Ֆլեյտա

Ֆլեյտաներ

Ֆլեյտա, փողային երաժշտական գործիք։ Ֆլեյտայի հնչողությունը ստեղծվում է ֆլեյտահարի առաջացրած ձայնային տատանումներից (վիբրացիա)։ Գոյություն ունեն տարբեր տեսակի ֆլեյտաներ։ Սովորական ֆլեյտաների դեպքում ֆլեյտահարը գործիքը պահում է աջ կողմում։ Ֆլեյտան համարվում է փայտյա-փողային գործիք, բայց հիմնականում ֆլեյտաները պատրաստվում են մետաղից։

Առաջացում և օգտագործում

Ոսկրից պատրաստված նախնադարյան ֆլեյտա

Ֆլեյտան աշխարհում գոյություն ունեցող ամենահին գործիքներից մեկն է։ Գոյություն ունեն բազմաթիվ փաստեր, որոնք ապացուցում են, որ ֆլեյտան գոյություն է ունեցել նույնիսկ նախնադարում։ 2008 թվականին կատարվող հնէաբանական պեղումների ժամանակ մի քարանձավում հայտնաբերվել են մոտ 35.000 տարվա ֆլեյտայի մասեր։ Դա ապացուցել է, որ նույնիսկ ամենաառաջին մարդիկ ստեղծել են ֆլեյտաներ և զբաղվել են երաժշտությամբ։

Ֆլեյտաները կարող են պատրաստված լինել փայտից, ոսկորից, քարից, թրծած կավից, պլաստմասայից, տարբեր տեսակի մետաղներից (ոսկի,արծաթ) և նույնիսկ ապակուց։

Հիմնականում այն պատրաստվում է մետաղից։ Մ. թ. ա. 7-րդ դարում, Հին Հունաստանում մեծ գործածություն էր վայելում պանի ֆլեյտան։ Իսկ բլոկֆլեյտան սկսել են օգտագործել 14-րդ դարից սկսած։

Իռլանդական ֆլեյտա

Գոյություն ունեն տարբեր ազգերին հատուկ ֆլեյտաներ և դրանցից ամեն մեկը ունի իր անվանումը։ Ֆլեյտան օգտագործվում է տարբեր ժանրերի երաժշտություններում։ Այն լայն օգտագործում ունի դասական երաժշտության մեջ (սիմֆոնիկ նվագախմբում 2 ֆլեյտա և հաճախ մեկ պիկոլո)։ Սովորական ֆլեյտան ունի բազմաթիվ տարատեսակներ։ Դրանք են՝ (ըստ ձայնի բարձրության)

• պիկոլո
• տերցֆլեյտա
• համերգային ֆլեյտա
• ալտֆլեյտա
• բասֆլեյտա
• օկտոբասֆլեյտա
• հիպերբասֆլեյտա

Հիմնականում օգտագործվում են սովորական ֆլեյտան և պիկոլոն։ Որոշ կոմպոզիտորներ օգտագործում են նաև ալտֆլեյտան։ Մյուս տարատեսակները ավելի քիչ օգտագործում ունեն։ Տերցֆլեյտան օգտագործվում է ջազում։

Ֆլեյտան լայն օգտագործում ունի կամերային երաժշտության մեջ։ Այն հաճախ օգտագործվում է որպես մենակատար գործիք։ Ֆլեյտայի համար գրվել են բազմաթիվ կոնցերտներ։ Այն համարվում է աշխարհում ամենաշատ նվագվող գործիքներից մեկը։

Այլ տեսակի ֆլեյտաներ

Բացի դասական երաժշտության մեջ օգտագործվող ֆլեյտայից և իր մի քանի տարատեսակներից, գոյություն ունեն ֆլեյտայի բազմաթիվ այլ տեսակներ, որոնք հիմնականում տարածված են հատուկ երկրներում: Դրանցից են՝

• Ֆլաժոլետ (Անգլիա, Ֆրանսիա, Կատալոնիա և այլ երկրներ)
• Ֆլաբիոլ (Կատալոնիա)
• Իռլանդական ֆլեյտա (Իռլանդիա)
• Վիսթլ (Իռլանդիա, Շոտլանդիա, Մեծ Բրիտանիա և բրիտանական տարբեր կղզիներ)
• Բլոկֆլեյտա
• Պինքիլո և Տարքա (Բոլիվիա, Պերու)
• Սուլինգ (Ինդոնեզիա)
• Սոդինա (Մադագասկար)
• Ֆույարա (Սլովակիա)
• Բանսուրի (Հնդկաստան)
• Քավալ (Բուլղարիա և Թուրքիա)
• Աուլոս (Հին Հունաստան)
• Դիզի (Չինաստան)
• Տաեգում (Կորեա)
• Շակուհաշի (Ճապոնիա)

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ֆլեյտա կատեգորիայում։