«Կոնստանտին Ստանիսլավսկի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

13:51, 5 հունվարի 2014-ի տարբերակ

Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկի (իրական անունը՝ Կոնստանտին Սերգեյի Ալեքսեև) (ռուսերեն՝ Константин Сергеевич Станиславский) (1863 թ. հունվարի 17, Մոսկվա – 1938 թ. օգոստոսի 7, Մոսկվա). ռուս դերասան, ռեժիսոր, թատրոնի ռեֆորմիստ։ Ռեալիզմի ներկայացուցիչ։

Կյանքը և ստեղծագործությունը

Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկին ծնվել է հարուստ ռուսական ընտանիքում։ Ընդունել է Ստանիսլավսկի կեղծանունը, որպեսզի վտանգի տակ չդնի ընտանիքի հեղինակությունը։ Կոնստանտին Ստանիսլավսկին (իսկական ազգանունը՝ Ալեքսեև) բեմական առաջին փորձերն արել է 1877 թվականից՝ ընտանեկան «Ալեքսեևյան խմբակում»։ 1878–81 թվականներին սովորել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանում։ 1888 թվականին հիմնադրել է (Ալեքսանդր Ֆեդոտովի և Ֆեոդոր Կոմիսարժևսկու հետ) Արվեստի և գրականության ընկերությունը, որտեղ խաղացել է Բարոն (Ալեքսանդր Պուշկինի «Ժլատ ասպետը»), Ֆերդինանդ (Ֆրիդրիխ Շիլլերի «Սեր և խարդավանք»), Օթելլո (Վիլյամ Շեքսպիրի «Օթելլո») և այլ դերեր։ Օժտված լինելով բնածին տաղանդով, վառ երևակայությամբ և բացառիկ հմայքով՝ Ստանիսլավսկին վաստակել է ականավոր դերասանի փառք։ Ռեժիսորական աշխատանքներում ձգտել է գտնել գեղարվեստական ճշմարտությունն արտահայտող ավելի նուրբ արտահայտչամիջոցներ (Լև Տոլստոյի «Լուսավորության պտուղները», Գերհարդ Հաուպտմանի «Ջրասույզ զանգը» և այլն)։ Ստանիսլավսկին 1898 թվականին հիմնադրել (Վլադիմիր Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի հետ) և ղեկավարել է Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնը, բեմադրել առաջին ներկայացումը՝ Ալեքսեյ Տոլստոյի «Ֆեոդոր Իոհանովիչ արքան»։ Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնի իսկական ծնունդն ու համաշխարհային բեմարվեստի նոր ուղղությունը պայմանավորված է Անտոն Չեխովի «Ճայը» ներկայացումով (Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի հետ)։ Այնուհետև բեմադրել են Չեխովի «Քեռի Վանյա», «Երեք քույր», «Բալի այգին» պիեսները։ Խորապես ընկալելով Չեխովի դրամատուրգիայի բուն էությունը, կենսական ճշմարտությունը և բանաստեղծականությունը՝ Ստանիսլավսկին և Նեմիրովիչ-Դանչենկոն գտել են այն ներկայացնելու հատուկ եղանակ, նոր հնարանքներ՝ բացահայտելու մարդու ներաշխարհը։ Ստանիսլավսկու և Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի նորարարական բեմադրություններից են նաև Մաքսիմ Գորկու «Քաղքենիները», «Հատակումը», Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի «Խելքից պատուհասը», «Ստեպանչիկովո գյուղը» (ըստ Ֆեոդոր Դոստոևսկու), Մորիս Մետեռլինկի «Կապույտ թռչունը» (Լեոպոլդ Սուլերժիցկու և Իվան Մոսկվինի հետ)։ Ստանիսլավսկու՝ Դոկտոր Շտոկմանի (Հենրիկ Իբսենի «Ժողովրդի թշնամին») դերակատարումը թատերարվեստում գեղարվեստական մեծ երևույթ էր։ Սատինի (Գորկու «Հատակում») դերը խաղացել է հեղինակին հարազատ ռոմանտիզմով և հզոր շնչով։ Ստանիսլավսկու երգիծական ձիրքը դրսևորվել