«Ֆերմիոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: nn:Fermion |
չ Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q44363 (translate me) |
||
Տող 28. | Տող 28. | ||
[[Կատեգորիա:Քվանտային մեխանիկա]] |
[[Կատեգորիա:Քվանտային մեխանիկա]] |
||
[[Կատեգորիա:Տարրական մասնիկներ]] |
[[Կատեգորիա:Տարրական մասնիկներ]] |
||
[[ar:فرميون]] |
|||
[[as:ফাৰ্মিয়ন]] |
|||
[[bg:Фермион]] |
|||
[[bn:ফার্মিয়ন]] |
|||
[[bs:Fermion]] |
|||
[[ca:Fermió]] |
|||
[[cs:Fermion]] |
|||
[[de:Fermion]] |
|||
[[el:Φερμιόνιο]] |
|||
[[en:Fermion]] |
|||
[[eo:Fermiono]] |
|||
[[es:Fermión]] |
|||
[[et:Fermionid]] |
|||
[[eu:Fermioi]] |
|||
[[fa:فرمیون]] |
|||
[[fi:Fermioni]] |
|||
[[fr:Fermion]] |
|||
[[fy:Fermion]] |
|||
[[ga:Fearmón]] |
|||
[[gl:Fermión]] |
|||
[[he:פרמיון]] |
|||
[[hi:फर्मियान]] |
|||
[[hr:Fermion]] |
|||
[[hu:Fermion]] |
|||
[[id:Fermion]] |
|||
[[io:Fermiono]] |
|||
[[is:Fermíeind]] |
|||
[[it:Fermione]] |
|||
[[ja:フェルミ粒子]] |
|||
[[ka:ფერმიონი]] |
|||
[[kk:Фермион]] |
|||
[[kn:ಫರ್ಮಿಯಾನ್]] |
|||
[[ko:페르미온]] |
|||
[[la:Fermion]] |
|||
[[lt:Fermionas]] |
|||
[[lv:Fermioni]] |
|||
[[mhr:Пермион]] |
|||
[[mk:Фермион]] |
|||
[[ml:ഫെർമിയോൺ]] |
|||
[[mn:Фермион]] |
|||
[[ms:Fermion]] |
|||
[[nds:Fermion]] |
|||
[[nl:Fermion]] |
|||
[[nn:Fermion]] |
|||
[[no:Fermion]] |
|||
[[oc:Fermion]] |
|||
[[pl:Fermion]] |
|||
[[pnb:فرمیون]] |
|||
[[pt:Férmion]] |
|||
[[ro:Fermion]] |
|||
[[ru:Фермион]] |
|||
[[sh:Fermion]] |
|||
[[simple:Fermion]] |
|||
[[sk:Fermión]] |
|||
[[sl:Fermion]] |
|||
[[sr:Фермиони]] |
|||
[[su:Fermion]] |
|||
[[sv:Fermion]] |
|||
[[th:เฟอร์มิออน]] |
|||
[[tl:Fermion]] |
|||
[[tr:Fermiyon]] |
|||
[[uk:Ферміон]] |
|||
[[ur:فیرمیون]] |
|||
[[uz:Fermion]] |
|||
[[vi:Fermion]] |
|||
[[war:Fermion]] |
|||
[[zh:费米子]] |
01:50, 3 Ապրիլի 2013-ի տարբերակ
Ֆերմիոնը (այդպես է կոչվել Էնրիկո Ֆերմիի պատվին) Ֆերմի-Դիրակի վիճակագրությամբ նկարագրվող, Պաուլիի սկզբունքին ենթարկվող մասնիկ է` ի հակադրություն Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրությամբ նկարագրվող բոզոնի:
Ֆերմիոն կարող է լինել տարրական մասնիկը, ինչպիսին էլեկտրոնն է, ֆերմիոն կարող է լինել նաև բաղադրյալ մասնիկը, ինչպիսին պրոտոնն է: Սպինի վիճակագրության թեորեմի համաձայն, դաշտի քվանտային տեսության մեջ ամբողջ սպին ունեցող մասնիկները բոզոններ են, մինչդեռ կիսաամբողջ սպին ունեցողները` ֆերմիոններ: Ի հակադրություն բոզոնների, տրված ժամանակում որոշակի քվանտային վիճակում կարող է գտնվել միայն մեկ ֆերմիոն: Պաուլիի արգելման սկզբունքը պատասխանատու է ատոմի էլեկտրոնային թաղանթի կայունության համար` դրանով իսկ հնարավոր դարձնելով բարդ քիմիական միացությունների գոյությունը: Այն հնարավոր է դարձնում նաև այլասերված նյութի գոյությունը բարձր ճնշման ազդեցության տակ (նեյտրոնային աստղեր): Միանման ֆերմիոնների համակարգի ալիքային ֆունկցիան հակասիմետրիկ է ցանկացած երկու ֆերմիոնների փոխատեղության նկատմամբ: Կենտ թվով ֆերմիոններից բաղկացած քվանտային համակարգը նույնպես ֆերմիոն է:
Ստանդարտ մոդելը տարբերակում է երկու տիպի տարրական ֆերմիոններ` քվարկներ և լեպտոններ: Ընդհանուր թվով մոդելը նկարագրում է 24 տարբեր ֆերմիոններ. 6 քվարկներ, 6 լեպտոններ և դրանց համապատասխան հակամասնիկները:
Նյութը կառուցվածքային միավորները բաղադրյալ ֆերմիոններն են` պրոտոնները և նեյտրոնները: Թույլ փոխազդող ֆերմիոնները սահմանային պայմաններում կարող են բոզոնային վարք դրսևորել: Սա պատճառ է դառնում նյութի գերհաղորդականությանը և հելիում-3-ի գերհոսությանը: Գերհաղորդիչ նյութերում էլեկտրոնները փոխազդում են` փոխանակվելով Կուպերի զույգեր կազմող ֆոնոններով, մինչդեռ հելիում-3-ում (3He) Կուպերի զույգերը ձևավորվում են սպինային ֆլուկտուացիաների միջոցով:
Բաղադրյալ մասնիկը (հադրոնները, ատոմական միջուկները, ատոմները) կախված բաղադրիչների թվաքանակից, կարող է լինել ֆերմիոն կամ բոզոն: Կենտ թվով ֆերմիոններ պարունակող մասնիկը ֆերմիոն է, զույգը` բոզոն: Մինչդեռ մասնիկի կազմության մեջ մտնող բոզոնները չեն կարող որոշել բաղադրյալ մասնիկի սպինային վիճակագրությունը, քանի որ բոզոնների սպիների գումարը միշտ ամբողջ թիվ է: Հոլի կոտորակային քվանտային էֆեկտի քվազիմասնիկները նույնպես բաղադրյալ ֆերմիոններ են:
Տես նաև
- Բոզոն
- Ֆերմիոնային դաշտ
- Նույնական մասնիկներ
- Պարավիճակագրություն
- Էնիոն
- Ֆերմիոնային կոնդենսատ
- Գերհաղորդականություն
- Հոլի կոտորակային քվանտային էֆեկտ