«Հնդկաչին»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Bot: Migrating 66 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q43467 (translate me) |
չ clean up, replaced: է: → է։, բ: → բ։, ը: → ը։ (2), ի: → ի։, մ: → մ։ (3), ն: → ն։ (3), վ: → վ։ (2), տ: → տ։, ր: → ր։ (2), ց: → ց։, ): → )։ oգտվելով [[Վիքիպեդիա:ԱվտոՎիքիԲրաո... |
||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
[[Պատկեր:Topographic30deg N0E90.png|thumb|300px|Հնդկաչին թերակղզին]] |
[[Պատկեր:Topographic30deg N0E90.png|thumb|300px|Հնդկաչին թերակղզին]] |
||
{{Coord|16|N|101|E|scale:90000000|display=title}} |
{{Coord|16|N|101|E|scale:90000000|display=title}} |
||
'''Հնդկաչին''' ({{lang-vi|Đông Dương}}), թերակղզի [[Ասիա]]յի հարավ-արևելյան |
'''Հնդկաչին''' ({{lang-vi|Đông Dương}}), թերակղզի [[Ասիա]]յի հարավ-արևելյան հատվածում։ |
||
Թերակղզու մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2 միլոն կմ²: Արևմուտքից շրջափակված է [[Բենգալյան ծոց]]ով, [[Անդամյան ծով]]ով, [[Հնդկական օվկիանոս]]ով և [[Մալակկայի նեղուց]]ով: Հարավային և արևելյան մասից [[Խաղաղ օվկիանոս]]ով, [[Հարավ Չինական ծով]]ով և նրա [[Սիամական նեղուց|Սիամական]] և [[Բակբո նեղուց|Բակբո]] |
Թերակղզու մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2 միլոն կմ²: Արևմուտքից շրջափակված է [[Բենգալյան ծոց]]ով, [[Անդամյան ծով]]ով, [[Հնդկական օվկիանոս]]ով և [[Մալակկայի նեղուց]]ով: Հարավային և արևելյան մասից [[Խաղաղ օվկիանոս]]ով, [[Հարավ Չինական ծով]]ով և նրա [[Սիամական նեղուց|Սիամական]] և [[Բակբո նեղուց|Բակբո]] նեղուցներով։ Հյուսիսային սահմանը պայմանականորեն անցնում է [[Գանգես]] և [[Բրահմապուտրա]] գետերի գետաբերանով դեպի [[Հոնգհա]] գետ։ Հարավային մասում է գտնվում Հնդկաչինի մաս կազմող [[Մալակկա]] թերակղզին։ |
||
Հնդկաչին թերակղզու ռելիեֆը շատ բարդ |
Հնդկաչին թերակղզու ռելիեֆը շատ բարդ է։ Հյուսիսց հարավ ձգվում են երկար, երիտասարդ լեռնաշղթաներ։ Լեռների միջև տարածվում են սարահարթերը և ցածրադիր հարթավայրերը, նրանցից մի քանիսի հիմքը կազմում են հնագույն բյուրեղյա զանգվածները։ Խոշոր գետերը, որոնք սկիզբ են առնում [[Տիբեթյան լեռնաշխարհ]]ից, հոսում են լեռնաշղթաների միջև գնվող նեղ հովիտներով։ Հարավում, ծովին ավելի մոտիկ վայրերում, գետահովիտներն ընդարձակվում են և փոխվում առափնյա դաշտավայրերի. շատ գետեր իրենց գետաբերաններում առաջացնում են [[Դելտա (գետի)|դելտա]]: Ընդարձակ հարթավայր է տարածվում [[Մեկոնգ]] գետի ստորին հոսանքի երկարությամբ։ |
||
Թերակղզում կան [[ |
Թերակղզում կան [[անագ]]ի, [[վոլֆրամ]]ի և այլ մետաղների խոշոր հանքավայրեր, ինչպես նաև [[քարածուխ]] և [[նավթ]]: |
||
Հնդկաչին թերակղզու կլիման մերձհասարակածային է, իսկ ծայր հարավում` |
Հնդկաչին թերակղզու կլիման մերձհասարակածային է, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային։ Տեղումների քանակը կախված է [[մուսսոն]]ների ուղղությունից և տվյալ վայրի ռելիեֆից։ Տեղումներ շատ են լինում (տարեկան մինչև 5000 մմ) ամառային հարավ-արևմտյան մուսսոնի ժամանակ, դեպի Բենգալյան ծոցի կողմը թեքված լեռների արևմտյան լանջերին։ Թերակղզու ներքին մասերում տեղումներ ավելի քիչ են լինում (տարեկան մոտավորապես 1000 մմ)։ Թերակղզու հարթավայրային մասում միջին ջերմաստիճանը չի իջնում + 20<sup>о</sup>С, գարունը և աշունը բարձրանում է մինչև + 30<sup>о</sup>С: Լեռներում այն իջնում է մինչև 15<sup>о</sup>С: |
||
| ⚫ | Առատ խոնավություն ստացող վայրերում աճում են մերձհասարակածային մշտադալար անտառներ, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային անտառներ։ Լեռներում դրանք փոխվում են մերձարևադարձային, տերևաթափ լինող և փշատերև անտառների։ Լեռների վերին մասերը գրավում են կորաբուն ծառերի անտառները և մարգագետինները։ Ավելի քիչ խոնավ և լեռներով շրջափակված հարթավայրերում տարածվում են [[սավաննա]]ներ: |
||
| ⚫ | Բնակչությունը կենտրոնացված է գլխավորապես գետերի երկայնքով ընկած հարթավայրերում։ Գերակշռող գյուղատնտեսական կուլտուրան [[բրինձ]]ն է, որը մշակվում է գետային ցածրադիր վայրերում և գետերի դելտաներում, առանձնապես Մեկոնգի դելտայում։ Հարավի պլանտացիաներում մշակում են կաուչուկատու ծառեր, որոնց հյութից ստանում են բնական [[Կաուչուկներ|կաուչուկ]]: |