է Ֆամուսովի (Ա. Գրիբոյեդովի «Խելքից պատուհաս»), Արգանի (Ժան-Բատիստ Մոլիերի «Երևակայական հիվանդ»), Կավալեր Ռիպաֆրատտայի (Կառլո Գոլդոնիի «Հյուրանոցի տիրուհին») և այլ անձնավորումներում։ 1910-ական թվականներից Ստանիսլավսկին սկսել է մշակել ստուդիական աշխատանքի եղանակ, որի ընթացքում ձևավորվել է նրա համակարգը՝ դերասանի հոգեբանական վարքագծի, պիեսի և դերի ըմբռնման մասին։ Ստանիսլավսկու համակարգը բեմարվեստում հոգեբանական ռեալիզմի այն ուղղության տեսական արտահայտությունն է, որ ինքն անվանել է վերապրումի արվեստ. այն դերասանից պահանջում է յուրաքանչյուր ներկայացման ժամանակ ոչ թե նմանակել, այլ գրական կերպարի հույզերն ու ապրումները սեփականի նման զգալու և հոգեբանորեն ստույգ վերարտադրելու կարողություն։ 1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո սկսվել է Ստանիսլավսկու ստեղծագործության նոր փուլը. բեմադրել է Նիկոլայ Գոգոլի «Ռևիզորը», Ալեքսանդր Օստրովսկու «Ջերմ սիրտը», Պիեռ Օգյուստեն Բոմարշեի «Խելահեղ օր կամ Ֆիգարոյի ամուսնությունը» և այլ պիեսներ։ Ստանիսլավսկին ձգտել է բարեփոխումներ անել նաև երաժշտական թատրոնում։ 1918 թվականին ղեկավարել է Մեծ թատրոնի օպերային ստուդիան, 1935 թվականին ստեղծել է օպերային-դրամատիկական ստուդիա։ Նրա գործունեությունը որոշակիորեն ազդել է XX դարի ռուսական և համաշխարհային թատերարվեստի զարգացման վրա։ Ստանիսլավսկին հայ մշակույթի և նրա ականավոր գործիչների հետ շփվել է դեռևս պատանեկան տարիքից՝ Լազարյան ճեմարանում։ Նրա մտերիմ բարեկամներից էին դերասան Գեորգի Բուրջալովը և ռեժիսոր Քրիստափոր Պետրոսյանը։ Նկարիչ Վարդգես Սուրենյանցի ձևավորմամբ Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնում Ստանիսլավսկին բեմադրել է Մետեռլինկի 3 փոքրածավալ պիեսներ։ Բարեկամական սերտ կապեր է ունեցել նաև հայազգի գործիչներ Նիկիտա Բալիևի, Կարեն Միքայելյանի, Ալեքսեյ Ջիվելեգովի հետ։ Նրա հետևորդներից էր ռեժիսոր Օվի Սևումյանը։ Ստանիսլավսկու և հայ թատրոնի մերձեցմանը նպաստել է Եվգենի Վախթանգովը։ Մոսկվայի օպերային թատրոնում, Մարտիրոս Սարյանի ձևավորմամբ, Ստանիսլավսկին բեմադրել է Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի «Ոսկե աքլորիկ» օպերան, իսկ Ժորժ Բիզեի «Կարմեն» օպերայի բեմադրության ձևավորման աշխատանքը մնացել է անավարտ։ Հայերեն թարգմանվել են Ստանիսլավսկու «Իմ կյանքն արվեստում» (1954 թվական) ու «Դերասանի և ռեժիսորի արվեստը» (1981 թվական) գրքերը։ Ստանիսլավսկին ԽՍՀՄ ԳԱ պատվավոր ակադեմիկոս էր (1925 թվական)։ 1948 թվականին Մոսկվայի նրա տունը վերածվել է թանգարանի, գործում են Ստանիսլավսկու անվան դրամատիկական, Ստանիսլավսկու և Վ. Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի անվան երաժշտական թատրոնները, Ստանիսլավսկու անվան միջազգային հասարակական բարեգործական հիմնադրամը և այլն։ Նրա անունով կոչվել են փողոցներ ՌԴ-ում, Ուկրաինայում, Երևանում՝ ռուսական դրամատիկական թատրոնը։ Կարագանդայում (Ղազախստան) տեղադրվել է նրա հուշարձանը (2010 թվական)։

Աֆորիզմներ

«Դերասանը պետք է սովորի դժվարը դարձնել սովորական, սովորականը` թեթև, իսկ թեթևը՝ հրաշալի»։

