«Անագ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

08:54, 18 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ

Անագ

Անագ (լատ. Stannum), քիմիական նշանը` Sn (կարդացվում է` ստաննում), ատոմային թիվը` 50, ատոմային զանգվածը` 118.710։ Լատիներեն «Stannum» նախկինում նշանակել է արծաթի և կապարի ձուլվածք։ Մի շարք սլավոնական լեզուներում կապարն են անվանել «արճիճ» (олово)։ Բնական անագը կազմված է ստաբիլ նուկլիդներից հետևյալ ատոմային թվերով` 112 (կազմում է զանգվածի 0.096%-ը), 114 (0.66%), 115 (0.35%), 116 (14.3%), 117 (7.61%), 118 (24.03%), 119 (8.58%), 120 (32.85%), 122 (4.72%) և մեկ թույլ ռադիոակտիվ նուկլիդից` ¹²⁴Sn (5.94%)։ Վերջինս β ճառագայթող է, կիսատրոհման պարբերությունը շատ մեծ է` T_1/2 = 10¹⁶-10¹⁷ տարի։ Մենդելեևի պարբերական համակարգում անագը գտնվում է հինգերորդ պարբերության IVA խմբում։ Արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի կոնֆիգուրացիան 5s²5p² է։ Միացություններում անագը դրսևորում է +2 և +4 օքսիդացման աստիճաններ (վալենտականություները համապատասխանաբար` II և IV)։ Պոլինգի սանդղակով անագի էլեկտրաբացասականությունը կազմում է 1.96, այսինքն այն գտվում է մետաղների և ոչ մետաղների միջև պայմանական սահմանում։

Հայտնագործումը

Կոնկրետ հայտնի չէ, թե մարդն առաջին անգամ երբ է ծանոթացել անագի հետ։ Անագը և դրա համաձուլվածքները հայտնի են մարդկությանը հնագույն ժամանակներից։ Անագի մասին հիշատակվում է Հին Կտակարանի նախնական գրքերում։ Անագի և պղնձի համաձոլվածքները, այսպես կոչված անագե բրոնզները, ենթադրվում է, որ օգտագործվել են մեր թվարկությունից առաջ ավելի քան 4000 տարի առաջ։ Իսկ հենց անագ մետաղի հետ մարդը ծանոթացել է շատ ավելի ուշ` մեր թվարկության 800-ականներին։ Մաքուր անագից հնում պատրաստում էին սպասք և զարդեր, լայն կիրառություն ունեին բրոնզե իրերը։

Բնության մեջ տարածվածությունը

Անագը քիչ տարածված մետաղ է։ Երկրակեղևում տարածվածությամբ այն զբաղեցնում է 47-րդ տեղը (հին տվյալներով այն կազմում է երկրակեղևի զանգվածի 2•10⁻⁴-ից 2•10⁻⁴%)։ Անագի հիմնական հանքանյութը կասսիտերիտն է` SnO₂, որը պարունակում է մինչև 78.8% անագ։ Ավելի հազվադեպ բնության մեգ հանդիպում է ստաննինը (անագե հրաքար)` Cu₂ FeSnS₄ (27.5% Sn)։

Ստացումը

Ներկայումս անագի արդյունահանման համար օգտագործում են հանքեր, որտեղ դրա պարունակությունը մեծ կամ հավասար է 0.1%։ Առաջին փուլում հանքանյութը հարստանում են (գրավիտացիոն ֆլոտացիայի կամ մագնիսական սեպարացիայի մեթոդներով)։ Այսպիսով անագի պարունակությունը հանքում կարողանում են բարձրացնել մինչև 40-70%։ Հետո կատարվում է ստացված խառնուրդի այրում թթվածնի պայամաններում, որպեսզի հեռացվեն ծծմբի և մկնդեղի խառնուրդները։ Հետո ստացված օքսիդը (SnO₂) վերականգնում են էլեկտրովառարաններում ածխով կամ ալյումինով.

