«Հենաշարժիչ համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ →Ոսկրերի կառուցվածքը և տեսակները: clean up, փոխարինվեց: : → ։ (18), → (19), → oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 17. | Տող 17. | ||
== Ոսկրերի կառուցվածքը և տեսակները == |
== Ոսկրերի կառուցվածքը և տեսակները == |
||
Յուրաքանչյուր ոսկր մի քանի [[հյուսվածք]]ներից կազմված բարդ [[օրգան]] |
Յուրաքանչյուր ոսկր մի քանի [[հյուսվածք]]ներից կազմված բարդ [[օրգան]] է։Արտաքինից ոսկրը պատված է շրջոսկրով։Այն բարակ,ամուր,[[արյուն]]ատար անոթներով և նյարդերով հարուստ շարակցահյուսվածքային թիթեղ է, ապահովում է ոսկրի սնուցումը և աճը։Շրջոսկրը բացակայում է հոդավորվող մակերեսներում։ |
||
Տարբերում են ոսկրերի հետևյալ տեսակները՝ խողովակավոր,սպունգանման,տափակ և |
Տարբերում են ոսկրերի հետևյալ տեսակները՝ խողովակավոր,սպունգանման,տափակ և խառը։ |
||
Խողովակավոր ոսկրերը սնամեջ են,որն ապահովում է նրանց ամրությունը և |
Խողովակավոր ոսկրերը սնամեջ են,որն ապահովում է նրանց ամրությունը և թեթևությունը։Յուրաքանչյուր ոսկր կազմված է մարմնից և երկու հաստացած ծայրերից՝ գլխիկներից։Մարմինը կազմված է խիտ ոսկրանյութից,որի ներսում գտնվում է դեղին ոսկրածուծով լցված ոսկրային խոռոչ։Գլխիկները կազմված են սպունգանման նյութից,որի խորշիկներում գտնվում է կարմիր ոսկրածուծ։Ոսկրահյուսվածքի թիթեղները սպունգանման նյութում դասավորված են այնպիսի ուղղություններով,որոնցով ոսկրերն առավել ձգվում կամ սեղմվում են։Նման կառուցվածքը ապահովում է ոսկրի թեթևությունն ու ամրությունը։Արտաքինից գլխիկները ծածկված են ապակենման աճառով։ |
||
Խողովակավոր |
Խողովակավոր ոսկրերը կազմում են վերջույթների [[կմախք]]ը և կատարում լծակների ֆունկցիա։Տարբերում են երկար (բազուկոսկր,ազդրոսկր) և կարճ (մատոսկր) խողովակավոր ոսկրեր։ |
||
Սպունգանման ոսկրերը կազմված են սպունգանման ոսկրանյութից և ծածկված են խիտ ոսկրանյութի բարակ շերտով (ող,դաստակի ոսկրեր) |
Սպունգանման ոսկրերը կազմված են սպունգանման ոսկրանյութից և ծածկված են խիտ ոսկրանյութի բարակ շերտով (ող,դաստակի ոսկրեր)։ |
||
Տափակ ոսկրերը երկու կողմից պատված են խիտ ոսկրանյութի թիթեղով,որոնց |
Տափակ ոսկրերը երկու կողմից պատված են խիտ ոսկրանյութի թիթեղով,որոնց միջև գտնվում է սպունգանման նյութ։Դրանք մասնակցում են խոռոչների գոյացմանը և կատարում պաշտպանական ֆունկցիա (գանգի ոսկրեր,կոնքոսկր)։ |
||
Խառը ոսկրերը կազմված են տարբեր կառուցվածք և ձև ունեցող մասերից (քունքոսկր) |
Խառը ոսկրերը կազմված են տարբեր կառուցվածք և ձև ունեցող մասերից (քունքոսկր)։ |
||
== Ոսկրերի բաղադրությունը == |
== Ոսկրերի բաղադրությունը == |
||
20:59, 22 Դեկտեմբերի 2013-ի տարբերակ
Հենաշարժիչ համակարգի նշանակությունը
Մարդու բոլոր ոսկրերն իրենց միացումներով կազմում են կմախքը,որը հենաշարժիչ համակարգի պասիվ մասն է, կմախքի տարբեր օղակները շարժման մեջ դնող մկանները՝ ակտիվ մասը։ Հենաշարժիչ համակարգն օրգանիզմում կատարում է հենարանային, պաշտպանական, տեղաշարժման ֆունկցիա։