«Սիրեք արվեստը ձեր մեջ և ոչ թե ձեզ՝ արվեստում»։

«Սովորեք լսել, հասկանալ և սիրել դաժան ճշմարտությունը ձեր մասին»։
Կոնստանտին Ստանիսլավսկի

Հղումներ

Կոնստանտին Ստանիսլավսկի

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Կոնստանտին Ստանիսլավսկի կատեգորիայում։

Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Bundesarchiv Bild 183-18073-0003, Konstantin Sergejewitsch Stanislawski.jpg|մինի|Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկի]]
-'''Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկի''' (իրական անունը` '''Կոնստանտին Սերգեյի Ալեքսեև''') ([[ռուսերեն]]՝ ''Константин Сергеевич Станиславский'') ([[1863]] թ. [[հունվարի 17]], [[Մոսկվա]] – [[1938]] թ. [[օգոստոսի 7]], [[Մոսկվա]]). [[ռուս]] [[դերասան]], [[ռեժիսոր]], [[թատրոն]]ի ռեֆորմիստ։ [[Ռեալիզմ]]ի ներկայացուցիչ։
+'''Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկի''' (իրական անունը՝ '''Կոնստանտին Սերգեյի Ալեքսեև''') ([[ռուսերեն]]՝ ''Константин Сергеевич Станиславский'') ([[1863]] թ. [[հունվարի 17]], [[Մոսկվա]] – [[1938]] թ. [[օգոստոսի 7]], [[Մոսկվա]]). [[ռուս]] [[դերասան]], [[ռեժիսոր]], [[թատրոն]]ի ռեֆորմիստ։ [[Ռեալիզմ]]ի ներկայացուցիչ։
 == Կյանքը և ստեղծագործությունը ==
-Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկին ծնվել է հարուստ [[ռուս]]ական [[ընտանիք]]ում։ Ընդունել է Ստանիսլավսկի  [[կեղծանուն]]ը, որպեսզի վտանգի տակ չդնի ընտանիքի հեղինակությունը։
+Կոնստանտին Սերգեյի Ստանիսլավսկին ծնվել է հարուստ [[ռուս]]ական [[ընտանիք]]ում։ Ընդունել է Ստանիսլավսկի [[կեղծանուն]]ը, որպեսզի վտանգի տակ չդնի ընտանիքի հեղինակությունը։
-Կոնստանտին Ստանիսլավսկին (իսկական ազգանունը` Ալեքսեև) բեմական առաջին փորձերն արել է 1877 թվականից՝ ընտանեկան «Ալեքսեևյան խմբակում»։ 1878–81 թվականներին սովորել է [[Մոսկվայի Լազարյան ճեմարան]]ում։ 1888 թվականին հիմնադրել է (Ալեքսանդր Ֆեդոտովի և Ֆեոդոր Կոմիսարժևսկու հետ) Արվեստի և գրականության ընկերությունը, որտեղ խաղացել է Բարոն ([[Ալեքսանդր Պուշկին]]ի «Ժլատ ասպետը»), Ֆերդինանդ ([[Ֆրիդրիխ Շիլլեր]]ի «Սեր և խարդավանք»), [[Օթելլո]] ([[Վիլյամ Շեքսպիր]]ի «Օթելլո») և այլ դերեր։ Օժտված լինելով բնածին տաղանդով, վառ երևակայությամբ և բացառիկ հմայքով՝ Ստանիսլավսկին վաստակել է ականավոր [[դերասան]]ի փառք։ [[Ռեժիսոր]]ական աշխատանքներում ձգտել է գտնել գեղարվեստական ճշմարտությունն արտահայտող ավելի նուրբ արտահայտչամիջոցներ ([[Լև Տոլստոյ]]ի «Լուսավորության պտուղները», Գերհարդ Հաուպտմանի «Ջրասույզ զանգը» և այլն)։
