«Գուգարք նահանգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Գուգարք
Երկիր	Մեծ Հայք
Ներառում է	10 գավառ
Գլխավոր քաղաք	Կապան
Այլ քաղաքներ	Սիսիան
Կառավարող տոհմ(եր)	Սյունիներ
Ստեղծվել է	Մ.թ.ա. 189
Վերացել է	Մ.թ. 387
Ներկայիս երկրներ	Վրաստան, Հայաստան
Ազգային կազմ
Պատմական	Հայեր
Ներկա	Հայեր, Վրացիներ
Կրոնական կազմ
Պատմական	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ներկա	Հայ Առաքելական եկեղեցի, Վրաց ուղղափառ եկեղեցի

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

08:47, 21 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ

Գուգարք, Մեծ Հայքի տասներեքերորդ նահանգը։ Հույն պատմիչները հիշատակում են Գոգարենե անվանաձևով։ Ունի էթնիկական ծագում։ Արևելքից սահմանակից է եղել Ուտիք, հարավից՝ Այրարատ, արևմուտքից՝ Տայք նահանգներին, հյուսիսից՝ Վիրքին։ Գուգարքը մթա VIII դ մտել է Ուրարտական, մթա IV-II դդ՝ Երվանդունիների հայկական պետության կազմի մեջ։ Արտաշեսյան և Արշակունի թագավորների ժամանակ Գուգարքը Մեծ Հայքի չորս սահմանապահ բդեշխություններից մեկն էր։ 387–ին, Բյուզանդիայի և Իրանի միջև Մեծ Հայքի բաժանմամբ Գուգարքը, բացառությամբ Տաշիր գավառի, միացվեց Վիրքին։ Գուգարքի կազմում էին Ձորոփոր, Կողբոփոր, Ծոբոփոր, Տաշիր, Թռեղք, Կանգարք, Արդահան, Վերին Ջավախք և Կղարջք գավառները։ 652–ի հայ–արաբական համաձայնագրով Թեոդորոս Ռշտունին վերամիավորել է նաև Գուգարքը։ VIII դ Գուգարքի արևմտյան գավառները մտել են Տփղիսի արաբական ամիրայության, IX դ կեսից՝ վրաց Բագրատունիների տիրույթների մեջ, իսկ արևելյան գավառները՝ հայ Բագրատունիների։ 969-970–ին արևելյան Գուգարքում Հայոց թագավոր Աշոտ Գ Ողորմածի որդի Գուրգենը հիմնել է թագավորություն՝ Շամշուլդե կենտրոնով։ 1065–ին այս թագավորության կենտրոնը տեղափոխվել է Լոռե բերդաքաղաքը, որի համար այն կոչվել է նաև Լոռու թագավորություն։ XI դ վերջին և XII դ սկզբին Լոռու թագավորությունը տիրել են սելջուկ նվաճողները։ Իսկ 1118-1123–ին այն սելջուկներից գրավել է Դավիթ Շինարար թագավորը և տվել վրաց Օրբելիներին։ Ճնշելով Օրբելիների խռովությունը 1177–ին՝ վրաց Գեորգի III թագավորը Լոռե բերդաքաղաքը հանձնել է ղփչաղներին, իսկ 1185–ից՝ Զաքարյաններին։ XII-XIII դդ Գուգարքում կալվածներ են ունեցել նաև Մամիկոնյանները և Արծրունիները։ Կյուրիկյանների և Զաքարյանների օրոք արևելյան Գուգարքը եղել է հայ մշակույթի ու գիտության կենտրոն։ Զարգացած էր գորգագործությունը, թայտամշակությունը, մետաղագործությունը։ Արևելյան Գուգարքում ապրել և ստեղծագործել են միջնադարյան ականավոր գիտնականներ Հովհաննես Սարկավագը, Գրիգոր Տուտեորդին և Մխիթար Գոշը։ Մոնղոլների նվաճումներից հետո Զաքարյանների տիրույթ արևելյան Գուգարքը մտել է Գյուրջիստանի վիլայեթի մեջ։

Սա Մեծ Հայքի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{Տեղեկաքարտ Մեծ Հայքի աշխարհ
 | անվանում= Գուգարք
-| ներառում            = 10
