«Տաջիկերեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

05:33, 2 Սեպտեմբերի 2013-ի տարբերակ

Տաջիկերեն (забони Тоҷикӣ, երբեմն անվանվում է պարսկերենի տաջիկական դիալեկտ, պարսկերեն` فارسی تاجیکی - ֆարսի-տոջիկի), տաջիկների լեզու, Տաջիկիստանի պետական լեզուն, Աֆղանստանի տարածաշրջանային լեզուներից մեկը, տարածված է նաև Ուզբեկիստանի որոշ շրձջաններում և հյուսիսային Աֆղանստանում։ Տաջիկերենը պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի հնդիրանական ճյուղավորման իրանական խմբին։

Դասական պարսկերենից առանձնացումը տեղի է ունեցել մոտավորապես XV դարում։ Ներկայումս տաջիկերենը զգալիորեն տարբերվում է պարսկերենից, իսկ 1940թ. կիրիլիկ գրերի հիման վրա այբուբենի ընդունումն էլ ավելի է ամրապնդել այդ տարբերությունը։ Բացի դրանից տաջիկերենի բառապաշարը պարսկերենի համեմատությամբ ավելի արխաիկ է, նրանում նաև մեծ է ռուսերենից փոխառված բառերի թիվը։

Գրերը

Մինչև 1928թ. տաջիկերենի գրերի հիմքում դրված էին արաբական գրերը։

**Տաջիկերենի այբուբենը արաբերեն գրերի հիմքի վրա**
ر	ذ	د	خ	ح	چ	ج	ث	ت	پ	ب	ا
/ɾ/	/z/	/d/	/χ/	/h/	/ʧ/	/ʤ/	/s/	/t/	/p/	/b/	/o/
ق	ف	غ	ع	ظ	ط	ض	ص	ش	س	ژ	ز
/q/	/f/	/ɣ/	/ʔ/	/z/	/t/	/z/	/s/	/ʃ/	/s/	/ʒ/	/z/
ی	ه	و	ن	م	ل	گ	ک
/j/	/h/	/v/	/n/	/m/	/l/	/ɡ/	/k/

1930 - 1940 թթ. օգտագործվում էր լատինատառ այբուբեն

A a	B b	C c	Ç ç	D d	E e	F f	G g
Ƣ ƣ	H h	I i	Ī ī	J j	K k	L l	M m
N n	O o	P p	Q q	R r	S s	Ş ş	T t
U u	Ū ū	V v	X x	Z z	Ƶ ƶ	'

Կիրիլիկ գրերի հիման վրա ժամանակակից այբուբենը

А а	Б б	В в	Г г	Ғ ғ	Д д	Е е	Ё ё
Ж ж	З з	И и	Й й	Ӣ ӣ	К к	Қ қ	Л л
М м	Н н	О о	П п	Р р	С с	Т т	У у
Ӯ ӯ	Ф ф	Х х	Ҳ ҳ	Ч ч	Ҷ ҷ	Ш ш	Ъ ъ
Э э	Ю ю	Я я

Այցելեք նաև

Հղումներ

Սա աշխարհ լեզուների մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Տաջիկերեն''' (забони Тоҷикӣ, երբեմն անվանվում է պարսկերենի տաջիկական դիալեկտ, պարսկերեն` فارسی تاجیکی — ֆարսի-տոջիկի), տաջիկների լեզու, Տաջիկիստանի պետական լեզուն, Աֆղանստանի տարածաշրջանային լեզուներից մեկը, տարածված է նաև Ուզբեկիստանի որոշ շրձջաններում և հյուսիսային Աֆղանստանում։ Տաջիկերենը պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի հնդիրանական ճյուղավորման իրանական խմբին։
+'''Տաջիկերեն''' (забони Тоҷикӣ, երբեմն անվանվում է պարսկերենի տաջիկական դիալեկտ, պարսկերեն` فارسی تاجیکی  -  ֆարսի-տոջիկի), տաջիկների լեզու, Տաջիկիստանի պետական լեզուն, Աֆղանստանի տարածաշրջանային լեզուներից մեկը, տարածված է նաև Ուզբեկիստանի որոշ շրձջաններում և հյուսիսային Աֆղանստանում։ Տաջիկերենը պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի հնդիրանական ճյուղավորման իրանական խմբին։
 Դասական պարսկերենից առանձնացումը տեղի է ունեցել մոտավորապես XV դարում։ Ներկայումս տաջիկերենը զգալիորեն տարբերվում է պարսկերենից, իսկ 1940թ. կիրիլիկ գրերի հիման վրա այբուբենի ընդունումն էլ ավելի է ամրապնդել այդ տարբերությունը։ Բացի դրանից տաջիկերենի բառապաշարը պարսկերենի համեմատությամբ ավելի արխաիկ է, նրանում նաև մեծ է ռուսերենից փոխառված բառերի թիվը։
@@ Տող 22. / Տող 22. @@
 |}
-— [[1940]] թթ. օգտագործվում էր լատինատառ այբուբեն
+-  [[1940]] թթ. օգտագործվում էր լատինատառ այբուբեն
 {| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"