«Յուպիտեր (դիցաբանություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → (4) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, replaced: → (331), → (163) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար
{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար
| Անուն = Յուպիտեր
| Անուն = Յուպիտեր
| Բնօրինակ գրաձև = Jupiter
| Բնօրինակ գրաձև = Jupiter
| Անվան մեկնաբանում =
| Անվան մեկնաբանում =
| Տիպ =
| Դիցաբանություն = Հին հռոմեական
| Տիպ =
| Սեռ =
| Դիցաբանություն = Հին հռոմեական
| Կյանքի ժամանակաշրջան =
| Սեռ =
| Պատկեր = IngresJupiterAndThetis.jpg
| Կյանքի ժամանակաշրջան =
| Պատկերի չափ =
| Պատկեր = IngresJupiterAndThetis.jpg
| Պատկերի չափ =
| Պատկերի նկարագրում = [[Յուպիտեր և Փետիդա]]
| Հատկանիշներ = կայծակի, լույսի, հաղթանակի, անձրևի, բերքատվության ու որոտի աստված, աստվածների հայրը
| Պատկերի նկարագրում = [[Յուպիտեր և Փետիդա]]
| Անունը այլ լեզուներով =
| Հատկանիշներ = կայծակի, լույսի, հաղթանակի, անձրևի, բերքատվության ու որոտի աստված, աստվածների հայրը
| Հունական գրաձև =
| Անունը այլ լեզուներով =
| Հունական գրաձև =
| Լատինական գրաձև = Jupiter
| Այլ մշակույթներում = [[Զևս]], [[Արամազդ]], [[Ահուրամազդա]]
| Լատինական գրաձև = Jupiter
| Վայր = [[Հռոմեական կայսրություն]]
| Այլ մշակույթներում = [[Զևս]], [[Արամազդ]], [[Ահուրամազդա]]
| Զբաղմունք =
| Վայր = [[Հռոմեական կայսրություն]]
| Ծագում =
| Զբաղմունք =
| Ծագում =
| Հիշատակումներ =
| Դինաստիա =
| Հիշատակումներ =
| Դինաստիա =
| Հայր =
| Հայր =
| Մայր =
| Մայր =
| Եղբայր =
| Եղբայր =
| Քույր =
| Ամուսին = [[Յունոնա]]
| Քույր =
| Զավակներ =
| Ամուսին = [[Յունոնա]]
| Թաղման վայր =
| Զավակներ =
| Կապված հասկացողություններ =
| Թաղման վայր =
| Կապված հասկացողություններ =
| Կապված իրադարձություններ =
| Կապված իրադարձություններ =
| Կապված կերպարներ =
| Կապված կերպարներ =
| Ատրիբուտներ =
| Բնորոշ գծեր =
| Ատրիբուտներ =
| Բնորոշ գծեր =
| Վահանա =
| Վահանա =
| Մանտրա =
| Մանտրա =
| Վիքիպահեստ =
| Վիքիպահեստ =
}}
}}
'''Յուպիտեր''', երկնքի հռոմեական աստվածություն. նույնացվել է [[Զևս]]ի հետ։ Յուպիտերը նախ և առաջ լույսի աստվածն է. նրան հաճախ կոչել են Լյուցետիոս (Լուսատու), նա համարվել է երկնքի տերը, և, երբ հռոմեացիները ուզում էին ասել «բաց երկնքի տակ», նրանք ասում էին` «Յուպիտերի ներքո» («սուրբ Իովե»)։ Յուպիտերը համարվում էր անձրևի աստված. նրանից էր կախված հողագործին երաշտով հարվածելը կամ նրան բերք շնորհելը։ Որոտը Յուպիտերի կամքի դրսևորումն է. կայծակի ընկած վայրը համարվում էր սրբազան։ Հռոմեական կայսրության գլխավոր տաճարը '''Կապիտոլյան Յուպիտերի''' տաճարն էր։ Յուպիտերի քրմերը եղել են [[ֆլամիններ]]ը։ [[2-րդ դար|II]]-[[3-րդ դար|III]] դարերում Հռոմում բազմաթիվ արևելյան պաշտամունքների ներթափանցման կապակցությամբ, սկսեցին Յուպիտերի հետ նույնացնել սիրիական աստվածներին (Բաալներին)։ [[Անտոնիոսներ]]ի օրոք [[Կոմմագենե]]ի [[Դոլիքե]] քաղաքի [[Բաալ]]ի պաշտամունքը տարածվում է [[Հռոմ]], որտեղ Ավենտինյան բլրի վրա կառուցվում է '''Դոլիքեյան Յուպիտերի''' տաճարը։ [[Հելիուպոլիս]] քաղաքի (այժմ` [[Բաալբեկ]]ը [[Լիբանան]]ում) Բաալը ստանում է '''Հելիուպոլիսյան Յուպիտերի''' անունը. նրա հոյակապ տաճարը վերականգնել է [[Անտոնիոս Պիոս]] կայսրը (այժմ վիթխարի ավերակներ)։ Յուպիտերի հետ հաճախ նույնացվել է եգիպտական [[Ամոն]] աստվածը։ Յուպիտերին սկսեցին վերագրել [[Զևս]]ի մասին եղած բազմաթիվ հունական առասպելներ։ Յուպիտերի պատկերումները չէին տարբերվում [[Զևս]]ի պատկերումներից։ Այլաբանորեն, հեգնաբար, Յուպիտեր նշանակում է` գոռոզ, մեծամիտ, ամբարտավան մարդ։
'''Յուպիտեր''', երկնքի հռոմեական աստվածություն. նույնացվել է [[Զևս]]ի հետ։ Յուպիտերը նախ և առաջ լույսի աստվածն է. նրան հաճախ կոչել են Լյուցետիոս (Լուսատու), նա համարվել է երկնքի տերը, և, երբ հռոմեացիները ուզում էին ասել «բաց երկնքի տակ», նրանք ասում էին` «Յուպիտերի ներքո» («սուրբ Իովե»)։ Յուպիտերը համարվում էր անձրևի աստված. նրանից էր կախված հողագործին երաշտով հարվածելը կամ նրան բերք շնորհելը։ Որոտը Յուպիտերի կամքի դրսևորումն է. կայծակի ընկած վայրը համարվում էր սրբազան։ Հռոմեական կայսրության գլխավոր տաճարը '''Կապիտոլյան Յուպիտերի''' տաճարն էր։ Յուպիտերի քրմերը եղել են [[ֆլամիններ]]ը։ [[2-րդ դար|II]]-[[3-րդ դար|III]] դարերում Հռոմում բազմաթիվ արևելյան պաշտամունքների ներթափանցման կապակցությամբ, սկսեցին Յուպիտերի հետ նույնացնել սիրիական աստվածներին (Բաալներին)։ [[Անտոնիոսներ]]ի օրոք [[Կոմմագենե]]ի [[Դոլիքե]] քաղաքի [[Բաալ]]ի պաշտամունքը տարածվում է [[Հռոմ]], որտեղ Ավենտինյան բլրի վրա կառուցվում է '''Դոլիքեյան Յուպիտերի''' տաճարը։ [[Հելիուպոլիս]] քաղաքի (այժմ` [[Բաալբեկ]]ը [[Լիբանան]]ում) Բաալը ստանում է '''Հելիուպոլիսյան Յուպիտերի''' անունը. նրա հոյակապ տաճարը վերականգնել է [[Անտոնիոս Պիոս]] կայսրը (այժմ վիթխարի ավերակներ)։ Յուպիտերի հետ հաճախ նույնացվել է եգիպտական [[Ամոն]] աստվածը։ Յուպիտերին սկսեցին վերագրել [[Զևս]]ի մասին եղած բազմաթիվ հունական առասպելներ։ Յուպիտերի պատկերումները չէին տարբերվում [[Զևս]]ի պատկերումներից։ Այլաբանորեն, հեգնաբար, Յուպիտեր նշանակում է` գոռոզ, մեծամիտ, ամբարտավան մարդ։

