«Ցելսիուսի սանդղակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ clean up, փոխարինվեց: եւ → և (9), : → ։ (8), ` → ՝ (3) oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Ցելսիուսի սանդղակ''', ջերմաստիճանային երեք հիմնական սանդղակներից մեկն |
'''Ցելսիուսի սանդղակ''', ջերմաստիճանային երեք հիմնական սանդղակներից մեկն է։ Մյուս երկուսն են՝ [[Կելվինի սանդղակ]]ը և [[Ֆարենհայտի սանդղակ]]ը։ |
||
== Պատմությունը == |
== Պատմությունը == |
||
Մշակել է 1742թ. շվեդ աստղագետ |
Մշակել է 1742թ. շվեդ աստղագետ և երկրաբան [[Անդերս Ցելսիուս]]ը (1701—1744)։ Ցելսիուսի ստեղծած սանդղակով որպես զրո ընդունված է եղել ջրի եռման կետը, իսկ 100°-ը համապատասխանել է սառույցի հալման կամ ջրի սառեցման կետին։ Ավելի ուշ, արդեն Ցելսիուսի մահից հետո նրա համերկրացիներ բուսաբան [[Կարլ Լինեյ|Կարլ Լինեուսը]] և աստղագետ Մորտեն Շտրեմերը սկսեցին կիրառել այդ սանդղակը շրջված տեսքով, ինչպես որ արվում է մինչև հիմա։ Ըստ դրա, 0°-ը սառույցի հալման, իսկ 100°-ը՝ ջրի եռման ջերմաստիճաններն են նորմալ մթնոլորտային ճնշման պայմաններում։<br /> |
||
'''Ցելսիուսի աստիճանը''' (նշանակումը՝ <big>°C</big>) Ցելսիուսի սանդղակի [[չափման միավոր]]ն է, [[ՍԻ համակարգ]]ում օգտագործվում է [[քելվին]]ի հետ միասին։ |
'''Ցելսիուսի աստիճանը''' (նշանակումը՝ <big>°C</big>) Ցելսիուսի սանդղակի [[չափման միավոր]]ն է, [[ՍԻ համակարգ]]ում օգտագործվում է [[քելվին]]ի հետ միասին։ |
||
| Տող 9. | Տող 9. | ||
{|class="wikitable" style="text-align: center;" |
{|class="wikitable" style="text-align: center;" |
||
|+ Աղյուսակում ներկայացված են երեք հիմնական սանդղակներով արտահայտված |
|+ Աղյուսակում ներկայացված են երեք հիմնական սանդղակներով արտահայտված կարևոր ջերմաստիճանները։ |
||
|- |
|- |
||
! !! Ըստ [[Կելվին]]ի !! Ըստ Ցելսիուսի !! [[Ֆարենհայտի սանդղակ|Ըստ Ֆարենհայթի]] |
! !! Ըստ [[Կելվին]]ի !! Ըստ Ցելսիուսի !! [[Ֆարենհայտի սանդղակ|Ըստ Ֆարենհայթի]] |
||
| Տող 28. | Տող 28. | ||
|style="text-align: right;" |−108.4 °F |
|style="text-align: right;" |−108.4 °F |
||
|- |
|- |
||
|style="text-align: right;" |Ցելսիուսի |
|style="text-align: right;" |Ցելսիուսի և Ֆարենհայթի սանդղակների հատման կետը |
||
|style="text-align: right;" |233.15 K |
|style="text-align: right;" |233.15 K |
||
|style="text-align: right;" |−40 °C |
|style="text-align: right;" |−40 °C |
||
| Տող 43. | Տող 43. | ||
|style="text-align: right;" |32.018 °F |
|style="text-align: right;" |32.018 °F |
||
|- |
|- |
||
|style="text-align: right;" |Մարդու մարմնի նորմալ |
|style="text-align: right;" |Մարդու մարմնի նորմալ ջերմաստիճանը։<ref name="Elert2005">{{cite web|last=Elert|first=Glenn|title=Temperature of a Healthy Human (Body Temperature)|work=The Physics Factbook|accessdate=22 August 2007|year=2005|url=http://hypertextbook.com/facts/LenaWong.shtml}}</ref> |
||
|style="text-align: right;" |310.1 K |
