«Կոբալտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

06:17, 31 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ

Կոբալտ

Կոբալտ (լատիներեն` Cobaltum)` քիմիական տարր է, որի նշանն է Co և ատոմային թիվը՝ 27։

Կոբալտը բնության մեջ

Երկրակեղեւում կոբալտի պարունակությունն ըստ զանգվածի հավասար է 4·10⁻³ %: Հայտնի է կոբալտ պարունակող շուրջ 30 հանքանյութ, որոնցից են` կոբալտինը CoAsS, լինեիտը Co₃S₄, սմալտինը CoAs₂ եւ այլն:
Ծովի ջրում պարունակությունը մոտ (1,7)·10⁻¹⁰ % է: Կոբալտի ամենահարուստ հանքերը գտնվում են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում:

Ֆիզիկական հատկությունները

Կոբալտը մետաղ է: Օքսիդների բարակ շերտից ստանում է դեղնավուն երանգ:
Կոբալտը գոյություն ունի երկու ձեւափոխությունների տեսքով: Սենյակայինից մինչեւ 427 °C ջերմաստիճանը կայուն է α-ձեւափոխությունը, 427 °C-ից մինչեւ հալման 1494 °C ջերմաստիճանը` β-ձեւափոխությունը:
Կոբալտն ունի ֆերոմագնիսական հատկություն:

Կիրառությունը

Հնագույն ժամանակներից կոբալտից ստեղծված գունանյութերը (կոբալտի կապույտ) օգտագործվել են զարդեղենների արտադրությունում եւ ապակիներ գունավորելու համար:
Կոբալտն օգտագործվում է պողպատի լեգիրացման համար, ինչի շնորհիվ մեծանում է վերջինիս ջերմակայունությունը, բարելավվում են մեխանիկական հատկությունները: Կոբալտ պարունակող համաձուլվածքներից պատրաստում են մշակող գործիքներ` շաղափներ, կտրիչներ եւ այլն:
Քիմիական ռեակցիաներում օգտագործվում է որպես կատալիզատոր:
Լիթիումի կոբալտիտը կուտակիչների արտադրության ժամանակ օգտագործվում է որպես բարձր արդյունավետության դրական էլեկտրոդ:
Բժշկության մեջ ռադիոակտիվ ⁶⁰Co-ը, որի կիսատրոհման պարբերությունը 5 271 տարի է, օգտագործվում է գամմա-դեֆեկտասկոպիա կատարելու ժամանակ:

Կենսաբանական կարեւորությունը

Կոբալտը բոլոր կենդանիների համար ունի էական նշանակություն: Այն կոբալամինի հիմնական բաղկացուցիչն է, որը հայտնի է նաեւ որպես B₁₂ վիտամին: Կոբալտը մասնակցում է արյունաստեղծմանը, նյարդային համակարգի եւ լյարդի գործունեությանը: Մարդու օրական կոբալտի պահանջը կազմում է 0.007-0.015 մգ: Մարդու մարմինը պարունակում է իր քաշի յուրաքանչյուր կիլոգրամի հաշվարկով 0.2 մգ կոբալտ:

Պարբերական աղյուսակ

Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Կաղապար:Link GA

@@ Տող 5. / Տող 5. @@
 Երկրակեղեւում կոբալտի պարունակությունն ըստ զանգվածի հավասար է 4·10<sup>−3</sup> %: Հայտնի է կոբալտ պարունակող շուրջ 30 հանքանյութ, որոնցից են` կոբալտինը CoAsS, լինեիտը Co<sub>3</sub>S<sub>4</sub>, սմալտինը CoAs<sub>2</sub> եւ այլն:<br />
 Ծովի ջրում պարունակությունը մոտ (1,7)·10<sup>−10</sup> % է:
-Կոբալտի ամենահարուստ հանքերը գտնվում են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում:<br />
+Կոբալտի ամենահարուստ հանքերը գտնվում են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում:
 == Ֆիզիկական հատկությունները ==
@@ Տող 13. / Տող 13. @@
 == Կիրառությունը ==
 [[Պատկեր:bristol.blue.glass.arp.750pix.jpg|thumb|left|320px|«Կոբալտի կապույտ» գույնի ապակեղեն:]]
-* Հնագույն ժամանակներից կոբալտից ստեղծված գունանյութերը (կոբալտի կապույտ) օգտագործվել են զարդեղենների արտադրությունում եւ [[ապակի]]ներ գունավորելու համար:<br />
+* Հնագույն ժամանակներից կոբալտից ստեղծված գունանյութերը (կոբալտի կապույտ) օգտագործվել են զարդեղենների արտադրությունում եւ [[ապակի]]ներ գունավորելու համար:
 * Կոբալտն օգտագործվում է պողպատի լեգիրացման համար, ինչի շնորհիվ մեծանում է վերջինիս ջերմակայունությունը, բարելավվում են մեխանիկական հատկությունները: Կոբալտ պարունակող համաձուլվածքներից պատրաստում են մշակող գործիքներ` [[շաղափ]]ներ, [[կտրիչ]]ներ եւ այլն:
-* Քիմիական ռեակցիաներում օգտագործվում է որպես [[կատալիզատոր]]:<br />
+* Քիմիական ռեակցիաներում օգտագործվում է որպես [[կատալիզատոր]]:
-* [[Լիթիում]]ի կոբալտիտը [[կուտակիչ]]ների արտադրության ժամանակ օգտագործվում է որպես բարձր արդյունավետության դրական [[էլեկտրոդ]]:<br />
+* [[Լիթիում]]ի կոբալտիտը [[կուտակիչ]]ների արտադրության ժամանակ օգտագործվում է որպես բարձր արդյունավետության դրական [[էլեկտրոդ]]:
 * Բժշկության մեջ ռադիոակտիվ <sup>60</sup>Co-ը, որի կիսատրոհման պարբերությունը 5 271 տարի է, օգտագործվում է գամմա-դեֆեկտասկոպիա կատարելու ժամանակ:
 == Կենսաբանական կարեւորությունը ==
-Կոբալտը բոլոր կենդանիների համար ունի էական նշանակություն: Այն կոբալամինի հիմնական բաղկացուցիչն է, որը հայտնի է նաեւ որպես B<sub>12</sub> [[վիտամին]]: Կոբալտը մասնակցում է արյունաստեղծմանը, նյարդային համակարգի եւ լյարդի գործունեությանը: Մարդու օրական կոբալտի պահանջը  կազմում է 0.007-0.015 մգ: Մարդու մարմինը պարունակում է իր քաշի յուրաքանչյուր կիլոգրամի հաշվարկով 0.2 մգ կոբալտ:
+Կոբալտը բոլոր կենդանիների համար ունի էական նշանակություն: Այն կոբալամինի հիմնական բաղկացուցիչն է, որը հայտնի է նաեւ որպես B<sub>12</sub> [[վիտամին]]: Կոբալտը մասնակցում է արյունաստեղծմանը, նյարդային համակարգի եւ լյարդի գործունեությանը: Մարդու օրական կոբալտի պահանջը կազմում է 0.007-0.015 մգ: Մարդու մարմինը պարունակում է իր քաշի յուրաքանչյուր կիլոգրամի հաշվարկով 0.2 մգ կոբալտ:
 * [[Պարբերական աղյուսակ]]
-{{Chem-stub}}
 {{Փոքր պարբերական աղյուսակ}}
 [[Կատեգորիա:Տարրեր]]
+{{Chem-stub}}
 {{Link GA|en}}

դ ք խ Պարբերական աղյուսակ
H																															He
Li	Be																									B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg																									Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca															Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr															Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og