+| ներառում = 10
 | գլ. քաղաք=[[Կապան]]
 | այլ քաղաք= [[Սիսիան]]
 | Տարածք=
-| տոհմ           =[[Սյունիներ]]
+| տոհմ =[[Սյունիներ]]
 | Առավելագույն բարձրություն=
 | Ամենացածր կետ=
 | Տարածքով= 13
 | Կազմում է=
 | կատեգորիա=
 | ներկա= {{դրոշավորում|Վրաստան}}, {{դրոշավորում|Հայաստան}}
-| Պատմական ազգային կազմ                = [[Հայեր]]
+| Պատմական ազգային կազմ = [[Հայեր]]
-| Ներկայիս ազգային կազմ     = [[Հայեր]], [[Վրացիներ]]
+| Ներկայիս ազգային կազմ = [[Հայեր]], [[Վրացիներ]]
 | Պատմական դավանանք= {{դրոշավորում|ՀԱԵ}}
-| Ներկայիս դավանանք= {{դրոշավորում|ՀԱԵ}}, {{դրոշավորում|Վրաց  ուղղափառ  եկեղեցի}}
+| Ներկայիս դավանանք= {{դրոշավորում|ՀԱԵ}}, {{դրոշավորում|Վրաց ուղղափառ եկեղեցի}}
 | քարտեզ = Գուգարք.png
-| աշխարհի քարտեզ     =
+| աշխարհի քարտեզ =
 }}
-'''Գուգարք''', [[Մեծ Հայք|Մեծ Հայքի]] տասներեքերորդ նահանգը։
+'''Գուգարք''', [[Մեծ Հայք]]ի տասներեքերորդ նահանգը։
-Հույն պատմիչները հիշատակում են Գոգարենե անվանաձևով։  Ունի էթնիկական ծագում։  Արևելքից սահմանակից է եղել [[Ուտիք]], հարավից՝  [[Այրարատ]], արևմուտքից՝  [[Տայք]] նահանգներին, հյուսիսից՝  [[Վիրք|Վիրքին]]։    Գուգարքը մթա  VIII դ մտել է [[Ուրարտու|Ուրարտական]], մթա IV-II դդ՝
+Հույն պատմիչները հիշատակում են Գոգարենե անվանաձևով։ Ունի էթնիկական ծագում։ Արևելքից սահմանակից է եղել [[Ուտիք]], հարավից՝ [[Այրարատ]], արևմուտքից՝ [[Տայք]] նահանգներին, հյուսիսից՝ [[Վիրք]]ին։ Գուգարքը մթա VIII դ մտել է [[Ուրարտու|Ուրարտական]], մթա IV-II դդ՝
-[[Երվանդունիներ|Երվանդունիների]] հայկական պետության կազմի մեջ։  [[Արտաշեսյաններ|Արտաշեսյան]] և [[Արշակունիներ|Արշակունի]] թագավորների ժամանակ Գուգարքը Մեծ  Հայքի չորս սահմանապահ բդեշխություններից մեկն էր։   387–ին, [[Բյուզանդիա|Բյուզանդիայի]] և  Իրանի միջև Մեծ Հայքի բաժանմամբ Գուգարքը, բացառությամբ Տաշիր գավառի, միացվեց Վիրքին։   Գուգարքի կազմում էին  [[Ձորոփոր]], [[Կողբոփոր]], [[Ծոբոփոր]], [[Տաշիր]], [[Թռեղք]], [[Կանգարք]], [[Արդահան]], [[Վերին Ջավախք]]  և [[Կղարջք]]  գավառները։
+[[Երվանդունիներ]]ի հայկական պետության կազմի մեջ։ [[Արտաշեսյաններ|Արտաշեսյան]] և [[Արշակունիներ|Արշակունի]] թագավորների ժամանակ Գուգարքը Մեծ Հայքի չորս սահմանապահ բդեշխություններից մեկն էր։ 387–ին, [[Բյուզանդիա]]յի և Իրանի միջև Մեծ Հայքի բաժանմամբ Գուգարքը, բացառությամբ Տաշիր գավառի, միացվեց Վիրքին։ Գուգարքի կազմում էին [[Ձորոփոր]], [[Կողբոփոր]], [[Ծոբոփոր]], [[Տաշիր]], [[Թռեղք]], [[Կանգարք]], [[Արդահան]], [[Վերին Ջավախք]] և [[Կղարջք]] գավառները։