|style="text-align: right;" |310.1 K |
||
|style="text-align: right;" |37.0 °C |
|style="text-align: right;" |37.0 °C |
||
| Տող 55. | Տող 55. | ||
== Մյուս սանդղակների հետ ունեցած կապը == |
== Մյուս սանդղակների հետ ունեցած կապը == |
||
[[Պատկեր:Waschen 40.svg|աջից|մինի|100px|Լվացքի եւրոպական տարբերանշան, որը նշանակում է «Լվանալ 40°C-ում»:]] |
[[Պատկեր:Waschen 40.svg|աջից|մինի|100px|Լվացքի եւրոպական տարբերանշան, որը նշանակում է «Լվանալ 40°C-ում»:]] |
||
Ֆարենհայթի |
Ֆարենհայթի և Կելվինի սանդղակների հետ ունեցած կապն արտահայտվում է հետևյալ բանաձևերով՝ |
||
* Ֆարենհայթ |
* Ֆարենհայթ |
||
:* Ցելսիուսից ստացումը` <big>[°F]=[°C×9/5]+32</big> |
:* Ցելսիուսից ստացումը` <big>[°F]=[°C×9/5]+32</big> |
||
11:02, 4 հունվարի 2014-ի տարբերակ
Ցելսիուսի սանդղակ, ջերմաստիճանային երեք հիմնական սանդղակներից մեկն է։ Մյուս երկուսն են՝ Կելվինի սանդղակը և Ֆարենհայտի սանդղակը։
Պատմությունը
Մշակել է 1742թ. շվեդ աստղագետ և երկրաբան Անդերս Ցելսիուսը (1701—1744)։ Ցելսիուսի ստեղծած սանդղակով որպես զրո ընդունված է եղել ջրի եռման կետը, իսկ 100°-ը համապատասխանել է սառույցի հալման կամ ջրի սառեցման կետին։ Ավելի ուշ, արդեն Ցելսիուսի մահից հետո նրա համերկրացիներ բուսաբան Կարլ Լինեուսը և աստղագետ Մորտեն Շտրեմերը սկսեցին կիրառել այդ սանդղակը շրջված տեսքով, ինչպես որ արվում է մինչև հիմա։ Ըստ դրա, 0°-ը սառույցի հալման, իսկ 100°-ը՝ ջրի եռման ջերմաստիճաններն են նորմալ մթնոլորտային ճնշման պայմաններում։
Ցելսիուսի աստիճանը (նշանակումը՝ °C) Ցելսիուսի սանդղակի չափման միավորն է, ՍԻ համակարգում օգտագործվում է քելվինի հետ միասին։
Որոշ կարեւոր ջերմաստիճաններ
| Ըստ Կելվինի | Ըստ Ցելսիուսի | Ըստ Ֆարենհայթի | |
|---|---|---|---|
| Բացարձակ զրո | 0 K | −273.15 °C | −459.67 °F |
| Հեղուկ ազոտի եռման կետը | 77.4 K | −195.8 °C[1] | −320.4 °F |
| Չոր սառույցի սուբլիմացիոն (պինդ վիճակից անմիջապես գազայինի անցման) կետը | 195.1 K | −78 °C | −108.4 °F |
| Ցելսիուսի և Ֆարենհայթի սանդղակների հատման կետը | 233.15 K | −40 °C | −40 °F |
| Սառույցի հալման կետը | 273.1499 K | −0.0001 °C | 31.99982 °F |
| Ջրի եռակի կետը | 273.16 K | 0.01 °C | 32.018 °F |
| Մարդու մարմնի նորմալ ջերմաստիճանը։[2] | 310.1 K | 37.0 °C | 98.6 °F |
| Ջրի եռման ջերմաստիճանը 1 մթն (101.325 կՊա) դեպքում | 373.1339 K | 99.9839 °C | 211.971 °F |
Մյուս սանդղակների հետ ունեցած կապը
Ֆարենհայթի և Կելվինի սանդղակների հետ ունեցած կապն արտահայտվում է հետևյալ բանաձևերով՝
- Ֆարենհայթ
- Ցելսիուսից ստացումը` [°F]=[°C×9/5]+32
- Ցելսիուսի վերածումը` [°C]=([°F]-32)×5/9
- Կելվին
- Ցելսիուսից ստացումը` [K]=[°C]+273.15
- Ցելսիուսի վերածումը` [°C]=[K]-273.15
| ||||||||||||||||||||
Ծանոթագրություններ
- ↑ Lide, D.R., ed. (1990–1991). Handbook of Chemistry and Physics. 71st ed. CRC Press. p. 4–22.
- ↑ Elert, Glenn (2005). «Temperature of a Healthy Human (Body Temperature)». The Physics Factbook. Վերցված է 22 August 2007-ին.