Պորտուգալիա

República Portuguesa Պորտուգալիայի Հանրապետություն
Դրոշ Զինանշան
Ազգային օրհներգ՝ A Portuguesa
Պորտուգալիայի դիրքը
Մայրաքաղաք և ամենամեծ քաղաք		Լիսաբոն
Պետական լեզուներ		պորտուգալերեն
Կառավարում		Հանրապետություն
Անկախություն
Տարածք
-	Ընդհանուր	92,391 կմ²
-	Ջրային (%)	0.5
Բնակչություն
-	2005 նախահաշիվը	10,495,000
-	2001 մարդահամարը	10,148,259
-	Խտություն	114 /կմ²  295 /մղոն²
Արժույթ		Եվրո (EUR)
Ժամային գոտի		WET
-	Ամռանը (DST)	DST (ՀԿԺ+1)
Ազգային դոմեն		.pt
Հեռախոսային կոդ		+351

Պորտուգալիա (պորտ.՝ República Portuguesa), պետություն Հարավային Եվրոպայում, Պիրենեյան թերակղզում: Արևելքից և հարավից սահանակից ի Ատլանտյան օվկիանոսին հյուսիսում և արևելքում Իսպանիայի հետ Մայրաքաղաքը Լիսաբոնն է:

Torre de Belém

Աշխարհագրական դիրքը

Պորտուգալիա պետությունը գտնվում է Եվրոպայի ծայր հարավ-արևմուտքում` Պիրենեյան թերակղզու արևմուտքում: Նրա կազմի մեջ են մտնում նաև Ատլանտյան օվկիանոսի Ազորյան և Մադեյրա կղզիները: Ողողվում է Ատլանտյան օվկիանոսի ջրերով:Երկրի հյուսիսային մասը սարահարթային է: Գերիշխում են 1000-1200 մ բարձրությունները: Արևմուտքում լեռները զառիվայր իջնում են դեպի ապամերձ հարթավայրերը:

Օգտակար հանածոները

Պորտուգալիան օգտակար հանածոներով հարուստ չէ. կան միայն վոլֆրամ ի(ամենախոշորը` Եվրոպայում), ուրանի (3-րդ տեղը Եվրոպայում), և անագի պաշարներ:

Պատմությունը

Ավելի քան 2000 տարի առաջ Պորտուգալիայի տարածքում ապրում էր լուզիտանների հնագույն ցեղը: Նրանք զբաղեցնում էին Պիրենեյան թերակղզու այն մասը, որը հարում է Ատլանտյան օվկիանոսին: Սակայն լուզիտանների հողը նվաճեցին հռոմեացիները և այնտեղ հիմնեցին Լուզիտանիա պրովինցիան: Ավելի քան 11 հարուրամյակ հետո այդտեղ ստեղծվեց պետություն: Երկիրը կառավարողներն ապրում էին Պորտուս Կալե կոչվող փոքրիկ տարածքում, և այդ պատճառով պետությունը կոչվեց Պորտուգալիա: 500 տարի առաջ պորտուգալական թագավորները եվրոպական ամենահզոր տիրակալներից էին: Վասկո դա Գամայի կողմից Հնդկաստան տանող ծովային ուղու հայտնագործումը 1498թ-ին սկզբնավորեց պորտուգալական նվաՃումներն Ասիայում և Աֆրիկայում: Նոր ժամանակներում ազգային-ազատագրական պայքարի ծավալման հետևանքով Պորտուգալիան ստիպված եղավ հրաժարվել իր գաղութներից: 1970-ական թվականներին անկախությունշնորհվեց Մոզամբիկին, Գվինեա բիսաու, Անգոլա գաղութներին:

Բնությունը

Կլիման մերձարևադարձային միջերկրածովային է` շոգ ամառով և անձրևային ձմեռով: Խոշոր գետերն են Դորուն(Դուերո), Տեժուն և Գվադիանան: Երկրի հարավային շրջաններում գերակշռում է միջերկրածովային տիպի բուսականությունը: Անտառներն զբաղեցնում են տարածքի 5%-ը: Լեռներում կան կաղնու, շագանակենու անտառներ, ափամերձ վայրերում` նոճու, խցանակաղնու, նվենու պուրակներ: Շատ են լեռնային մարգագետինները: Կենդանիներից տարածված են գայլը, աղվեսը, կզքիսը, իսպանական նապաստակը, ալժիրական ոզնին և այլն:

Տնտեսությունը

Պորտուգալիան զարգացած արդյունաբերական երկիր է: Հնուց ի վեր համաշխարհային շուկա է արտահանում գինիներ որոշ գինիների անվանումներ դարձել են հատկանշական,օրինակ` պորտվեյն, մադեյրա, մուսկատել և այլն,պահածոյացած սարդինա ձուկ, խցանանյութ: Մեքնաշինության ճյուղոերից առանձնանում են նավաշինությունն ու նավանորոգումը: Զարգացած է նաև քիմիական արդյունաբերությունը: Մանածագործական արտադրանքի մեծ մասն արտահանվում է: Արգավանդ են Պորտուգալիայի հողերը: Աճում են ցորեն, եգիպտացորեն, խաղող, նարնջենի, ձիթենի, խցանակաղնի: Խաղողագործությունը, պտղաբուծությունը, ձիթապտղի մշակումը տարածված է ամենուրեք` հատկապես ափամերձ շրջաններում, Տեժու և Դորու գետերի հովիտներում: Տնտեսության կարևոր ճյուղ է զբոսաշրջությունը, որի համար այստեղ առկա են առողջավայրային-զբոսաշրջային հանալի պայմաններ` նպաստավոր կլիմա, հարմար լողափեր, պատմաճարտարապետական հուշարձաններ, թանգարաններ: Պորտուգալիա ժամանող զբոսաշրջիկների թիվը գրեթե հավասար է երկրի բնակչության թվաքանակին:

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Պորտուգալիա կատեգորիայում։

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «Պորտուգալիա» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։