«Վատիկան»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 38. | Տող 38. | ||
== Ընդհանուր տեղեկություններ == |
== Ընդհանուր տեղեկություններ == |
||
'''Վատիկան''', պապական [[քաղաք-պետություն]] [[Իտալիա]]յի [[մայրաքաղաք]] [[Հռոմ]]ի արևմտյան մասում՝ Մոնտե Վատիկանո բլրի վրա։ Տարածքով ամենափոքր [[պետություն]]ն է (44 հա)։ Մշտական բնակչությունը կազմում է շուրջ 800 մարդ, ներառյալ վատիկանական հպատակության 400 անդամներին։ Վատիկանը հանդիսանում է [[Կաթոլիկություն|կաթոլիկական]] [[եկեղեցի|եկեղեցու]] գլուխ կանգնած [[Հռոմի պապ]]ի նստավայրը, ինչպես նաև կաթոլիկական միջազգաջին կենտրոնը։ Պետության կարգավիճակը վերջնականորեն հաստատվել է 1929 թվականաին հատուկ հրովարտակով։ Հարուստ է ճարտարապետական [[հուշարձան]]ներով՝ կերտված Վերածննդի խոշորագույն վարպետների մտահղացմամբ՝ [[Ռաֆայել Սանտի]], [[Միքելանջելո]], Բեռնինի։ Կենտրոնը Պապական պալատն է և [[Հռոմի Սուրբ Պետրոս տաճար]]ը` կառուցված Սուրբ Պետրոս [[առաքյալ]]ի դամբարանի վրա։ |
'''Վատիկան''', պապական [[քաղաք-պետություն]] [[Իտալիա]]յի [[մայրաքաղաք]] [[Հռոմ]]ի արևմտյան մասում՝ Մոնտե Վատիկանո բլրի վրա։ Տարածքով ամենափոքր [[պետություն]]ն է (44 հա)։ Մշտական բնակչությունը կազմում է շուրջ 800 մարդ, ներառյալ վատիկանական հպատակության 400 անդամներին։ Վատիկանը հանդիսանում է [[Կաթոլիկություն|կաթոլիկական]] [[եկեղեցի|եկեղեցու]] գլուխ կանգնած [[Հռոմի պապ]]ի նստավայրը, ինչպես նաև կաթոլիկական միջազգաջին կենտրոնը։ Պետության կարգավիճակը վերջնականորեն հաստատվել է 1929 թվականաին հատուկ հրովարտակով։ Հարուստ է ճարտարապետական [[հուշարձան]]ներով՝ կերտված Վերածննդի խոշորագույն վարպետների մտահղացմամբ՝ [[Ռաֆայել Սանտի]], [[Միքելանջելո]], Բեռնինի։ Կենտրոնը Պապական պալատն է և [[Հռոմի Սուրբ Պետրոս տաճար]]ը` կառուցված Սուրբ Պետրոս [[առաքյալ]]ի դամբարանի վրա։ |
||
:Խորքից գրված տող |
|||
Պապին ցմահ ընտրում է կոնկլավը (կարդինալների հավաքը)՝ փակ գաղտնի քվեարկությամբ: Պապին են ենթարկվում Վատիկանի բոլոր հաստատությունները, որոնց ղեկավարները նրա կողմից նշանակված կարդինալներն են: Պետության ղեկավարը հրապարակում է օրենքներ, նաև բարձրագույն դատավորն է: Վատիկանի կառավարությունը գլխավորում է Պապի նշանակած պետական քարտուղարը: Վատիկանն ունի իր «զինված ուժերը»՝ շվեյցարացիների (110 հոգի) պահակախումբ (կազմավորվել է 1527 թվականին), որի զինվորները և սպաները ծառայում են 2–20 տարի: Դարերի ընթացքում նրանց համազգեստը փոփոխություն չի կրել, և դա է պատճառը, որ միջնադարյան համազգեստներով պապական զինվորները մշտապես գրավում են Վատիկան այցելող հյուրերի և զբոսաշրջիկների ուշադրությունը: |
Պապին ցմահ ընտրում է կոնկլավը (կարդինալների հավաքը)՝ փակ գաղտնի քվեարկությամբ: Պապին են ենթարկվում Վատիկանի բոլոր հաստատությունները, որոնց ղեկավարները նրա կողմից նշանակված կարդինալներն են: Պետության ղեկավարը հրապարակում է օրենքներ, նաև բարձրագույն դատավորն է: Վատիկանի կառավարությունը գլխավորում է Պապի նշանակած պետական քարտուղարը: Վատիկանն ունի իր «զինված ուժերը»՝ շվեյցարացիների (110 հոգի) պահակախումբ (կազմավորվել է 1527 թվականին), որի զինվորները և սպաները ծառայում են 2–20 տարի: Դարերի ընթացքում նրանց համազգեստը փոփոխություն չի կրել, և դա է պատճառը, որ միջնադարյան համազգեստներով պապական զինվորները մշտապես գրավում են Վատիկան այցելող հյուրերի և զբոսաշրջիկների ուշադրությունը: |
||
07:28, 28 Նոյեմբերի 2013-ի տարբերակ
Վատիկան Քաղաք-Պետություն Status Civitatis Vaticanae |
||||
---|---|---|---|---|
|
||||
Ազգային օրհներգ՝ Inno e Marcia Pontificale | ||||
|
||||
Մայրաքաղաք և ամենամեծ քաղաք | Վատիկան Քաղաք | |||
Պետական լեզուներ | լատիներեն | |||
Անկախություն | ||||
Տարածք | ||||
- | Ընդհանուր | 0.44 կմ² (234րդ) | ||
Բնակչություն | ||||
- | 2008 նախահաշիվը | 824 | ||
- | Խտություն | 1,780 /կմ² 4,610 /մղոն² |