SnO₂ + C = Sn + CO₂

Հղումներ

Աղբյուրներ

Տես նաև

Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

@@ Տող 2. / Տող 2. @@
 [[Պատկեր:Anag.jpg|right|Անագ]]
-'''Անագ''' ([[լատիներեն|լատ]]. ''Stannum''), քիմիական նշանը` '''Sn''' (կարդացվում է` ստաննում), ատոմային թիվը` 50, ատոմային զանգվածը` 118.710: Լատիներեն «Stannum» նախկինում նշանակել է [[արծաթ]]ի և [[կապար]]ի ձուլվածք: Մի շարք սլավոնական լեզուներում կապարն են անվանել «արճիճ» (олово): Բնական անագը կազմված է ստաբիլ [[նուկլիդ]]ներից հետևյալ ատոմային թվերով` 112 (կազմում է զանգվածի 0.096%-ը), 114 (0.66%), 115 (0.35%), 116 (14.3%), 117 (7.61%), 118 (24.03%), 119 (8.58%), 120 (32.85%), 122 (4.72%) և մեկ թույլ ռադիոակտիվ նուկլիդից` <sup>124</sup>Sn (5.94%): Վերջինս β ճառագայթող է, կիսատրոհման պարբերությունը շատ մեծ է` T<sub>1/2</sub> = 10<sup>16</sup>-10<sup>17</sup> տարի: [[Դմիտրի Մենդելեև|Մենդելեևի]] [[պարբերական համակարգ]]ում անագը գտնվում է հինգերորդ պարբերության IVA խմբում: Արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի կոնֆիգուրացիան 5s<sup>2</sup>5p<sup>2</sup> է: Միացություններում անագը դրսևորում է +2 և +4 օքսիդացման աստիճաններ (վալենտականություները համապատասխանաբար` II և IV): Պոլինգի սանդղակով անագի էլեկտրաբացասականությունը կազմում է 1.96, այսինքն այն գտվում է մետաղների և ոչ մետաղների միջև պայմանական սահմանում:
+'''Անագ''' ([[լատիներեն|լատ]]. ''Stannum''), քիմիական նշանը` '''Sn''' (կարդացվում է` ստաննում), ատոմային թիվը` 50, ատոմային զանգվածը` 118.710։ Լատիներեն «Stannum» նախկինում նշանակել է [[արծաթ]]ի և [[կապար]]ի ձուլվածք։ Մի շարք սլավոնական լեզուներում կապարն են անվանել «արճիճ» (олово)։ Բնական անագը կազմված է ստաբիլ [[նուկլիդ]]ներից հետևյալ ատոմային թվերով` 112 (կազմում է զանգվածի 0.096%-ը), 114 (0.66%), 115 (0.35%), 116 (14.3%), 117 (7.61%), 118 (24.03%), 119 (8.58%), 120 (32.85%), 122 (4.72%) և մեկ թույլ ռադիոակտիվ նուկլիդից` <sup>124</sup>Sn (5.94%)։ Վերջինս β ճառագայթող է, կիսատրոհման պարբերությունը շատ մեծ է` T<sub>1/2</sub> = 10<sup>16</sup>-10<sup>17</sup> տարի։ [[Դմիտրի Մենդելեև|Մենդելեևի]] [[պարբերական համակարգ]]ում անագը գտնվում է հինգերորդ պարբերության IVA խմբում։ Արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի կոնֆիգուրացիան 5s<sup>2</sup>5p<sup>2</sup> է։ Միացություններում անագը դրսևորում է +2 և +4 օքսիդացման աստիճաններ (վալենտականություները համապատասխանաբար` II և IV)։ Պոլինգի սանդղակով անագի էլեկտրաբացասականությունը կազմում է 1.96, այսինքն այն գտվում է մետաղների և ոչ մետաղների միջև պայմանական սահմանում։
 == Հայտնագործումը ==
-Կոնկրետ հայտնի չէ, թե [[մարդ]]ն առաջին անգամ երբ է ծանոթացել անագի հետ: Անագը և դրա համաձուլվածքները հայտնի են մարդկությանը հնագույն ժամանակներից: Անագի մասին հիշատակվում է [[Հին Կտակարան]]ի նախնական գրքերում: Անագի և պղնձի համաձոլվածքները, այսպես կոչված անագե [[բրոնզ]]ները, ենթադրվում է, որ օգտագործվել են մեր թվարկությունից առաջ ավելի քան 4000 տարի առաջ: Իսկ հենց անագ մետաղի հետ մարդը ծանոթացել է շատ ավելի ուշ` մեր թվարկության 800-ականներին: Մաքուր անագից հնում պատրաստում էին սպասք և զարդեր, լայն կիրառություն ունեին բրոնզե իրերը:
