«Ֆիդիաս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
տեղեկաքարտ
No edit summary
Տող 17. Տող 17.
}}
}}


'''Ֆիդիաս''' կամ '''Փիդիաս''' (('''{{Polytonic|Φειδίας}}''') [[մ.թ.ա. 5-րդ դար]] - [[մ.թ.ա. 431]]), հույն քանդակագործ, բարձր դասական արվեստի խոշորագույն վարպետ։
'''Ֆիդիաս''',[[հույն]] [[քանդակագործ]], բարձր դասական [[Արվեստ|արվեստի]] խոշորագույն վարպետ։

Ստեղծագործությունները հայտնի են անտիկ հեղինակների նկարագրություններից ու պատճենահանված օրինակներից։ Մեծ հանբավ են ունեցել Աթենաս Պրոմաքսոսի բրոնզե հսկա արձանը, կանգնեցված [[Աթենքի Ակրոպոլիս]]ում` ի հիշատակ պարսիկների դեմ հաղթանակի, [[խրիսոէլեֆանտինային քանդակագործություն|խրիսոէլեֆանտինային քանդակագործության]] եղանակով կատարված օլիմպիական [[Զևս]]ի (համարվում է [[աշխարհի յոթ հրաշալիքներ]]ից մեկը) և [[Պարթենոն]]ի տաճարի [[Աթենաս Պարթենոս]]ի մեծաչափ արձանները:
== Մանկություն ==
Ֆիդիասի մանկությունն ու պատանեկությունը համընկել են [[Հույն-պարսկական պատերազմներ|հույն-պարսկական պատերազմների]] տարիներին: Ըստ [[Պլուտարքոս|Պլուտարքոսի]]՝ [[Աթենք|Աթենքում]] [[Ակրոպոլիս|Ակրոպոլիսի]] վերականգնման ժամանակ Ֆիդիասը եղել է Աթենական պետության ղեկավարի՝ Պերիկլեսի խորհրդականն ու օգնականը:



Աշխարհում պահպանված առաջին [[ինքնապատկեր]]ը` քանդակել է Ֆիդիասը Աթենասի վահանի վրա 438 թվականին մ.թ.ա.։
== Ստեղծագործություններ ==
== Ստեղծագործություններ ==
Ֆիդիասի ստեղծագործությունները հայտնի են անտիկ հեղինակների նկարագրություններից ու պատճենահանված օրինակներից: Հանրահայտ են նրա կերտած Աթենաս Պրոմաքոսի [[Բրոնզ|բրոնզե]] հսկա արձանը (մ. թ. ա. մոտ 460 թ.)՝ տեղադրված Աթենքի Ակրոպոլիսում` ի հիշատակ պարսիկների դեմ հաղթանակի, քրիզոէլեֆանտային քանդակագործության եղանակով (ոսկու և փղոսկրի համադրություն) ստեղծած [[Զևս|Զևսի]] (կանգնեցվել է [[Օլիմպիա|Օլիմպիայում]]՝ Զևսի տաճարում. [[Աշխարհի յոթ հրաշալիքներ|աշխարհի 7 հրաշալիքներից]] է) և Պարթենոնի տաճարի Աթենաս Պարթենոսի (մ. թ. ա. 438 թ.) մեծածավալ մարմարե արձանները: Լավագույն գործերից են նաև «Վիրավոր ամազոնուհին» ([[Կապիտոլիումի թանգարան]], [[Հռոմ]]), «Լեմնոսյան Աթենասը» (պատճենը Դրեզդենում է), որը կերտել է մ. թ. ա. 450–440 թթ-ին՝ Լեմնոս կղզում բնակվող աթենացիների համար:
Ճարտարապետության և քանդակագործության համադրության կատարյալ օրինակներից է Պարթենոնի տաճարը (մ. թ. ա. 438–432 թթ., մարմարակերտ նմուշները` Բրիտանական թանգարանում ([[Լոնդոն]]), Լուվրում ([[Փարիզ]]), Ակրոպոլիսի թանգարանում (Աթենք)), որն ավերվել է [[1687]] թվականին (վերականգնվել է մասնակիորեն): Ֆիդիասի ստեղծագործությունը համաշխարհային արվեստի բարձրագույն նվաճումներից է, նրա ստեղծած կերպարներում համադրված են կենսականությունը, դասական ներդաշնակությունն ու գեղեցկությունը:
== Պատկերասրահ ==
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
<gallery>