||
Արժույթ | Եվրո (EUR) | |||
Ժամային գոտի | (ՀԿԺ+1) | |||
- | Ամռանը (DST) | (ՀԿԺ+2) | ||
Ազգային դոմեն | .va | |||
Հեռախոսային կոդ | +39 |
Վատիկանը քաղաք-պետություն է Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմում։
Ընդհանուր տեղեկություններ
Վատիկան, պապական քաղաք-պետություն Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմի արևմտյան մասում՝ Մոնտե Վատիկանո բլրի վրա։ Տարածքով ամենափոքր պետությունն է (44 հա)։ Մշտական բնակչությունը կազմում է շուրջ 800 մարդ, ներառյալ վատիկանական հպատակության 400 անդամներին։ Վատիկանը հանդիսանում է կաթոլիկական եկեղեցու գլուխ կանգնած Հռոմի պապի նստավայրը, ինչպես նաև կաթոլիկական միջազգաջին կենտրոնը։ Պետության կարգավիճակը վերջնականորեն հաստատվել է 1929 թվականաին հատուկ հրովարտակով։ Հարուստ է ճարտարապետական հուշարձաններով՝ կերտված Վերածննդի խոշորագույն վարպետների մտահղացմամբ՝ Ռաֆայել Սանտի, Միքելանջելո, Բեռնինի։ Կենտրոնը Պապական պալատն է և Հռոմի Սուրբ Պետրոս տաճարը` կառուցված Սուրբ Պետրոս առաքյալի դամբարանի վրա։ Պապին ցմահ ընտրում է կոնկլավը (կարդինալների հավաքը)՝ փակ գաղտնի քվեարկությամբ: Պապին են ենթարկվում Վատիկանի բոլոր հաստատությունները, որոնց ղեկավարները նրա կողմից նշանակված կարդինալներն են: Պետության ղեկավարը հրապարակում է օրենքներ, նաև բարձրագույն դատավորն է: Վատիկանի կառավարությունը գլխավորում է Պապի նշանակած պետական քարտուղարը: Վատիկանն ունի իր «զինված ուժերը»՝ շվեյցարացիների (110 հոգի) պահակախումբ (կազմավորվել է 1527 թվականին), որի զինվորները և սպաները ծառայում են 2–20 տարի: Դարերի ընթացքում նրանց համազգեստը փոփոխություն չի կրել, և դա է պատճառը, որ միջնադարյան համազգեստներով պապական զինվորները մշտապես գրավում են Վատիկան այցելող հյուրերի և զբոսաշրջիկների ուշադրությունը:
Պատմությունը
Անվանումը (իտալերեն՝ Vaticano) առաջացել է Տիբեր գետի ափին գտնվող համանուն բլրից (լատիներեն՝ Mons Vaticanus, իտալերեն՝ Monte Vaticano)։ Այդ բլրի վրա վաղ միջնադարում կառուցվել է մի պալատ, որը XIV դարի վերջից դարձել է կաթոլիկական եկեղեցու գլուխ կանգնած Հռոմի պապի մշտական նստավայրը։ Իտալիայի վերամիավորումից և Հռոմը նրան միանալուց (1870) հետո վերջ դրվեց Հռոմի պապի աշխարհիկ իշխանությանը։ Պապը չճանաչեց միավորված իտալական պետությունը, որի հետևանքով «Սուրբ աթոռի» և Իտալիայի կառավարության միջև վիճաբանություններ ծագեցին։ Ծագած տարաձայնությունները վերացվեցին 1929թվականին՝ Լաթերանյան պայմանագրերով, որի համաձայն կազմվեց Վատիկան պետությունն իր այժմյան սահմաններում։ Վատիկանը իտալերեն պաշտոնապես կոչվում է Stato della Città del Vaticano, որը բառացի նշանակում է «Վատիկան քաղաքի պետություն»։
Տնտեսությունը
Պետության տնտեսական հիմքը հանդիսանում են կապիտալ ներդրումներից ստացվող եկամուտներն ու հավատացյալների նվիրատվությունները։Վատիկանն աշխարհի խոշորագույն բաժնետերերից է և խոշոր կապիտալ ունի` ներդրած շատ երկրներում, այդ թվում՝ Իտալիայում, Շվեյցարիայում, ԱՄՆ-ում: Չափազանց եկամտաբեր է նաև միջազգային զբոսաշրջությունը, որի զարգացումը մշտապես գտնվում է պետության ուշադրության կենտրոնում:
Մշակույթը
Այստեղ է գտնվում աշխարհի ամենամեծ կաթոլիկ եկեղեցին՝ Սուրբ Պետրոսի տաճարը։ Սուրբ Պետրոս տաճարի հյուսիսային պատի խորշում տեղադրված է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի արձանը, իսկ մերձակա հրապարակներից մեկը 2008 թվականին կոչվել է նրա անունով: Վատիկանի երկրորդ մեծ տաճարը Սիքստինյան մատուռն է։ Վատիկանն ունի Եվրոպայի ամենահզոր ռադիոկայաններից մեկը, որը հաղորդումներ է արձակում բազմաթիվ լեզուներով, այդ թվում՝ նաև հայերեն: Այդ պետությունը աշխարհի տարբեր երկրներում ավելի քան 50 լեզվով հրատարակում է 1600 թերթ ու ամսագիր:
Արտաքին հղումներ
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Վատիկան կատեգորիայում։ |
|
|
|