«Ֆելիքս Կլայն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (7), → (4) oգտվելով ԱՎԲ
ՀՍՀ Նյութը վերցված է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանի համանուն հոդվածից, ՔրիեյթիվՔոմմոնս Նշում Համանման Տարածում, վիքիֆիկացում, ձևավոր...
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ
'''Ֆելիքս Կլայն'''(Klein) (25.4.1849, [[Դյուսելդորֆ]] ֊22.6.1925, [[Գյոթինգեն]]), գերմանացի մաթեմատիկոս, [[Բեռլին]]ի ԴԱ թղթանդամ (1913), [[Բոնն]ի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտորր (1868)։ 1872-ից՝ [[էրլանգեն]]ի համալսարանի. 1875-ից՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, 1880-ից՝ [[Լայպցիգ]]ի, 1886— 1913-ին՝ [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Հիմնական աշխատանքները վերաերում են ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափությանը, անընդհատ խմբերի, հանրահաշվական հավասարումների, էլիպտիկ և [[ավտոմորֆ ֆունկցիաներ]]ի տեսություններին։ Երկրաչափության վերաբերյալ իր գաղափարները Կլայնը շարադրել է «Երկրաչափական նոր հետազոտությունների համեմատական քննարկում» աշխատությունում (1872), որը հայտնի է «էրլանգենյան ծրագիր» անունով։ Կլայնը ձգտել է բացահայտել մաթեմատիկայի առանձին ճյուղերի, ինչպես նաև [[մաթեմատիկա]]յի և [[ֆիզիկա]]յի ու տեխնիկայի ներքին կապերը։ 1910-23-ին Ա. Զոմմերֆեչդի աշխատակցությամբ գրել է «Հոլի տեսություն» քառահատոր աշխատությունը։ Զբաղվել է մաթեմատիկայի կրթության հարցերով։
| ԱԱՀ = Ֆելիքս Կլայն
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = Felix_Klein.jpeg
| չափ =
| նկարագրում =
| ծննդյան օր = 25.4.[[1849]]
| ծննդավայր = {{Դրոշ|Գերմանիա}} [[Դյուսելդորֆ]]
| վախճանի օր = 22.6.[[1925]]
| վախճանի վայրը = {{Դրոշ|Գերմանիա}} [[Գյոթինգեն]]
| քաղաքացիություն = Գերմանական միություն, [[Գերմանիայի կայսրություն]], [[Վայմարյան հանրապետություն]]
| հպատակություն =
| ազգություն =
| կրոն =
| ազդվել է =
| ազդել է =
| գրքեր =
| աշխատանք = [[Բոնն]]ի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր, 1872 թվականից՝ [[էրլանգեն]]ի համալսարանի. [[1875]] թվականից՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, [[1880]] թվականից՝ [[Լայպցիգ]]ի, 1886—1913 թվականներին՝ [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր
| կարողություն =
| մասնագիտություն = գերմանացի մաթեմատիկոս
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգևներ և մրցանակներ =
| կայք =
}}
'''Ֆելիքս Կլայն'''(Klein) (25.4.1849, [[Դյուսելդորֆ]] ֊22.6.1925, [[Գյոթինգեն]]), գերմանացի մաթեմատիկոս, [[Բեռլին]]ի ԴԱ թղթանդամ (1913 թվական), [[Բոնն]]ի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր ([[1868]] թվական)։ 1872 թվականից՝ [[էրլանգեն]]ի համալսարանի. [[1875]] թվականից՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, [[1880]] թվականից՝ [[Լայպցիգ]]ի, 1886—1913 թվականներին՝ [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Հիմնական աշխատանքները վերաերում են ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափությանը, անընդհատ խմբերի, հանրահաշվական հավասարումների, էլիպտիկ և [[ավտոմորֆ ֆունկցիաներ]]ի տեսություններին։ Երկրաչափության վերաբերյալ իր գաղափարները Կլայնը շարադրել է «Երկրաչափական նոր հետազոտությունների համեմատական քննարկում» աշխատությունում ([[1872]] թվական), որը հայտնի է «էրլանգենյան ծրագիր» անունով։ Կլայնը ձգտել է բացահայտել մաթեմատիկայի առանձին ճյուղերի, ինչպես նաև [[մաթեմատիկա]]յի և [[ֆիզիկա]]յի ու տեխնիկայի ներքին կապերը։ 1910-23 թվականներին Ա. Զոմմերֆեչդի աշխատակցությամբ գրել է «Հոլի տեսություն» քառահատոր աշխատությունը։ Զբաղվել է մաթեմատիկայի կրթության հարցերով։
[[Պատկեր:Klein bottle.svg|thumb|left|Կլեյնի շիշ]]