10:36, 11 Մայիսի 2014-ի տարբերակ

 Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։
Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։
Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։
Ֆիդիաս
հին հունարեն՝ Φειδίας
Պատկեր:Портрет Фидия.jpg
Ֆիդիասի ինքնաքանդակը 438 թ. ՄԹԱ
Ի ծնեΦειδίας
Ծնվել էմ.թ.ա. 5-րդ դար
ԾննդավայրԱթենք
Մահացել էմ.թ.ա. 431
Վախճանի վայրըՀին Աթենք կամ Օլիմպիա բնակավայր, Ancient Olympia Municipality, Էլիդա, Արևմտյան Հունաստան, Հունաստան
ՔաղաքացիությունՀին Աթենք
Ազգությունհույն
ՈւսուցիչHegias of Athens? և Ageladas?
Ստեղծագործություն(ներ)Զևսի արձանը Օլիմպիայում, Աթենաս Պրոմաքոսի արձան, Lemnian Athena?, Athena Parthenos?, Aphrodite Urania statue at Elis?[1], Athena statue at Elis?[2] և Statue of youth at Olympia?[3]
Մասնագիտությունքանդակագործ, ճարտարապետ և նկարիչ
Գործունեությունըքանդակագործ
Ծնողներհայր՝ Charmides?
ԵրեխաներFidias the Younger?
 Phidias Վիքիպահեստում

Ֆիդիաս,հույն քանդակագործ, բարձր դասական արվեստի խոշորագույն վարպետ։

Մանկություն

Ֆիդիասի մանկությունն ու պատանեկությունը համընկել են հույն-պարսկական պատերազմների տարիներին: Ըստ Պլուտարքոսի՝ Աթենքում Ակրոպոլիսի վերականգնման ժամանակ Ֆիդիասը եղել է Աթենական պետության ղեկավարի՝ Պերիկլեսի խորհրդականն ու օգնականը:


Ստեղծագործություններ

Ֆիդիասի ստեղծագործությունները հայտնի են անտիկ հեղինակների նկարագրություններից ու պատճենահանված օրինակներից: Հանրահայտ են նրա կերտած Աթենաս Պրոմաքոսի բրոնզե հսկա արձանը (մ. թ. ա. մոտ 460 թ.)՝ տեղադրված Աթենքի Ակրոպոլիսում` ի հիշատակ պարսիկների դեմ հաղթանակի, քրիզոէլեֆանտային քանդակագործության եղանակով (ոսկու և փղոսկրի համադրություն) ստեղծած Զևսի (կանգնեցվել է Օլիմպիայում՝ Զևսի տաճարում. աշխարհի 7 հրաշալիքներից է) և Պարթենոնի տաճարի Աթենաս Պարթենոսի (մ. թ. ա. 438 թ.) մեծածավալ մարմարե արձանները: Լավագույն գործերից են նաև «Վիրավոր ամազոնուհին» (Կապիտոլիումի թանգարան, Հռոմ), «Լեմնոսյան Աթենասը» (պատճենը Դրեզդենում է), որը կերտել է մ. թ. ա. 450–440 թթ-ին՝ Լեմնոս կղզում բնակվող աթենացիների համար: Ճարտարապետության և քանդակագործության համադրության կատարյալ օրինակներից է Պարթենոնի տաճարը (մ. թ. ա. 438–432 թթ., մարմարակերտ նմուշները` Բրիտանական թանգարանում (Լոնդոն), Լուվրում (Փարիզ), Ակրոպոլիսի թանգարանում (Աթենք)), որն ավերվել է 1687 թվականին (վերականգնվել է մասնակիորեն): Ֆիդիասի ստեղծագործությունը համաշխարհային արվեստի բարձրագույն նվաճումներից է, նրա ստեղծած կերպարներում համադրված են կենսականությունը, դասական ներդաշնակությունն ու գեղեցկությունը:

Պատկերասրահ

 Ֆիդիաս
էջը Վիքիպահեստում

Կաղապար:Link FA

  1. ↑ Παυσανίας 6.25.1 // Description of Greece (հին հունարեն.)
  2. ↑ Παυσανίας 6.26.3 // Description of Greece (հին հունարեն.)
  3. ↑ Παυσανίας 6.4.5 // Description of Greece (հին հունարեն.)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆիդիաս&oldid=2292744» էջից