16:03, 1 Սեպտեմբերի 2013-ի տարբերակ

Յուպիտեր
Տեսակհռոմեական դիցարանի աստվածություն, գերագույն աստված և աստված
Դիցաբանությունհին հռոմեական կրոն
Սեռարական
Երևի համընկնում էԶևս, Պերուն, Թոր և Jupiter?
ՀայրՍատուրն
ՄայրOps?
Քույր/ԵղբայրՅունոնա, Վեստա, Պլուտոն, Նեպտուն և Կերես
ԱմուսինՅունոնա
ԿողակիցԼատոնա և Juturna?
ԶավակներՎուլկան, Դիանա, Հերկուլես, Բախուս, Յուվենտա, Մարս, Բելլոնա, Միներվա, Ապոլլոն, Iarbas?, Մերկուրի և Պրոզերպինա
 Iupiter Վիքիպահեստում

Յուպիտեր, երկնքի հռոմեական աստվածություն. նույնացվել է Զևսի հետ։ Յուպիտերը նախ և առաջ լույսի աստվածն է. նրան հաճախ կոչել են Լյուցետիոս (Լուսատու), նա համարվել է երկնքի տերը, և, երբ հռոմեացիները ուզում էին ասել «բաց երկնքի տակ», նրանք ասում էին` «Յուպիտերի ներքո» («սուրբ Իովե»)։ Յուպիտերը համարվում էր անձրևի աստված. նրանից էր կախված հողագործին երաշտով հարվածելը կամ նրան բերք շնորհելը։ Որոտը Յուպիտերի կամքի դրսևորումն է. կայծակի ընկած վայրը համարվում էր սրբազան։ Հռոմեական կայսրության գլխավոր տաճարը Կապիտոլյան Յուպիտերի տաճարն էր։ Յուպիտերի քրմերը եղել են ֆլամինները։ II-III դարերում Հռոմում բազմաթիվ արևելյան պաշտամունքների ներթափանցման կապակցությամբ, սկսեցին Յուպիտերի հետ նույնացնել սիրիական աստվածներին (Բաալներին)։ Անտոնիոսների օրոք Կոմմագենեի Դոլիքե քաղաքի Բաալի պաշտամունքը տարածվում է Հռոմ, որտեղ Ավենտինյան բլրի վրա կառուցվում է Դոլիքեյան Յուպիտերի տաճարը։ Հելիուպոլիս քաղաքի (այժմ` Բաալբեկը Լիբանանում) Բաալը ստանում է Հելիուպոլիսյան Յուպիտերի անունը. նրա հոյակապ տաճարը վերականգնել է Անտոնիոս Պիոս կայսրը (այժմ վիթխարի ավերակներ)։ Յուպիտերի հետ հաճախ նույնացվել է եգիպտական Ամոն աստվածը։ Յուպիտերին սկսեցին վերագրել Զևսի մասին եղած բազմաթիվ հունական առասպելներ։ Յուպիտերի պատկերումները չէին տարբերվում Զևսի պատկերումներից։ Այլաբանորեն, հեգնաբար, Յուպիտեր նշանակում է` գոռոզ, մեծամիտ, ամբարտավան մարդ։

Յուպիտերի բազմակերպարությունը

  • Յուպիտեր Տոնանս (Jupiter Tonans), (որոտացող) ուղարկում էր անձրև և որոտ։
  • Յուպիտեր Ֆուլգուր (Jupiter Fulgur), (կայծակնային) ուղարկում էր կայծակներ։
  • Օպտիմուս Մակսիմուս Սոտեր (Optimus Maximus Soter), Լավագույն, Հզորագույն, Փրկիչ։
  • Յուպիտեր Վիկտոր (Jupiter Victor), պարգևում էր հաղթանակ։
  • Յուպիտեր Լատիարիս (Jupiter Latiaris), լատիանակն ցեղերի միության աստված։
  • Յուպիտեր Դապալիս, բերքատվության աստված։
  • Յուպիտեր Տերմինոս (Jupiter Terminus), սահամանների պահպանության հովանավոր։
  • Յուպիտեր Լիբերտաս (Jupiter Libertas), ազատության հովանավոր։
  • Յուպիտեր Փերետրիոս (Jupiter Feretrius), պատերազմի և հաղթանակի աստված։
  • Յուպիտեր Յուպիտոն (Jupiter Yupiton), բարձրունքի հասնելու աստված։
  • Յուպիտեր Ստատոր (Պահպանիչ), հովանավորում էր հռոմեական զորքը և պաշտպանում նրա շարքերը։
  • Յուպիտեր Վերսոր (Խափանիչ), թշնամուն մատնում էր փախուստի։