Կմախքը մարմնի հենարանն է, նրան տալիս է որոշակի ձև և դիրք տարածության մեջ։ Ոսկրերը միանալով առաջացնում են խոռոչներ և պաշտպանում նրանցում գտնվող օրգաններն արտաքին ազդեցություններից։Գանգատուփը գլխուղեղի զետեղարանն է,ողնաշարային խողովակը՝ ողնուղեղի ոսկրապատյանը,կրծքավանդակը պաշտպանում է սիրտը, թոքերը,խոշոր անոթները,կոնքը՝ սեռական,միզային և մարսողական համակարգերի որոշ օրգանները։Ոսկրերը պարունակում են հանքային փոխանակությանը մասնակցող աղեր (երկաթի,ֆոսֆորի, կալցիումի և ուրիշ)։ Ոսկրը նաև արյունաստեղծ օրգան է։
Ոսկրահյուսվածք
Կմախքի ոսկրերը կազմված են ոսկրահյուսվածքից,որը շարակցական հյուսվածքի տարատեսակ է։Այն կազմված է ոսկրաբջիջներից,օրգանական ու անօրգանական միացություններ պարունակող միջբջջային նյութից,որը կազմում է ոսկրահյուսվածքի 2/3-ը։Այն պինդ է և ամուր,օժտված է մեխանիկական բարձր հատկություններով և ամրությունը գերազանցում է երկաթին ու գրանիտին։Ոսկրահյուսվածքը պարունակում է արյունատար անոթներ և նյարդեր,նրա- նում մշտապես կատարվում է ոսկրի քայքայում և ստեղծում։
Տարբերում են ամուր ներդակազմ և թիթեղակազմ ոսկրահյուսվածք։Ամուր ներդակազմ ոսկրահյուսվածքը հանդիպում է գանգի կարաններում,ջլերը ոսկրերին ամրանալու տեղերում։Մարդու կմախքի բոլոր ոսկրերը կազմված են թիթեղակազմ ոսկրահյուսվածքից։Եթե թիթեղները իրար կիպ են հպվում,ոսկրանյութը հոծ է,իսկ եթե դասավորված են ոչ խիտ,առաջանում է սպունգանման ոսկրանյութ։
Ոսկրերի կառուցվածքը և տեսակները
Յուրաքանչյուր ոսկր մի քանի հյուսվածքներից կազմված բարդ օրգան է։Արտաքինից ոսկրը պատված է շրջոսկրով։Այն բարակ,ամուր,արյունատար անոթներով և նյարդերով հարուստ շարակցահյուսվածքային թիթեղ է, ապահովում է ոսկրի սնուցումը և աճը։Շրջոսկրը բացակայում է հոդավորվող մակերեսներում։
Տարբերում են ոսկրերի հետևյալ տեսակները՝ խողովակավոր,սպունգանման,տափակ և խառը։
Խողովակավոր ոսկրերը սնամեջ են,որն ապահովում է նրանց ամրությունը և թեթևությունը։Յուրաքանչյուր ոսկր կազմված է մարմնից և երկու հաստացած ծայրերից՝ գլխիկներից։Մարմինը կազմված է խիտ ոսկրանյութից,որի ներսում գտնվում է դեղին ոսկրածուծով լցված ոսկրային խոռոչ։Գլխիկները կազմված են սպունգանման նյութից,որի խորշիկներում գտնվում է կարմիր ոսկրածուծ։Ոսկրահյուսվածքի թիթեղները սպունգանման նյութում դասավորված են այնպիսի ուղղություններով,որոնցով ոսկրերն առավել ձգվում կամ սեղմվում են։Նման կառուցվածքը ապահովում է ոսկրի թեթևությունն ու ամրությունը։Արտաքինից գլխիկները ծածկված են ապակենման աճառով։
Խողովակավոր ոսկրերը կազմում են վերջույթների կմախքը և կատարում լծակների ֆունկցիա։Տարբերում են երկար (բազուկոսկր,ազդրոսկր) և կարճ (մատոսկր) խողովակավոր ոսկրեր։
Սպունգանման ոսկրերը կազմված են սպունգանման ոսկրանյութից և ծածկված են խիտ ոսկրանյութի բարակ շերտով (ող,դաստակի ոսկրեր)։
Տափակ ոսկրերը երկու կողմից պատված են խիտ ոսկրանյութի թիթեղով,որոնց միջև գտնվում է սպունգանման նյութ։Դրանք մասնակցում են խոռոչների գոյացմանը և կատարում պաշտպանական ֆունկցիա (գանգի ոսկրեր,կոնքոսկր)։
Խառը ոսկրերը կազմված են տարբեր կառուցվածք և ձև ունեցող մասերից (քունքոսկր)։