+Կոնստանտին Ստանիսլավսկին (իսկական ազգանունը՝ Ալեքսեև) բեմական առաջին փորձերն արել է 1877 թվականից՝ ընտանեկան «Ալեքսեևյան խմբակում»։ 1878–81 թվականներին սովորել է [[Մոսկվայի Լազարյան ճեմարան]]ում։ 1888 թվականին հիմնադրել է (Ալեքսանդր Ֆեդոտովի և Ֆեոդոր Կոմիսարժևսկու հետ) Արվեստի և գրականության ընկերությունը, որտեղ խաղացել է Բարոն ([[Ալեքսանդր Պուշկին]]ի «Ժլատ ասպետը»), Ֆերդինանդ ([[Ֆրիդրիխ Շիլլեր]]ի «Սեր և խարդավանք»), [[Օթելլո]] ([[Վիլյամ Շեքսպիր]]ի «Օթելլո») և այլ դերեր։ Օժտված լինելով բնածին տաղանդով, վառ երևակայությամբ և բացառիկ հմայքով՝ Ստանիսլավսկին վաստակել է ականավոր [[դերասան]]ի փառք։ [[Ռեժիսոր]]ական աշխատանքներում ձգտել է գտնել գեղարվեստական ճշմարտությունն արտահայտող ավելի նուրբ արտահայտչամիջոցներ ([[Լև Տոլստոյ]]ի «Լուսավորության պտուղները», Գերհարդ Հաուպտմանի «Ջրասույզ զանգը» և այլն)։
-Ստանիսլավսկին 1898 թվականին հիմնադրել (Վլադիմիր Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի հետ) և ղեկավարել է [[Մոսկվա]]յի գեղարվեստական [[թատրոն]]ը, բեմադրել առաջին ներկայացումը` Ալեքսեյ Տոլստոյի «Ֆեոդոր Իոհանովիչ արքան»։ Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնի իսկական ծնունդն ու համաշխարհային բեմարվեստի նոր ուղղությունը պայմանավորված է [[Անտոն Չեխով]]ի «Ճայը» ներկայացումով (Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի հետ)։ Այնուհետև բեմադրել են Չեխովի «Քեռի Վանյա», «Երեք քույր», «Բալի այգին» պիեսները։ Խորապես ընկալելով Չեխովի դրամատուրգիայի բուն էությունը, կենսական ճշմարտությունը և բանաստեղծականությունը` Ստանիսլավսկին և Նեմիրովիչ-Դանչենկոն գտել են այն ներկայացնելու հատուկ եղանակ, նոր հնարանքներ` բացահայտելու մարդու ներաշխարհը։
+Ստանիսլավսկին 1898 թվականին հիմնադրել (Վլադիմիր Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի հետ) և ղեկավարել է [[Մոսկվա]]յի գեղարվեստական [[թատրոն]]ը, բեմադրել առաջին ներկայացումը՝ Ալեքսեյ Տոլստոյի «Ֆեոդոր Իոհանովիչ արքան»։ Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնի իսկական ծնունդն ու համաշխարհային բեմարվեստի նոր ուղղությունը պայմանավորված է [[Անտոն Չեխով]]ի «Ճայը» ներկայացումով (Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի հետ)։ Այնուհետև բեմադրել են Չեխովի «Քեռի Վանյա», «Երեք քույր», «Բալի այգին» պիեսները։ Խորապես ընկալելով Չեխովի դրամատուրգիայի բուն էությունը, կենսական ճշմարտությունը և բանաստեղծականությունը՝ Ստանիսլավսկին և Նեմիրովիչ-Դանչենկոն գտել են այն ներկայացնելու հատուկ եղանակ, նոր հնարանքներ՝ բացահայտելու մարդու ներաշխարհը։
 Ստանիսլավսկու և Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի նորարարական բեմադրություններից են նաև [[Մաքսիմ Գորկի|Մաքսիմ Գորկու]] «Քաղքենիները», «Հատակումը», [[Ալեքսանդր Գրիբոյեդով]]ի «Խելքից պատուհասը», «Ստեպանչիկովո գյուղը» (ըստ [[Ֆեոդոր Դոստոևսկի|Ֆեոդոր Դոստոևսկու]]), Մորիս Մետեռլինկի «Կապույտ թռչունը» (Լեոպոլդ Սուլերժիցկու և Իվան Մոսկվինի հետ)։ Ստանիսլավսկու՝ Դոկտոր Շտոկմանի ([[Հենրիկ Իբսեն]]ի «Ժողովրդի թշնամին») դերակատարումը թատերարվեստում գեղարվեստական մեծ երևույթ էր։ Սատինի (Գորկու «Հատակում») դերը խաղացել է հեղինակին հարազատ ռոմանտիզմով և հզոր շնչով։
