«Պրիտչա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

09:05, 16 հունվարի 2014-ի տարբերակ

Պրիտչա (անգլ.՝ preaching - «քարոզ»), արձակի ուսուցողական-այլաբանական ժանրերից՝ հիմնական հատկանիշներով նման առակին^[1]։

Ի տարբերություն առակի՝ պրիտչայի ձևը առաջանում է որոշակի կոնտեքստում, որի հետևանքով ենթադրվում է սյուժեի զարգացման բացակայություն, և կարող է ուղղակի հանգել պարզ համեմատության՝ պահպանելով, սակայն, սիմվոլիկ հագեցվածություն։ Իսկ բովանդակությամբ առակից տարբերվում է նրանով, որ ձգտում է դեպի կրոնական կամ բարոյախոսական խորքային «գերիմաստությունները» ձգողականությամբ։

Պրիտչան իր վերափոխություններով (մոդիֆիկացիա) համաշխարհային բանահյուսական և գրական ստեղծագործության ունիվերսալ (ընդհանրական) երևույթ է։ Այն գլխավոր ժանր է, նաև չափանիշ, օրինակ, Հին Արևելքի և միջնադարյան քրիստոնեական գրականության մեջ (Հին և Նոր կտակարաններ, սիրիական «Խիկարի խրատներ», «Թալմուդի» մաշոլիմներ)։ Այս ժամանակաշրջաններում տիրապետում է պրիտչայի յուրահատուկ պոետիկան, որը բացառում է նկարագրությունը, բնությունը և իրերը հիշատակվում են ըստ անհրաժեշտության, գործողությունները կատարվում են ասես առանց դեկորացիաների, բնավորությունները ներկայացվում են որպես բարոյական (էթիկական) ընտրության սուբյեկտներ (գործող անձ)։

Արձակը պրիտչայի օրենքներին փորձեց ենթարկել Լ. Տոլստոյը իր ուշ շրջանի գործերում։ 20-րդ դարում պրիտչայի ավանդների վրա հենվեցին Ֆ. Կաֆկան, ինչպես նաև Ժ. Պ. Սարտրի, Ա. Քամյուի, Ժ. Անույի, Գ. Մարսելի և այլոց ինտելեկտուալ դրամատուրգիան և վիպասանությունը. նրանք բացառում էին «բնավորությունները» և «իրադրականությունը»՝ ավանդական ըմբռնմամբ։ Պրիտչան պահպանել է իր գրավչությունը շատ գրողների համար (Բ. Բրեխտ, Ու. Ֆոլկներ), ովքեր ասելիք էին փնտրում մարդկության գոյության էթնիկական նախահիմքերում։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Մելս Սանթոյան (2006). Գրականագիտական բառարան. Երևան: «Վան Արյան». էջ էջ 162.

[1] Մելս Սանթոյան (2006). Գրականագիտական բառարան. Երևան: «Վան Արյան». էջ էջ 162.

