«Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, replaced: դ: → դ։, կ: → կ։, մ: → մ։ (2), ն: → ն։ (2), ջ: → ջ։ (2), ս: → ս։, վ: → վ։, ց: → ց։, ք: → ք։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 8. Տող 8.
|Դրոշի նկարագրում =
|Դրոշի նկարագրում =
|Երկիր = Ուկրաինա
|Երկիր = Ուկրաինա
|Հիմն = [[ՂԻՀ հիմն|Нивы и горы твои волшебны, Родина]]</br>(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք)
|Հիմն = [[ՂԻՀ հիմն|Нивы и горы твои волшебны, Родина]]<br />(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք)
|Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ
|Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ
|Մտնում է =
|Մտնում է =
Տող 25. Տող 25.
|ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով =
|ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով =
|Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով =
|Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով =
|Լեզու = [[Ուկրաիներեն]]</br>
|Լեզու = [[Ուկրաիներեն]]<br />
|Լեզուներ = [[Ռուսերեն]], [[Ղրիմի թաթարերեն]]
|Լեզուներ = [[Ռուսերեն]], [[Ղրիմի թաթարերեն]]
|Բնակչություն =2 033 700 մարդ
|Բնակչություն =2 033 700 մարդ
Տող 33. Տող 33.
|Խտություն = 75,6
|Խտություն = 75,6
|Տեղը ըստ խտության =
|Տեղը ըստ խտության =
|Ազգային կազմ =58,32% [[Ռուսներ]]</br>24,32% [[Ուկրաինացիներ]]</br>12,10% [[Ղրիմյան թաթարներ]]
|Ազգային կազմ =58,32% [[Ռուսներ]]<br />24,32% [[Ուկրաինացիներ]]<br />12,10% [[Ղրիմյան թաթարներ]]
|Կրոնական կազմ =
|Կրոնական կազմ =
|Տարածք = 26,081 հազ.
|Տարածք = 26,081 հազ.
Տող 59. Տող 59.
|Ծանոթագրություններ =
|Ծանոթագրություններ =
}}
}}
'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ, տեղաբաշխված է [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>: Ունի [[Ռուսաստան]]ի հետ ծովային սահման արևելքում:
'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ, տեղաբաշխված է [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>: Ունի [[Ռուսաստան]]ի հետ ծովային սահման արևելքում։


ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է [[Սևաստոպոլի քաղաքային խորհուրդ|Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին]], որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր<ref name=sudba>[http://www.moscow-crimea.ru/russia/document/1995_1.html Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով]</ref>, և [[Արբատյան ցամաքալեզվակ]]ի հյուսիսային մասը, որը մտնում է [[Խերսոնի մարզ]]ի մեջ:
ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է [[Սևաստոպոլի քաղաքային խորհուրդ|Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին]], որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր<ref name=sudba>[http://www.moscow-crimea.ru/russia/document/1995_1.html Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով]</ref>, և [[Արբատյան ցամաքալեզվակ]]ի հյուսիսային մասը, որը մտնում է [[Խերսոնի մարզ]]ի մեջ։


[[1921]] թվականի հոկտեմբերի 18-ին [[Տավրիչեսկի գուբերնիա]]յի մի մասից ձևավորվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն: [[1945]] թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ [[ՌԽՖՍՀ]] կազմում [[Ղրիմի մարզ]]: [[1948]] թվականին [[Սևաստոպոլ]] քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք: [[1954]] թվականից [[ՈւԽՍՀ]]-ի կազմի մեջ: [[1991]] թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն:
[[1921]] թվականի հոկտեմբերի 18-ին [[Տավրիչեսկի գուբերնիա]]յի մի մասից ձևավորվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։ [[1945]] թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ [[ՌԽՖՍՀ]] կազմում [[Ղրիմի մարզ]]: [[1948]] թվականին [[Սևաստոպոլ]] քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ [[1954]] թվականից [[ՈւԽՍՀ]]-ի կազմի մեջ։ [[1991]] թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։


Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից: Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ: 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[Օսմանական կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս:
Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[Օսմանական կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս։


