«Հացազգիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, replaced: → (17) oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 30. | Տող 30. | ||
Հացազգիներ են մշակովի կարևորագույն հացահատիկային բույսերը՝ [[ցորեն]]ը, [[բրինձ]]ը, [[եգիպտացորեն]]ը, [[վարսակ]]ը, [[աշորա]]ն, [[գարի]]ն, [[կորեկ]]ը, [[սորգո]]ն ևն, ինչպես նաև [[շաքարեղեգ]]ը։ |
Հացազգիներ են մշակովի կարևորագույն հացահատիկային բույսերը՝ [[ցորեն]]ը, [[բրինձ]]ը, [[եգիպտացորեն]]ը, [[վարսակ]]ը, [[աշորա]]ն, [[գարի]]ն, [[կորեկ]]ը, [[սորգո]]ն ևն, ինչպես նաև [[շաքարեղեգ]]ը։ |
||
Մշակվող հացազգիները տալիս են մարդու հիմնական սննդամթերքը։ Վայրի և մշակովի հացազգիները լավորակ կեր են։ Օգտագործվում են նաև սպիրտ, օսլա, [[թուղթ]] արտադրելու, ինչպես նաեւ սննդի և արդյունաբերական |
Մշակվող հացազգիները տալիս են մարդու հիմնական սննդամթերքը։ Վայրի և մշակովի հացազգիները լավորակ կեր են։ Օգտագործվում են նաև սպիրտ, օսլա, [[թուղթ]] արտադրելու, ինչպես նաեւ սննդի և արդյունաբերական նպատակներով՝ [[յուղ]] ստանալու, [[խոզանակ]]ներ, [[ճոպան]] պատրաստելու համար։ Որոշ տեսակներ ունեն [[դեղագործություն|դեղագործական]], [[ÏáëÙ»ïÇϳ|կոսմետիկ]] նշանակություն։ Շատ հացազգիներ ([[արվանտակ]], [[որոմ]], [[ագրխոտուկ]]) օգտագործվում են փուխր հողերի և [[ավազ]]ների ամրացման, օդանավակայանների [[թռիչքադաշտ]]երը, [[մարզադաշտ]]երը, [[սիզամարգ]]երը բուսածածկելու համար։ Որոշ հացազգիները ([[խրբուկ]], [[սեզ]], [[արվանտակ]] ևն) [[մոլախոտ]]եր են։ |
||
== Ընդհանուր բնութագիրը == |
== Ընդհանուր բնութագիրը == |
||
[[Ցողուն]]ը [[ծղոտ]] |
[[Ցողուն]]ը [[ծղոտ]] է՝ գլանաձև, սնամեջ։ Բարձրությունը 1 սմ-ից մինչև 45 մ, բարեխառն գոտու երկրներում հաճախ 0,3-1,5 մ է, 3÷5 մմ տրամագծով։ [[Տերև]]ները հերթադիր են։ Հացազգիների ընտանիքը [[ծածկասերմ բույսեր]]ից ամենախոշորն է (մոտ 500 ցեղ և 800 տեսակ, ըստ այլ աղբյուրների, համապատասխանաբար՝ 600 և 10 հզ.)՝ տարածված է համարյա ամբողջ աշխարհում։ |
||
== [[Հայաստան]]ում == |
== [[Հայաստան]]ում == |
||
18:00, 10 Դեկտեմբերի 2013-ի տարբերակ
| Հացազգիներ | |||
|---|---|---|---|
 Triticum sp., ցորեն | |||
| Գիտական դասակարգում | |||
|
|||
| Լատիներեն անվանում | |||
| Poaceae
(R.Br.) Barnhart (1895), nom. cons.
| |||
|
Հացազգիներ (Gramineae կամ Poaceae), (դաշտավլուկազգիներ, ցորենազգիներ), միաշաքիլավոր բույսերի ընտանիք։ Միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսեր են, հազվադեպ՝ ծառանման կամ թփանման բույսեր։
Հացազգիներ են մշակովի կարևորագույն հացահատիկային բույսերը՝ ցորենը, բրինձը, եգիպտացորենը, վարսակը, աշորան, գարին, կորեկը, սորգոն ևն, ինչպես նաև շաքարեղեգը։ Մշակվող հացազգիները տալիս են մարդու հիմնական սննդամթերքը։ Վայրի և մշակովի հացազգիները լավորակ կեր են։ Օգտագործվում են նաև սպիրտ, օսլա, թուղթ արտադրելու, ինչպես նաեւ սննդի և արդյունաբերական նպատակներով՝ յուղ ստանալու, խոզանակներ, ճոպան պատրաստելու համար։ Որոշ տեսակներ ունեն դեղագործական, կոսմետիկ նշանակություն։ Շատ հացազգիներ (արվանտակ, որոմ, ագրխոտուկ) օգտագործվում են փուխր հողերի և ավազների ամրացման, օդանավակայանների թռիչքադաշտերը, մարզադաշտերը, սիզամարգերը բուսածածկելու համար։ Որոշ հացազգիները (խրբուկ, սեզ, արվանտակ ևն) մոլախոտեր են։
Ընդհանուր բնութագիրը
Ցողունը ծղոտ է՝ գլանաձև, սնամեջ։ Բարձրությունը 1 սմ-ից մինչև 45 մ, բարեխառն գոտու երկրներում հաճախ 0,3-1,5 մ է, 3÷5 մմ տրամագծով։ Տերևները հերթադիր են։ Հացազգիների ընտանիքը ծածկասերմ բույսերից ամենախոշորն է (մոտ 500 ցեղ և 800 տեսակ, ըստ այլ աղբյուրների, համապատասխանաբար՝ 600 և 10 հզ.)՝ տարածված է համարյա ամբողջ աշխարհում։
Հայաստանում
ՀՀ տարածքում աճում է մոտ 100 ցեղ և 300 տեսակ։ Հայաստանում (Ողջաբերդ, Մուշաղբյուր, Հացավան) աճող ցորենի, աշորայի, գարու և այծակնի վայրի տեսակներն արժեքավոր գենաֆոնդ են գործնական ընտրասերմման մեջ։
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|