[1]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Պրիտչա''' ({{lang-en|''preaching''}} - «քարոզ»), արձակի ուսուցողական-այլաբանական ժանրերից՝ հիմնական հատկանիշներով նման առակին<ref>{{cite book|author=Մելս Սանթոյան|title=Գրականագիտական բառարան|publisher=«Վան Արյան»|location=Երևան|year=2006|page=էջ 162}}</ref>:
+'''Պրիտչա''' ({{lang-en|''preaching''}} - «քարոզ»), արձակի ուսուցողական-այլաբանական ժանրերից՝ հիմնական հատկանիշներով նման առակին<ref>{{cite book|author=Մելս Սանթոյան|title=Գրականագիտական բառարան|publisher=«Վան Արյան»|location=Երևան|year=2006|page=էջ 162}}</ref>։
-Ի տարբերություն [[առակ]]ի՝ պրիտչայի ձևը առաջանում է որոշակի կոնտեքստում, որի հետևանքով ենթադրվում է [[սյուժե]]ի զարգացման բացակայություն, և կարող է ուղղակի հանգել պարզ համեմատության՝ պահպանելով, սակայն, սիմվոլիկ հագեցվածություն: Իսկ բովանդակությամբ առակից տարբերվում է նրանով, որ ձգտում է դեպի կրոնական կամ բարոյախոսական խորքային «գերիմաստությունները» ձգողականությամբ:
+Ի տարբերություն [[առակ]]ի՝ պրիտչայի ձևը առաջանում է որոշակի կոնտեքստում, որի հետևանքով ենթադրվում է [[սյուժե]]ի զարգացման բացակայություն, և կարող է ուղղակի հանգել պարզ համեմատության՝ պահպանելով, սակայն, սիմվոլիկ հագեցվածություն։ Իսկ բովանդակությամբ առակից տարբերվում է նրանով, որ ձգտում է դեպի կրոնական կամ բարոյախոսական խորքային «գերիմաստությունները» ձգողականությամբ։
-Պրիտչան իր վերափոխություններով (մոդիֆիկացիա) համաշխարհային բանահյուսական և գրական ստեղծագործության ունիվերսալ (ընդհանրական) երևույթ է: Այն գլխավոր ժանր է, նաև չափանիշ, օրինակ, Հին Արևելքի և միջնադարյան քրիստոնեական գրականության մեջ ([[Հին Կտակարան|Հին]] և [[Նոր կտակարան]]ներ, սիրիական «Խիկարի խրատներ», «[[Թալմուդ]]ի» [[մաշոլիմ]]ներ): Այս ժամանակաշրջաններում տիրապետում է պրիտչայի յուրահատուկ պոետիկան, որը բացառում է նկարագրությունը, բնությունը և իրերը հիշատակվում են ըստ անհրաժեշտության, գործողությունները կատարվում են ասես առանց դեկորացիաների, բնավորությունները ներկայացվում են որպես բարոյական (էթիկական) ընտրության սուբյեկտներ (գործող անձ):
+Պրիտչան իր վերափոխություններով (մոդիֆիկացիա) համաշխարհային բանահյուսական և գրական ստեղծագործության ունիվերսալ (ընդհանրական) երևույթ է։ Այն գլխավոր ժանր է, նաև չափանիշ, օրինակ, Հին Արևելքի և միջնադարյան քրիստոնեական գրականության մեջ ([[Հին Կտակարան|Հին]] և [[Նոր կտակարան]]ներ, սիրիական «Խիկարի խրատներ», «[[Թալմուդ]]ի» [[մաշոլիմ]]ներ)։ Այս ժամանակաշրջաններում տիրապետում է պրիտչայի յուրահատուկ պոետիկան, որը բացառում է նկարագրությունը, բնությունը և իրերը հիշատակվում են ըստ անհրաժեշտության, գործողությունները կատարվում են ասես առանց դեկորացիաների, բնավորությունները ներկայացվում են որպես բարոյական (էթիկական) ընտրության սուբյեկտներ (գործող անձ)։
-Արձակը պրիտչայի օրենքներին փորձեց ենթարկել [[Լև Տոլստոյ|Լ. Տոլստոյը]] իր ուշ շրջանի գործերում: 20-րդ դարում պրիտչայի ավանդների վրա հենվեցին [[Ֆրանց Կաֆկա|Ֆ. Կաֆկան]], ինչպես նաև [[Ժան Պոլ Սարտր|Ժ. Պ. Սարտրի]], [[Ալբեր Կամյու|Ա. Քամյուի]], Ժ. Անույի, Գ. Մարսելի և այլոց ինտելեկտուալ դրամատուրգիան և վիպասանությունը. նրանք բացառում էին «բնավորությունները» և «իրադրականությունը»՝ ավանդական ըմբռնմամբ: Պրիտչան պահպանել է իր գրավչությունը շատ գրողների համար ([[Բերտոլդ Բրեխտ|Բ. Բրեխտ]], [[Ուիլյամ Ֆոլքներ|Ու. Ֆոլկներ]]), ովքեր ասելիք էին փնտրում մարդկության գոյության էթնիկական նախահիմքերում:
+Արձակը պրիտչայի օրենքներին փորձեց ենթարկել [[Լև Տոլստոյ|Լ. Տոլստոյը]] իր ուշ շրջանի գործերում։ 20-րդ դարում պրիտչայի ավանդների վրա հենվեցին [[Ֆրանց Կաֆկա|Ֆ. Կաֆկան]], ինչպես նաև [[Ժան Պոլ Սարտր|Ժ. Պ. Սարտրի]], [[Ալբեր Կամյու|Ա. Քամյուի]], Ժ. Անույի, Գ. Մարսելի և այլոց ինտելեկտուալ դրամատուրգիան և վիպասանությունը. նրանք բացառում էին «բնավորությունները» և «իրադրականությունը»՝ ավանդական ըմբռնմամբ։ Պրիտչան պահպանել է իր գրավչությունը շատ գրողների համար ([[Բերտոլդ Բրեխտ|Բ. Բրեխտ]], [[Ուիլյամ Ֆոլքներ|Ու. Ֆոլկներ]]), ովքեր ասելիք էին փնտրում մարդկության գոյության էթնիկական նախահիմքերում։
 == Տես նաև ==