-Ստանիսլավսկու երգիծական ձիրքը դրսևորվել է Ֆամուսովի (Ա. Գրիբոյեդովի «Խելքից պատուհաս»), Արգանի (Ժան-Բատիստ Մոլիերի «Երևակայական հիվանդ»), Կավալեր Ռիպաֆրատտայի ([[Կառլո Գոլդոնի]]ի «Հյուրանոցի տիրուհին») և այլ անձնավորումներում։ 1910-ական թվականներից Ստանիսլավսկին սկսել է մշակել ստուդիական աշխատանքի եղանակ, որի ընթացքում ձևավորվել է նրա համակարգը` դերասանի [[հոգեբան]]ական վարքագծի, պիեսի և դերի ըմբռնման մասին։ Ստանիսլավսկու համակարգը բեմարվեստում հոգեբանական ռեալիզմի այն ուղղության տեսական արտահայտությունն է, որ ինքն անվանել է վերապրումի արվեստ. այն դերասանից պահանջում է յուրաքանչյուր ներկայացման ժամանակ ոչ թե նմանակել, այլ գրական կերպարի հույզերն ու ապրումները սեփականի նման զգալու և հոգեբանորեն ստույգ վերարտադրելու կարողություն։
+Ստանիսլավսկու երգիծական ձիրքը դրսևորվել է Ֆամուսովի (Ա. Գրիբոյեդովի «Խելքից պատուհաս»), Արգանի (Ժան-Բատիստ Մոլիերի «Երևակայական հիվանդ»), Կավալեր Ռիպաֆրատտայի ([[Կառլո Գոլդոնի]]ի «Հյուրանոցի տիրուհին») և այլ անձնավորումներում։ 1910-ական թվականներից Ստանիսլավսկին սկսել է մշակել ստուդիական աշխատանքի եղանակ, որի ընթացքում ձևավորվել է նրա համակարգը՝ դերասանի [[հոգեբան]]ական վարքագծի, պիեսի և դերի ըմբռնման մասին։ Ստանիսլավսկու համակարգը բեմարվեստում հոգեբանական ռեալիզմի այն ուղղության տեսական արտահայտությունն է, որ ինքն անվանել է վերապրումի արվեստ. այն դերասանից պահանջում է յուրաքանչյուր ներկայացման ժամանակ ոչ թե նմանակել, այլ գրական կերպարի հույզերն ու ապրումները սեփականի նման զգալու և հոգեբանորեն ստույգ վերարտադրելու կարողություն։
 թվականի [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ից հետո սկսվել է Ստանիսլավսկու ստեղծագործության նոր փուլը. բեմադրել է [[Նիկոլայ Գոգոլ]]ի «Ռևիզորը», [[Ալեքսանդր Օստրովսկի|Ալեքսանդր Օստրովսկու]] «Ջերմ սիրտը», [[Պիեռ Բոմարշե|Պիեռ Օգյուստեն Բոմարշեի]] «Խելահեղ օր կամ Ֆիգարոյի ամուսնությունը» և այլ պիեսներ։ Ստանիսլավսկին ձգտել է բարեփոխումներ անել նաև երաժշտական թատրոնում։ 1918 թվականին ղեկավարել է [[Մեծ թատրոն]]ի օպերային ստուդիան, 1935 թվականին ստեղծել է օպերային-դրամատիկական ստուդիա։
 Նրա գործունեությունը որոշակիորեն ազդել է [[XX դար]]ի ռուսական և համաշխարհային թատերարվեստի զարգացման վրա։
@@ Տող 17. / Տող 17. @@
 Նրա անունով կոչվել են փողոցներ [[ՌԴ]]-ում, [[Ուկրաինա]]յում, [[Երևան]]ում՝ ռուսական դրամատիկական թատրոնը։ [[Կարագանդա]]յում ([[Ղազախստան]]) տեղադրվել է նրա [[հուշարձան]]ը (2010 թվական)։
 == Աֆորիզմներ ==
- «Դերասանը պետք է սովորի դժվարը դարձնել սովորական, սովորականը` թեթև, իսկ թեթևը` հրաշալի»։
+ «Դերասանը պետք է սովորի դժվարը դարձնել սովորական, սովորականը` թեթև, իսկ թեթևը՝ հրաշալի»։
  «Սիրեք արվեստը ձեր մեջ և ոչ թե ձեզ՝ արվեստում»։