ՂԻՀ այժմ ինքնավար [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է, Ուկրաինայի կազմի մեջ<ref name="BBCprofileCrimea"/>, որը կառավարվում է [[Ղրիմի սահմանադրություն|Ղրիմի սահմանադրության]] համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով: Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է [[Սիմֆերոպոլ]] քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում: Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ:
ՂԻՀ այժմ ինքնավար [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է, Ուկրաինայի կազմի մեջ<ref name="BBCprofileCrimea"/>, որը կառավարվում է [[Ղրիմի սահմանադրություն|Ղրիմի սահմանադրության]] համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է [[Սիմֆերոպոլ]] քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։


==Տես նաև==
==Տես նաև==

13:57, 23 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ

Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն
Ղրիմի դրոշ Զինանշան


ԵրկիրՈւկրաինա Ուկրաինա
ՀիմնHymn of Crimea?
ԿարգավիճակԻնքնավար հանրապետություն, region of Ukraine? և վիճելի տարածք
Մտնում էՈւկրաինա[1]
ՎարչկենտրոնՍիմֆերոպոլ
Ամենաբարձր կետՌոման-Կոշ
Օրենսդրական մարմինSupreme Council of Crimea?
Պաշտոնական լեզուներուկրաիներեն, ռուսերեն և Ղրիմի թաթարերեն
Բնակչություն1 957 801 մարդ (մարտի 1, 2014)[2]
Տարածք26 081 կմ²
Հիմնադրված էփետրվարի 12, 1991 թ.
Սահմանակցում էԽերսոնի մարզ, Սևաստոպոլ, Կրասնոդարի երկրամաս, Սև ծով և Ազովի ծով
Ժամային գոտիDAZD?, UTC+2 և UTC+3
ՀապավումАР Крым
ՆախորդՂրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն
ՓոխարինեցՂրիմի մարզ և Republic of Crimea?
ISO 3166-2 կոդUA-43
Հեռախոսային կոդ65
rada.crimea.ua

Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն (ուկրաիներեն՝ Автономна Республіка Крим, ռուս.՝ Автономная Республика Крым, Ղրիմի թաթարերեն՝ Qırım Muhtar Cumhuriyeti), ՂԻՀ (ուկրաիներեն՝ АРК, ռուս.՝ АРК, Ղրիմի թաթարերեն՝ QMC), ինքնավար հանրապետություն Ուկրաինայի կազմի մեջ, տեղաբաշխված է Ղրիմ թերակղզու մեծ մասի վրա[3]: Ունի Ռուսաստանի հետ ծովային սահման արևելքում։

ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին, որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր[4], և Արբատյան ցամաքալեզվակի հյուսիսային մասը, որը մտնում է Խերսոնի մարզի մեջ։

1921 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Տավրիչեսկի գուբերնիայի մի մասից ձևավորվեց Ղրիմյան ԻԽՍՀ-ն։ 1945 թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ ՌԽՖՍՀ կազմում Ղրիմի մարզ: 1948 թվականին Սևաստոպոլ քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ 1954 թվականից ՈւԽՍՀ-ի կազմի մեջ։ 1991 թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց Ղրիմյան ԻԽՍՀ-ն։

Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է կիմերացիների, հույների, սկյութերի, գոթերի, հունների, բուլղարների, խազարների կողմից, և մտել է Կիևյան Ռուսիայի, Բյուզանդական կայսրության, Կիպչակների պետության, Օսմանյան կայսրության, Ոսկե հորդայի թաթարների պետության և Մոնղոլների ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր Վենետիկի և Գենուայի հանրապետություններին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին Ղրիմի խանությունը և Օսմանական կայսրությունը 15-18-րդ դարերում, Ռուսական կայսրության կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև Ուկրաինայի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր Սովետական Միության մաս։

ՂԻՀ այժմ ինքնավար խորհրդարանական հանրապետություն է, Ուկրաինայի կազմի մեջ[3], որը կառավարվում է Ղրիմի սահմանադրության համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է Սիմֆերոպոլ քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