի հրմանատար է |
||
* «Rome: Total War» |
* «Rome: Total War» - Սպարտան հանդես է գալիս որպես հունական պետության մայրաքաղաք |
||
* «300: March to Glory» |
* «300: March to Glory» |
||
* «Ատլանտիկա օնլայն» |
* «Ատլանտիկա օնլայն» - վարձկաններից մեկը սպարտացի է |
||
* «Ancient wars - Sparta» |
* «Ancient wars - Sparta» - սպարտացիների համար առանձին գործողություն |
||
* «Halo» սերիայի խաղերում |
* «Halo» սերիայի խաղերում - սպարտացիները էլիտային զինվորներ են, ովքեր պաշտպանում են մարդկությանը այլմոլորակայիններից |
||
* «Լեգեոն 3. Սպարտացիներ» |
* «Լեգեոն 3. Սպարտացիներ» |
||
13:53, 9 Հունիսի 2014-ի տարբերակ
Սպարտա (հին հունարեն՝ Σπάρτη, լատին․՝ Sparta), կամ Լակեդեմոն (հին հունարեն՝ Λακεδαίμων, լատին․՝ Lacedaemon), սկզբում հին քաղաք–պետություն Պելոպոնեսում Եվրոտաս գետի հովտում։ Որպես պաշտոնական անվանում հիմնականում օգտագործվել է Լակեդեմոն անվանումը։
Անվան ստուգաբանումը
Սպարտա Քաղաք Հին Հունաստանում, Պելոպոնես թերակղզում։ Սպարտա անվան ստուգաբանությունը տրվում է երկու կերպ։ Առաջինը կապվում է քաղաքի հիմնադիր Սպարտոնի անվան հետ, մոտ 1880 թվականին, մեր թվարկությունից առաջ։ Մյուս ստուգաբանությամբ՝ առաջցել է Սպարտայի անունից, որը Լակեդեմոնի կինն էր։ [1]
Պելոպոնեսյան միություն
Մ. թ. ա. 6-րդ դարի վերջին Սպարտա պետությունը հիմնել է Պելոպոնեսյան միությունը, որը դարձել է Հունաստանի գերիշխող ուժը։
Պելոպոնեսյան և Աթենական միությունների միջև տևական պայքարը դադարել է մ. թ. ա. 445 թվականին կնքված 30-ամյա հաշտությամբ։ Մ. թ. ա. 444–429 թվականներին անընդմեջ Աթենքի առաջին ստրատեգոս է ընտրվել Պերիկլեսը, որի կառավարման տարիներն աթենական դեմոկրատիայի ծաղկման ժամանակաշրջանն է։ Մ. թ. ա. 431 թվականին Աթենական և Պելոպոնեսյան միությունների միջև վերսկսվել է պատերազմը, որն ավարտվել է մ. թ. ա. 404 թվականին՝ Աթենքի պարտությամբ։
Սպարտայի գերիշխանությունից հունական պոլիսների ազատվելու ձգտումը հանգեցրել է Կորնթոսյան պատերազմին (մ. թ. ա. 395–387)։ Պատերազմից հետո Սպարտան առժամանակ պահպանել է իր ազդեցությունը Հունաստանում, սակայն մ. թ. ա. 379 թվականից, երբ Թեբեից վտարվել է Սպարտայի կայազորը, Թեբեն Պելոպիդասի և Էպամինոնդասի ժամանակ ռազմական հաջող գործողություններ է ձեռնարկել Սպարտայի դեմ և ժամանակավորապես դարձել է Հունաստանի առաջատարը։ Պելոպոնեսյան միությունը քայքայվել է։
Սպարտան արվեստում
Գրականություն
Վեպեր
- Ասիմակոպուլոս, Կոստաս. «Սպանություն Սպարտայում», «Արքան և Արձանը», «Ալթանան Պարգիից»; Վեպեր
- Յերբի, Ֆրենկ. «Հեռացում Սպարտայից»
Քնարերգություն
- Կավաֆիս, Կոնստանոս. Լիրիկա
Կինեմատոգրաֆ
- 300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962) (1962 թ. ֆիլմ)
- Սպարտայի գլադիատորները (1964 թ. ֆիլմ)
- Տրոյա (ֆիլմ) (2004 թ. ֆիլմ])
- 300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006) (2006 թ. ֆիլմ)
Համակարգչային խաղեր
- «God of War» - խաղի գլխավոր հերոսը սպարտացի հրմանատար է
- «Rome: Total War» - Սպարտան հանդես է գալիս որպես հունական պետության մայրաքաղաք
- «300: March to Glory»
- «Ատլանտիկա օնլայն» - վարձկաններից մեկը սպարտացի է
- «Ancient wars - Sparta» - սպարտացիների համար առանձին գործողություն
- «Halo» սերիայի խաղերում - սպարտացիները էլիտային զինվորներ են, ովքեր պաշտպանում են մարդկությանը այլմոլորակայիններից
- «Լեգեոն 3. Սպարտացիներ»
Ծանոթագրություններ
Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link GA Կաղապար:Link GA