{{commonscat|Felix Klein}}
{{commonscat|Felix Klein}}

16:16, 5 հունվարի 2014-ի տարբերակ

Ֆելիքս Կլայն
գերմ.՝ Felix Christian Klein
Դիմանկար
Ծնվել է25.4.1849
ԾննդավայրԳերմանիա Դյուսելդորֆ
Մահացել է22.6.1925
Մահվան վայրԳերմանիա Գյոթինգեն
ԳերեզմանԳյոտինգենի քաղաքի գերեզմանատուն և Գյոթինգեն
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն,  Գերմանական կայսրություն և  Վայմարյան Հանրապետություն
ԿրթությունԲոննի համալսարան և HU Berlin
ԵրկերErlangen program?, Կլայնի շիշ, Beltrami–Klein model?, Klein's Encyclopedia of Mathematical Sciences? և Mathematische Annalen?[1]
Մասնագիտությունգերմանացի մաթեմատիկոս
ԱշխատանքԲոննի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր, 1872 թվականից՝ էրլանգենի համալսարանի. 1875 թվականից՝ Մյունխենի դպրոցի, 1880 թվականից՝ Լայպցիգի, 1886—1913 թվականներին՝ Գյոթինգենի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր
ԱշխատավայրԷրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան[1], Մյունխենի տեխնիկական համալսարան[2], Լայպցիգի համալսարան, Գյոթինգենի համալսարան[3] և Բեռլինի տեխնիկական համալսարան
ԱմուսինAnna Klein?
Զբաղեցրած պաշտոններՊրուսիայի Կալվածատիրոջ տան անդամ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՍաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա[1], Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[5], Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա[1], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա[1], Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[6], Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[7], Association of German Engineers? և Գերմանական մաթեմատիկական ընկերություն
 Felix Klein Վիքիպահեստում

Ֆելիքս Կլայն(Klein) (25.4.1849, Դյուսելդորֆ ֊22.6.1925, Գյոթինգեն), գերմանացի մաթեմատիկոս, Բեռլինի ԴԱ թղթանդամ (1913 թվական), Բոննի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր (1868 թվական)։ 1872 թվականից՝ էրլանգենի համալսարանի. 1875 թվականից՝ Մյունխենի դպրոցի, 1880 թվականից՝ Լայպցիգի, 1886—1913 թվականներին՝ Գյոթինգենի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Հիմնական աշխատանքները վերաերում են ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափությանը, անընդհատ խմբերի, հանրահաշվական հավասարումների, էլիպտիկ և ավտոմորֆ ֆունկցիաների տեսություններին։ Երկրաչափության վերաբերյալ իր գաղափարները Կլայնը շարադրել է «Երկրաչափական նոր հետազոտությունների համեմատական քննարկում» աշխատությունում (1872 թվական), որը հայտնի է «էրլանգենյան ծրագիր» անունով։ Կլայնը ձգտել է բացահայտել մաթեմատիկայի առանձին ճյուղերի, ինչպես նաև մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ու տեխնիկայի ներքին կապերը։ 1910-23 թվականներին Ա. Զոմմերֆեչդի աշխատակցությամբ գրել է «Հոլի տեսություն» քառահատոր աշխատությունը։ Զբաղվել է մաթեմատիկայի կրթության հարցերով։

Կլեյնի շիշ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 https://timenote.info/de/Felix-Klein
  2. http://www-hm.ma.tum.de/geschichte/node18.html
  3. http://www.universalis.fr/encyclopedie/felix-klein/
  4. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  5. 5,0 5,1 https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA5396&pos=1
  6. https://www.bbaw.de/die-akademie/akademie-historische-aspekte/mitglieder-historisch/historisches-mitglied-felix-klein-1395
  7. https://www.accademiadellescienze.it/accademia/soci/Felix-Klein