+Կոնկրետ հայտնի չէ, թե [[մարդ]]ն առաջին անգամ երբ է ծանոթացել անագի հետ։ Անագը և դրա համաձուլվածքները հայտնի են մարդկությանը հնագույն ժամանակներից։ Անագի մասին հիշատակվում է [[Հին Կտակարան]]ի նախնական գրքերում։ Անագի և պղնձի համաձոլվածքները, այսպես կոչված անագե [[բրոնզ]]ները, ենթադրվում է, որ օգտագործվել են մեր թվարկությունից առաջ ավելի քան 4000 տարի առաջ։ Իսկ հենց անագ մետաղի հետ մարդը ծանոթացել է շատ ավելի ուշ` մեր թվարկության 800-ականներին։ Մաքուր անագից հնում պատրաստում էին սպասք և զարդեր, լայն կիրառություն ունեին բրոնզե իրերը։
 == Բնության մեջ տարածվածությունը ==
-Անագը քիչ տարածված մետաղ է: Երկրակեղևում տարածվածությամբ այն զբաղեցնում է 47-րդ տեղը (հին տվյալներով այն կազմում է երկրակեղևի զանգվածի 2•10<sup>−4</sup>-ից 2•10<sup>−4</sup>%): Անագի հիմնական հանքանյութը [[կասսիտերիտ]]ն է` SnO<sub>2</sub>, որը պարունակում է մինչև 78.8% անագ: Ավելի հազվադեպ բնության մեգ հանդիպում է [[ստաննին]]ը (անագե հրաքար)` [[Պղինձ|Cu<sub>2</sub>]][[Երկաթ|Fe]]<span style="color:blue">Sn</span>[[Ծծումբ|S]]<sub>4 </sub> (27.5% Sn):
+Անագը քիչ տարածված մետաղ է։ Երկրակեղևում տարածվածությամբ այն զբաղեցնում է 47-րդ տեղը (հին տվյալներով այն կազմում է երկրակեղևի զանգվածի 2•10<sup>−4</sup>-ից 2•10<sup>−4</sup>%)։ Անագի հիմնական հանքանյութը [[կասսիտերիտ]]ն է` SnO<sub>2</sub>, որը պարունակում է մինչև 78.8% անագ։ Ավելի հազվադեպ բնության մեգ հանդիպում է [[ստաննին]]ը (անագե հրաքար)` [[Պղինձ|Cu<sub>2</sub>]][[Երկաթ|Fe]]<span style="color:blue">Sn</span>[[Ծծումբ|S]]<sub>4 </sub> (27.5% Sn)։
 == Ստացումը ==
-Ներկայումս անագի արդյունահանման համար օգտագործում են հանքեր, որտեղ դրա պարունակությունը մեծ կամ հավասար է 0.1%: Առաջին փուլում հանքանյութը հարստանում են (գրավիտացիոն ֆլոտացիայի կամ մագնիսական սեպարացիայի մեթոդներով): Այսպիսով անագի պարունակությունը հանքում կարողանում են բարձրացնել մինչև 40-70%: Հետո կատարվում է ստացված խառնուրդի այրում թթվածնի պայամաններում, որպեսզի հեռացվեն ծծմբի և [[արսենիում|մկնդեղի]] խառնուրդները: Հետո ստացված օքսիդը (SnO<sub>2</sub>) վերականգնում են էլեկտրովառարաններում [[ածխածին|ածխով]] կամ [[ալյումին]]ով.
+Ներկայումս անագի արդյունահանման համար օգտագործում են հանքեր, որտեղ դրա պարունակությունը մեծ կամ հավասար է 0.1%։ Առաջին փուլում հանքանյութը հարստանում են (գրավիտացիոն ֆլոտացիայի կամ մագնիսական սեպարացիայի մեթոդներով)։ Այսպիսով անագի պարունակությունը հանքում կարողանում են բարձրացնել մինչև 40-70%։ Հետո կատարվում է ստացված խառնուրդի այրում թթվածնի պայամաններում, որպեսզի հեռացվեն ծծմբի և [[արսենիում|մկնդեղի]] խառնուրդները։ Հետո ստացված օքսիդը (SnO<sub>2</sub>) վերականգնում են էլեկտրովառարաններում [[ածխածին|ածխով]] կամ [[ալյումին]]ով.
 <span style="font-size:150%; color:blue">SnO<sub>2</sub> + C = Sn + CO<sub>2</sub></span>

դ ք խ Պարբերական աղյուսակ
H																															He
Li	Be																									B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg																									Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca															Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr															Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og