«Ջութակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Bot: Migrating 106 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8355 (translate me) |
clean up, replaced: : → ։ (18) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 13. | Տող 13. | ||
|վիքիպահեստ = Violins |
|վիքիպահեստ = Violins |
||
}} |
}} |
||
'''Ջութակը''' ({{lang-it|violino}}) լարային աղեղնավոր [[երաժշտական գործիք]] է, ջութակների ընտանիքում ([[ալտ (լարային գործիք)|ալտ]], [[թավջութակ]], [[Կոնտրաբաս (լարային նվագարան)|կոնտրաբաս]])՝ ռեգիստրով |
'''Ջութակը''' ({{lang-it|violino}}) լարային աղեղնավոր [[երաժշտական գործիք]] է, ջութակների ընտանիքում ([[ալտ (լարային գործիք)|ալտ]], [[թավջութակ]], [[Կոնտրաբաս (լարային նվագարան)|կոնտրաբաս]])՝ ռեգիստրով ամենաբարձրը։ Ամենատարածված մենակատարային գործիքներից է։ |
||
== Համառոտ նկարագրություն == |
== Համառոտ նկարագրություն == |
||
Ունի չորս |
Ունի չորս լար։ Լարվածքը կվինտային է (փոքր օկտավայի սոլ, առաջին օկտավայի ռե, լյա, երկրորդ օկտավայի մի)։ Ձայնատարբերման հիմնական միջոցը լարերի վրայով աղեղը սահեցնելն է (arco), նվագելու հատուկ միջոցներից է [[պիցցիկատո]]ն։ Չափսը չի գերացանցում 600 մմ։ Ուսուցման ժամանակ օգտագործվում են 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 չափերը, քանի որ երեխաները սկսում են պարապել երեք տարեկանից։ Նվագելուց գործիքը պահում են ուսի վրա։ |
||
== Պատմությունը == |
== Պատմությունը == |
||
Ծագել է VIII դարում արաբների կողմից [[Եվրոպա]]կան երկրներ բերված աղեղնավոր նվագարաններից, ըստ այլ վարկածի միջնադարյան նվագարաններից՝ կրոտայից և |
Ծագել է VIII դարում արաբների կողմից [[Եվրոպա]]կան երկրներ բերված աղեղնավոր նվագարաններից, ըստ այլ վարկածի միջնադարյան նվագարաններից՝ կրոտայից և վիելայից։ Ջութակի դասական տեսակը մշակվել է XV - XVI դարերի ընթացքում միաժամանակ [[Իտալիա]]յում, [[Ֆրանսիա]]յում, [[Լեհաստան]]ում։ XVI - XVIII դարերում հյուսիսային [[Իտալիա]]յում ձևավորվեցին ջութակի վարպետների խոշորագույն դպրոցներ՝ [[Բրեգա]]յում (Գ. Դա սալո, Ջ. Մաջինի) և [[Կրեմոնա]]յում ([[Անդրեա Ամատի|Անդրեա]] և [[Նիկոլո Ամատի|Նիկոլո. Ամատիներ]], [[Ջուզեպպե Գվառների|Ջ. Գվառների]], [[Անտոնիո Ստրադիվարի|Ա. Ստրադիվարի]])։ Վերջնականապես հաստատվեց ջութակի կառուցվածքը, մշակվեց գործիքների յուրահատուկ տեմբրը։ [[Կրեմոնա]]յի ջութակները մինչև այսօր էլ օգտագործվում են և համարվում են չգերազանցված։ Ջութակը որպես մենակատարային համերգային գործիք, մեծ դեր խաղաց երաժշտական արվեստի պատմության մեջ։ XVII - XVIII դարերի երաժշտական գործիքային նոր ժանրերը (մենանվագ սոնատ, կոնցերտ) առաջացան սկզբնապես որպես ջութակի երաժշտական ժանրեր։ Ջութակների ընտանիքը կազմում է [[սիմֆոնիկ նվագախմուբ|սիմֆոնիկ նվագախմբի]] կորիզը։ |
||
== Կատարողները == |
== Կատարողները == |
||
XVII - XVIII դարերում ստեղծվեց ջութակի ընդարձակ |
XVII - XVIII դարերում ստեղծվեց ջութակի ընդարձակ երկացանկ։ Ջութակի կատարողական արվեստի զարգացման գործում մեծ դեր են խաղացել՝ [[Նիկոլո Պագանինի|Ն. Պագանինին]], [[Լեոպոլդ Աուեր|Լ.Աուեր]], [[Ջիովանի Վիոտի|Ջ. Վիոտին]], [[Ռոդոլֆ կրեյցեր|Ռ. Կրեյցերը]], [[Անրի Վյոտան|Ա. Վյոտանը]], [[Էժեն Իզայի|Է. Իզային]], [[Հենրիկ Վեյնյավսկի|Հ. Վեյնյավսկին]], [[Ֆրից Կրայսլեր|Ֆ.Կրայսլերը]], [[Ջորջ Էնեսկու|Ջ. Էնեսկուն]], [[Դավիդ Օյստրախ|Դ Օյստրախը]], [[Իեհուդի Մենուհին|Ի. Մենուհինը]], [[Յաշա Հայֆից|Հայֆիցը]], [[Իսահակ Ստեռն|Ի. Ստեռնը]], [[Լեոնիդ Կոգան|Լ. Կոգանը]]։ |
