«Օսմիում»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 8. | Տող 8. | ||
[[Պատկեր:Osmium 1-crop.jpg|մինի|ձախից|upright|Օսմիումի գնդիկ]] |
[[Պատկեր:Osmium 1-crop.jpg|մինի|ձախից|upright|Օսմիումի գնդիկ]] |
||
Օսմիումն ամենամեծ խտությունն ունեցող նյութն է, ունի [[իրիդիում]]ից մի քիչ մեծ խտություն` 2.59 գ/սմ<sup>3</sup>:<ref name="Densities">{{cite journal|url=http://www.platinummetalsreview.com/pdf/pmr-v33-i1-014-016.pdf|title=Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data|author=Arblaster, J. W.|journal=Platinum Metals Review|volume=33|issue=1|year=1989|pages=14–16}}</ref> |
Օսմիումն ամենամեծ խտությունն ունեցող նյութն է, ունի [[իրիդիում]]ից մի քիչ մեծ խտություն` 2.59 գ/սմ<sup>3</sup>:<ref name="Densities">{{cite journal|url=http://www.platinummetalsreview.com/pdf/pmr-v33-i1-014-016.pdf|title=Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data|author=Arblaster, J. W.|journal=Platinum Metals Review|volume=33|issue=1|year=1989|pages=14–16}}</ref> |
||
Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել [[ադամանդ]]ի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը` 395-462 ԳՊլ (ադամանդինը 443 ԳՊլ է):<ref>{{cite journal|title=Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress|journal=Phys. Rev. Lett.|volume=100|issue=4|page=045506|year=2008|doi=10.1103/PhysRevLett.100.045506|pmid=18352299|bibcode=2008PhRvL.100d5506W|last1=Weinberger|first1=Michelle|last2=Tolbert|first2=Sarah|last3=Kavner|first3=Abby}}</ref><ref>{{cite journal|first=Hyunchae|last=Cynn|coauthors=Klepeis, J. E.; Yeo, C. S.; Young, D. A.|title=Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility|journal=Physical Review Letters|volume=88|issue=13|year=2002|doi=10.1103/PhysRevLett.88.135701|page=135701|pmid=11955108|bibcode=2002PhRvL..88m5701C}}</ref><ref>{{cite journal|first=B. R.|last=Sahu|coauthors=Kleinman, L.|title=Osmium Is Not Harder Than Diamond|journal=Physical Review B|volume=72|year=2005|issue=11|doi=10.1103/PhysRevB.72.113106|page=113106|bibcode=2005PhRvB..72k3106S }}</ref> |
Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել [[ադամանդ]]ի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը` 395-462 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] (ադամանդինը 443 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] է):<ref>{{cite journal|title=Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress|journal=Phys. Rev. Lett.|volume=100|issue=4|page=045506|year=2008|doi=10.1103/PhysRevLett.100.045506|pmid=18352299|bibcode=2008PhRvL.100d5506W|last1=Weinberger|first1=Michelle|last2=Tolbert|first2=Sarah|last3=Kavner|first3=Abby}}</ref><ref>{{cite journal|first=Hyunchae|last=Cynn|coauthors=Klepeis, J. E.; Yeo, C. S.; Young, D. A.|title=Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility|journal=Physical Review Letters|volume=88|issue=13|year=2002|doi=10.1103/PhysRevLett.88.135701|page=135701|pmid=11955108|bibcode=2002PhRvL..88m5701C}}</ref><ref>{{cite journal|first=B. R.|last=Sahu|coauthors=Kleinman, L.|title=Osmium Is Not Harder Than Diamond|journal=Physical Review B|volume=72|year=2005|issue=11|doi=10.1103/PhysRevB.72.113106|page=113106|bibcode=2005PhRvB..72k3106S }}</ref> |
||
Հալման ջերմաստիճանն է 3033 °C, եռմանը` 5012 °C : |
|||
* [[Պարբերական աղյուսակ]] |
* [[Պարբերական աղյուսակ]] |
||
16:33, 10 Դեկտեմբերի 2013-ի տարբերակ
Օսմիում (լատիներեն` Osmium), քիմիական տարր է որի նշանն է Os և ատոմային թիվը՝ 76: Բոլոր նյութերի մեջ ունի ամենամեծ խտությունը: Այդ ցուցանիշով նրա հետ կարող է համեմատվել միայն իրիդիումը: Արծաթափայլ կապտավուն մետաղ է:
Անունը
Անունն ստացել է հոտ նշանակող հին հունարեն ὀσμή բառից: Պատճառը օսմիումի ցնդող OsO4 օքսիդի` օզոնի սուր հոտ հիշեցնող հոտն է:
Պատմությունը
Օսմիումը հայտնաբերել են Լոնդոնում 1803թ. անգլիացի քիմիկոսներ Սմիթսոն Թենանթը եւ Ուիլյամ Ուոլասթոնը [1]։
Ֆիզիկական հատկությունները
Օսմիումն ամենամեծ խտությունն ունեցող նյութն է, ունի իրիդիումից մի քիչ մեծ խտություն` 2.59 գ/սմ3:[2] Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել ադամանդի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը` 395-462 ԳՊլ (ադամանդինը 443 ԳՊլ է):[3][4][5] Հալման ջերմաստիճանն է 3033 °C, եռմանը` 5012 °C :
Պարբերական աղյուսակ | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og |
Ծանոթագրություններ
- ↑ Venetskii, S. I. (1974). «Osmium». Metallurgist. 18 (2): 155–157. doi:10.1007/BF01132596.
- ↑ Arblaster, J. W. (1989). «Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data» (PDF). Platinum Metals Review. 33 (1): 14–16.
- ↑ Weinberger, Michelle; Tolbert, Sarah; Kavner, Abby (2008). «Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress». Phys. Rev. Lett. 100 (4): 045506. Bibcode:2008PhRvL.100d5506W. doi:10.1103/PhysRevLett.100.045506. PMID 18352299.
- ↑ Cynn, Hyunchae (2002). «Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility». Physical Review Letters. 88 (13): 135701. Bibcode:2002PhRvL..88m5701C. doi:10.1103/PhysRevLett.88.135701. PMID 11955108.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (օգնություն) - ↑ Sahu, B. R. (2005). «Osmium Is Not Harder Than Diamond». Physical Review B. 72 (11): 113106. Bibcode:2005PhRvB..72k3106S. doi:10.1103/PhysRevB.72.113106.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (օգնություն)