-–ի հայ–արաբական համաձայնագրով [[Թեոդորոս Ռշտունի|Թեոդորոս Ռշտունին]] վերամիավորել է նաև Գուգարքը։    VIII դ Գուգարքի արևմտյան գավառները մտել են  Տփղիսի արաբական ամիրայության, IX դ  կեսից՝   վրաց [[Բագրատունիներ|Բագրատունիների]] տիրույթների մեջ, իսկ արևելյան գավառները՝  հայ Բագրատունիների։   969-970–ին արևելյան Գուգարքում Հայոց թագավոր [[Աշոտ Գ]] Ողորմածի որդի Գուրգենը հիմնել է թագավորություն՝ [[Շամշուլդե]] կենտրոնով։  1065–ին այս թագավորության կենտրոնը տեղափոխվել է Լոռե բերդաքաղաքը, որի համար այն կոչվել է նաև Լոռու թագավորություն։   XI դ վերջին և XII դ սկզբին Լոռու թագավորությունը տիրել են սելջուկ նվաճողները։   Իսկ 1118-1123–ին այն սելջուկներից գրավել է [[Դավիթ Շինարար]] թագավորը և տվել վրաց [[Օրբելիներ| Օրբելիներին]]։   Ճնշելով Օրբելիների խռովությունը 1177–ին՝  վրաց Գեորգի III  թագավորը Լոռե բերդաքաղաքը հանձնել է ղփչաղներին, իսկ 1185–ից՝ [[Զաքարյաններ| Զաքարյաններին]]։   XII-XIII դդ Գուգարքում կալվածներ են ունեցել նաև [[Մամիկոնյաններ|Մամիկոնյանները]] և [[Արծրունիներ|Արծրունիները]]։ [[Կյուրիկյաններ|Կյուրիկյանների]] և  [[Զաքարյաններ]]ի օրոք արևելյան Գուգարքը եղել է հայ մշակույթի ու գիտության կենտրոն։   Զարգացած էր գորգագործությունը, թայտամշակությունը, մետաղագործությունը։  Արևելյան Գուգարքում ապրել և ստեղծագործել են միջնադարյան ականավոր գիտնականներ [[Հովհաննես Սարկավագ|Հովհաննես Սարկավագը]], [[Գրիգոր Տուտեորդի|Գրիգոր Տուտեորդին]] և [[Մխիթար Գոշ|Մխիթար Գոշը]]։
+–ի հայ–արաբական համաձայնագրով [[Թեոդորոս Ռշտունի]]ն վերամիավորել է նաև Գուգարքը։ VIII դ Գուգարքի արևմտյան գավառները մտել են Տփղիսի արաբական ամիրայության, IX դ կեսից՝ վրաց [[Բագրատունիներ]]ի տիրույթների մեջ, իսկ արևելյան գավառները՝ հայ Բագրատունիների։ 969-970–ին արևելյան Գուգարքում Հայոց թագավոր [[Աշոտ Գ]] Ողորմածի որդի Գուրգենը հիմնել է թագավորություն՝ [[Շամշուլդե]] կենտրոնով։ 1065–ին այս թագավորության կենտրոնը տեղափոխվել է Լոռե բերդաքաղաքը, որի համար այն կոչվել է նաև Լոռու թագավորություն։ XI դ վերջին և XII դ սկզբին Լոռու թագավորությունը տիրել են սելջուկ նվաճողները։ Իսկ 1118-1123–ին այն սելջուկներից գրավել է [[Դավիթ Շինարար]] թագավորը և տվել վրաց [[Օրբելիներ]]ին։ Ճնշելով Օրբելիների խռովությունը 1177–ին՝ վրաց Գեորգի III թագավորը Լոռե բերդաքաղաքը հանձնել է ղփչաղներին, իսկ 1185–ից՝ [[Զաքարյաններ]]ին։ XII-XIII դդ Գուգարքում կալվածներ են ունեցել նաև [[Մամիկոնյաններ]]ը և [[Արծրունիներ]]ը։ [[Կյուրիկյաններ]]ի և [[Զաքարյաններ]]ի օրոք արևելյան Գուգարքը եղել է հայ մշակույթի ու գիտության կենտրոն։ Զարգացած էր գորգագործությունը, թայտամշակությունը, մետաղագործությունը։ Արևելյան Գուգարքում ապրել և ստեղծագործել են միջնադարյան ականավոր գիտնականներ [[Հովհաննես Սարկավագ]]ը, [[Գրիգոր Տուտեորդի]]ն և [[Մխիթար Գոշ]]ը։
-Մոնղոլների նվաճումներից հետո Զաքարյանների տիրույթ արևելյան Գուգարքը մտել է [[Գյուրջիստանի վիլայեթ|Գյուրջիստանի վիլայեթի]] մեջ։
+Մոնղոլների նվաճումներից հետո Զաքարյանների տիրույթ արևելյան Գուգարքը մտել է [[Գյուրջիստանի վիլայեթ]]ի մեջ։
 {{Մեծ Հայք-անավարտ}}