||
== Գրականություն == |
== Գրականություն == |
||
Տող 34. | Տող 32. | ||
== Արտաքին հղումներ == |
== Արտաքին հղումներ == |
||
* [http://www.youtube.com/watch?v=Tv47qlCmen4 ջութակ երաժշտություն] |
* [http://www.youtube.com/watch?v=Tv47qlCmen4 ջութակ երաժշտություն] |
||
* [http://www.allviolin.com Ամեն ինչ ջութակի մասին] {{ref-en}} |
* [http://www.allviolin.com Ամեն ինչ ջութակի մասին] {{ref-en}} |
||
Տող 46. | Տող 43. | ||
[[Կատեգորիա:Աղեղնավոր երաժշտական գործիքներ]] |
[[Կատեգորիա:Աղեղնավոր երաժշտական գործիքներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Մշակույթ]] |
[[Կատեգորիա:Մշակույթ]] |
||
{{Link FA|hu}} |
{{Link FA|hu}} |
||
{{Link FA|simple}} |
{{Link FA|simple}} |
15:36, 21 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ
Ջութակ | |
---|---|
Տեսակ | երաժշտական գործիքի տեսակ |
Որակավորում | Լարային աղեղնավոր երաժշտական գործիք |
Երաժիշտներ | Ջութակահարների ցուցակը |
Արտադրողներ | Ջութակի վարպետներ |
Հորնբոսթել-Զաքսի հանմակարգ | 321.322-71 |
Ձայնանմուշ | |
ալտ, թավջութակ, կոնտրաբաս |
Ջութակը (իտալ.՝ violino) լարային աղեղնավոր երաժշտական գործիք է, ջութակների ընտանիքում (ալտ, թավջութակ, կոնտրաբաս)՝ ռեգիստրով ամենաբարձրը։ Ամենատարածված մենակատարային գործիքներից է։
Համառոտ նկարագրություն
Ունի չորս լար։ Լարվածքը կվինտային է (փոքր օկտավայի սոլ, առաջին օկտավայի ռե, լյա, երկրորդ օկտավայի մի)։ Ձայնատարբերման հիմնական միջոցը լարերի վրայով աղեղը սահեցնելն է (arco), նվագելու հատուկ միջոցներից է պիցցիկատոն։ Չափսը չի գերացանցում 600 մմ։ Ուսուցման ժամանակ օգտագործվում են 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 չափերը, քանի որ երեխաները սկսում են պարապել երեք տարեկանից։ Նվագելուց գործիքը պահում են ուսի վրա։
Պատմությունը
Ծագել է VIII դարում արաբների կողմից Եվրոպական երկրներ բերված աղեղնավոր նվագարաններից, ըստ այլ վարկածի միջնադարյան նվագարաններից՝ կրոտայից և վիելայից։ Ջութակի դասական տեսակը մշակվել է XV - XVI դարերի ընթացքում միաժամանակ Իտալիայում, Ֆրանսիայում, Լեհաստանում։ XVI - XVIII դարերում հյուսիսային Իտալիայում ձևավորվեցին ջութակի վարպետների խոշորագույն դպրոցներ՝ Բրեգայում (Գ. Դա սալո, Ջ. Մաջինի) և Կրեմոնայում (Անդրեա և Նիկոլո. Ամատիներ, Ջ. Գվառների, Ա. Ստրադիվարի)։ Վերջնականապես հաստատվեց ջութակի կառուցվածքը, մշակվեց գործիքների յուրահատուկ տեմբրը։ Կրեմոնայի ջութակները մինչև այսօր էլ օգտագործվում են և համարվում են չգերազանցված։ Ջութակը որպես մենակատարային համերգային գործիք, մեծ դեր խաղաց երաժշտական արվեստի պատմության մեջ։ XVII - XVIII դարերի երաժշտական գործիքային նոր ժանրերը (մենանվագ սոնատ, կոնցերտ) առաջացան սկզբնապես որպես ջութակի երաժշտական ժանրեր։ Ջութակների ընտանիքը կազմում է սիմֆոնիկ նվագախմբի կորիզը։
Կատարողները
XVII - XVIII դարերում ստեղծվեց ջութակի ընդարձակ երկացանկ։ Ջութակի կատարողական արվեստի զարգացման գործում մեծ դեր են խաղացել՝ Ն. Պագանինին, Լ.Աուեր, Ջ. Վիոտին, Ռ. Կրեյցերը, Ա. Վյոտանը, Է. Իզային, Հ. Վեյնյավսկին, Ֆ.Կրայսլերը, Ջ. Էնեսկուն, Դ Օյստրախը, Ի. Մենուհինը, Հայֆիցը, Ի. Ստեռնը, Լ. Կոգանը։
Գրականություն
- Л. Роабон Скрипка Москва 1963 г.
Արտաքին հղումներ
- ջութակ երաժշտություն
- Ամեն ինչ ջութակի մասին (անգլ.)
- Ջութակի պատմությունը (անգլ.)
- Ջութակի թանգարան (անգլ.)
- Երաժշտական գործիքների ձայնանմուշներ (անգլ.)
- Ինչո՜ւ է ջութակ նվագելը դժվար (անգլ.)