||
| ⚫ | Առատ խոնավություն ստացող վայրերում աճում են մերձհասարակածային մշտադալար անտառներ, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային |
||
| ⚫ | Բնակչությունը կենտրոնացված է գլխավորապես գետերի երկայնքով ընկած |
||
Հնդկաչին թերակղզում ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն տարածվում են հետևյալ պետությունները` [[Բանգլադեշ]], [[Վիետնամ]], [[Կամբոջա]], [[Լաոս]], [[Մալայզիա]], [[Մյանմա]] և [[Թայլանդ]]: |
Հնդկաչին թերակղզում ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն տարածվում են հետևյալ պետությունները` [[Բանգլադեշ]], [[Վիետնամ]], [[Կամբոջա]], [[Լաոս]], [[Մալայզիա]], [[Մյանմա]] և [[Թայլանդ]]: |
||
{{Commonscat|Indochina|Հնդկաչին}} |
{{Commonscat|Indochina|Հնդկաչին}} |
||
[[Կատեգորիա:Թերակղզիներ այբբենական կարգով]] |
[[Կատեգորիա:Թերակղզիներ այբբենական կարգով]] |
||
12:40, 23 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Հնդկաչին (վիետ․՝ Đông Dương), թերակղզի Ասիայի հարավ-արևելյան հատվածում։
Թերակղզու մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2 միլոն կմ²: Արևմուտքից շրջափակված է Բենգալյան ծոցով, Անդամյան ծովով, Հնդկական օվկիանոսով և Մալակկայի նեղուցով: Հարավային և արևելյան մասից Խաղաղ օվկիանոսով, Հարավ Չինական ծովով և նրա Սիամական և Բակբո նեղուցներով։ Հյուսիսային սահմանը պայմանականորեն անցնում է Գանգես և Բրահմապուտրա գետերի գետաբերանով դեպի Հոնգհա գետ։ Հարավային մասում է գտնվում Հնդկաչինի մաս կազմող Մալակկա թերակղզին։
Հնդկաչին թերակղզու ռելիեֆը շատ բարդ է։ Հյուսիսց հարավ ձգվում են երկար, երիտասարդ լեռնաշղթաներ։ Լեռների միջև տարածվում են սարահարթերը և ցածրադիր հարթավայրերը, նրանցից մի քանիսի հիմքը կազմում են հնագույն բյուրեղյա զանգվածները։ Խոշոր գետերը, որոնք սկիզբ են առնում Տիբեթյան լեռնաշխարհից, հոսում են լեռնաշղթաների միջև գնվող նեղ հովիտներով։ Հարավում, ծովին ավելի մոտիկ վայրերում, գետահովիտներն ընդարձակվում են և փոխվում առափնյա դաշտավայրերի. շատ գետեր իրենց գետաբերաններում առաջացնում են դելտա: Ընդարձակ հարթավայր է տարածվում Մեկոնգ գետի ստորին հոսանքի երկարությամբ։
Թերակղզում կան անագի, վոլֆրամի և այլ մետաղների խոշոր հանքավայրեր, ինչպես նաև քարածուխ և նավթ:
Հնդկաչին թերակղզու կլիման մերձհասարակածային է, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային։ Տեղումների քանակը կախված է մուսսոնների ուղղությունից և տվյալ վայրի ռելիեֆից։ Տեղումներ շատ են լինում (տարեկան մինչև 5000 մմ) ամառային հարավ-արևմտյան մուսսոնի ժամանակ, դեպի Բենգալյան ծոցի կողմը թեքված լեռների արևմտյան լանջերին։ Թերակղզու ներքին մասերում տեղումներ ավելի քիչ են լինում (տարեկան մոտավորապես 1000 մմ)։ Թերակղզու հարթավայրային մասում միջին ջերմաստիճանը չի իջնում + 20оС, գարունը և աշունը բարձրանում է մինչև + 30оС: Լեռներում այն իջնում է մինչև 15оС:
Առատ խոնավություն ստացող վայրերում աճում են մերձհասարակածային մշտադալար անտառներ, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային անտառներ։ Լեռներում դրանք փոխվում են մերձարևադարձային, տերևաթափ լինող և փշատերև անտառների։ Լեռների վերին մասերը գրավում են կորաբուն ծառերի անտառները և մարգագետինները։ Ավելի քիչ խոնավ և լեռներով շրջափակված հարթավայրերում տարածվում են սավաննաներ:
Բնակչությունը կենտրոնացված է գլխավորապես գետերի երկայնքով ընկած հարթավայրերում։ Գերակշռող գյուղատնտեսական կուլտուրան բրինձն է, որը մշակվում է գետային ցածրադիր վայրերում և գետերի դելտաներում, առանձնապես Մեկոնգի դելտայում։ Հարավի պլանտացիաներում մշակում են կաուչուկատու ծառեր, որոնց հյութից ստանում են բնական կաուչուկ:
Հնդկաչին թերակղզում ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն տարածվում են հետևյալ պետությունները` Բանգլադեշ, Վիետնամ, Կամբոջա, Լաոս, Մալայզիա, Մյանմա և Թայլանդ:
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հնդկաչին կատեգորիայում։ |